Placki ziemniaczane

Placki ziemniaczane
	obiad lub kolacja
Rodzaj	placek
Kuchnia	europejska
Obróbka żywności	smażenie
Składniki
	ziemniaki, cebula, jaja, mąka, sól, tłuszcz do smażenia.
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Książki w Wikibooks
	Hasło w Wikisłowniku

Placki ziemniaczane – prosta potrawa przygotowywana ze startych ziemniaków, placki smażone na tłuszczu (oleju lub smalcu^[1]).

Głównymi składnikami są starte na tarce surowe ziemniaki z dodatkiem cebuli (niekiedy składnik ten pomija się, jeśli placki podaje się na słodko^[1]), jajek, niewielkiej ilości mąki^[1]^[2]^[3] i soli.

Według niektórych przepisów starte ziemniaki z cebulą zalewa się wrzącym mlekiem^[1]. Ciasto na placki przyprawia się też niekiedy czarnym pieprzem lub – na Podlasiu – majerankiem^[4]. W rejonie Bieszczadów popularne są zaś placki z dodatkiem kiszonej kapusty^[4].

Regionalnie w Wielkopolsce, na Warmii i Mazurach potrawa ta nosi nazwę plendze, plindze lub plyndze (niem. Plinse)^[a].

Sposoby podania

Placki ziemniaczane podaje się zaraz po usmażeniu, aby pozostały chrupkie^[1]. W wersji na słono mogą być podawane z gulaszem (tzw. placki po węgiersku)^[5] lub z różnego rodzaju sosami^[4], kwaśną śmietaną^[6]^[4], pokruszoną bryndzą^[2], z twarogiem^[4], a nawet z wędzoną rybą^[4], czy też z paprykarzem szczecińskim^[4]. Na słodko podaje się je z cukrem^[6], cukrem i kwaśną śmietaną^[4], a także z konfiturami^[4], zagotowanymi z cukrem kiszonymi brusznicami^[3] (kuchnia białoruska^[3]), musem jabłkowym^[7] etc.

Inne odmiany placków z ziemniaków

hash browns – w krajach anglosaskich, również jako składnik śniadania irlandzkiego (tradycyjnie nazywane tam boxty)
latkes(inne języki) lub latkas (לאַטקעס) – w kuchni żydowskiej
Rösti – w Szwajcarii
Reibekuchen(inne języki) – niemiecka odmiana występująca w Nadrenii
deruny (деруни) – w kuchni ukrainskiej
draniki (дранікі) – w kuchni białoruskiej

Wśród rozmaitych polskich regionalnych placków z tartych ziemniaków, wpisanych na Listę produktów tradycyjnych polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, znaleźć można też takie pieczone w piecu, np. wytwarzane w Starej Kornicy „placki ziemniaczane pieczone na blasze”^[8]. Na tej samej liście znajdują się też placki przyrządzane z gotowanych ziemniaków, będą to: wypiekane w piecu lub piekarniku „dziędziuchy – placki z gotowanych ziemniaków z Dokudowa” (z suszonymi jagodami, Dokudów w powiecie bialskim w woj. lubelskim)^[9], wypiekane na blasze „moskole” (Podhale)^[10] i „placki po rytersku” (Rytro w woj. małopolskim)^[11]. Pokrewną odmianą placków są wywodzące się z kuchni kresowej bliny z dodatkiem ziemniaków gotowanych, drożdży lub proszku do pieczenia^[4]. Zobacz też: racuchy ziemniaczane, kotlety ziemniaczane i bliny żmudzkie.

Duże placki-zapiekanki z tartych ziemniaków to tzw. babki ziemniaczane.

