Pismo linearne A
Pismo linearne A – pismo używane w starożytnej Krecie; prawdopodobnie wywodzi się od najstarszego pisma tej cywilizacji, jakim było kreteńskie pismo hieroglificzne.
Pisma linearnego A prawdopodobnie używano tylko w najstarszych miastach Krety, jak Knossos i Fajstos. W miarę rozkwitu gospodarczego i militarnego, pociągającego za sobą ekspansję Kreteńczyków na inne ziemie, pismo to zmodyfikowano i dokonano uproszczeń (pismo linearne B).
Pismo linearne A w dalszym ciągu nie zostało odczytane[1]. Wiadomo, jakie dźwięki reprezentują poszczególne symbole[potrzebny przypis] – lecz język który reprezentują wciąż pozostaje dla badaczy tajemnicą[1]. Niektórzy językoznawcy przypuszczają, że język ten może być przodkiem starożytnej greki, nie ma na to jednak dowodów. Inna hipoteza głosi, że należy on do grupy języków azjanickich.
Słynny dysk z Fajstos zapisany jest pismem ideograficznym, które przypomina pismo linearne A i prawdopodobnie ma z nim jakiś związek. Pismo linearne A w użyciu było od XVIII w. p.n.e.
Znaki i numeracja według Emmetta Bennetta. Odczyt znaków oparty jest na analogach pisma linearnego B | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
*01-*20 | *21-*30 | *31-*53 | *54-*74 | *76-*122 | *123-*306 | ||||||
DA
*01 |
QI
*21 |
SA
*31 |
WA