Uwagi

↑ Plyndz//plindz//plendz ‘placek ziemniaczany’ (niem. die Plinse), SGP PAN: Wielkopolska, Warmia i Mazury Konteksty dialektologii 2007. s. 91; plindz (w SGMP 1999 także plyndz, plendz) ‘placek ziemniaczany’, niem.: die Plinse (Warmia, Mazury) Stanisław Cygan. Gwary dawniej i dziś. 2002. s. 77.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Krystyna Wolf: „Potrawy z warzyw”: „Warzywa smażone i zapiekane”, przepis pt. „Placki ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 380.
↑ ^a ^b „Potrawy z ziemniaków w kuchni narodów ZSRR i w innych krajach”: „Ziemniaki smażone”. W: W.A. Bołotnikowa, L.M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 159-160 („Placki ziemniaczane z bryndzą”). ISBN 83-09-00797-3.
↑ ^a ^b ^c Białoruskie potrawy narodowe. W: W.A. Bołotnikowa, L.M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 197 („Placki ziemniaczane ze śmietaną”, „Placki ziemniaczane z kiszonymi brusznicami”). ISBN 83-09-00797-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Magda Smoleń: Placki ziemniaczane – z cukrem, śmietaną a może jeszcze inaczej? Zobacz przepisy. [w:] Gazeta Krakowska (gazetakrakowska.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2024-02-22. [dostęp 2024-06-22].
↑ Anna Wrońska: Placki po węgiersku. [w:] Ania Gotuje (aniagotuje.pl) [on-line]. [dostęp 2024-06-22].
↑ ^a ^b Jadwiga Celczyńska: „Potrawy z mąki, kasz suchych i roślin strączkowych”: „Potrawy z mąki”: „Ciasto ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 296–297.
↑ Placki ziemniaczane z musem jabłkowym. [w:] Kuchnia Lidla [on-line]. Lidl sp. z o.o. sp. k.. [dostęp 2024-06-22].
↑ Placki ziemniaczane pieczone na blasze. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. mazowieckie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].
↑ Dziędziuchy – placki z gotowanych ziemniaków z Dokudowa. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. lubelskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].
↑ Moskol. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].
↑ Placek po rytersku. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].

[5] Plyndz//plindz//plendz ‘placek ziemniaczany’ (niem. die Plinse), SGP PAN: Wielkopolska, Warmia i Mazury Konteksty dialektologii 2007. s. 91; plindz (w SGMP 1999 także plyndz, plendz) ‘placek ziemniaczany’, niem.: die Plinse (Warmia, Mazury) Stanisław Cygan. Gwary dawniej i dziś. 2002. s. 77.

[DobraKuchnia-przepis-1] Krystyna Wolf: „Potrawy z warzyw”: „Warzywa smażone i zapiekane”, przepis pt. „Placki ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 380.

[500pzz-bryndza-2] „Potrawy z ziemniaków w kuchni narodów ZSRR i w innych krajach”: „Ziemniaki smażone”. W: W.A. Bołotnikowa, L.M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 159-160 („Placki ziemniaczane z bryndzą”). ISBN 83-09-00797-3.

[500pzz-197-3] Białoruskie potrawy narodowe. W: W.A. Bołotnikowa, L.M. Wapielnik: 500 potraw z ziemniaków. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, s. 197 („Placki ziemniaczane ze śmietaną”, „Placki ziemniaczane z kiszonymi brusznicami”). ISBN 83-09-00797-3.

[Smoleń-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Magda Smoleń: Placki ziemniaczane – z cukrem, śmietaną a może jeszcze inaczej? Zobacz przepisy. [w:] Gazeta Krakowska (gazetakrakowska.pl) [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2024-02-22. [dostęp 2024-06-22].

[Wrońska-po-węgiersku-6] Anna Wrońska: Placki po węgiersku. [w:] Ania Gotuje (aniagotuje.pl) [on-line]. [dostęp 2024-06-22].

[DobraKuchnia-c.ziemniaczane-7] Jadwiga Celczyńska: „Potrawy z mąki, kasz suchych i roślin strączkowych”: „Potrawy z mąki”: „Ciasto ziemniaczane”. W: praca zbiorowa (koordynator: Maria Szczygłowa): Dobra kuchnia: żywienie w rodzinie. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1976, s. 296–297.

[Lidl-z-musem-jabłk-8] Placki ziemniaczane z musem jabłkowym. [w:] Kuchnia Lidla [on-line]. Lidl sp. z o.o. sp. k.. [dostęp 2024-06-22].

[na_blasze_mazowieckie_Lpt-9] Placki ziemniaczane pieczone na blasze. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. mazowieckie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].

[dziędziuchy_z_Dokudowa_Lpt-10] Dziędziuchy – placki z gotowanych ziemniaków z Dokudowa. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. lubelskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].

[moskol_Lpt-11] Moskol. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2021-03-11].

[placek_po_rytersku_Lpt-12] Placek po rytersku. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-06-22].

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]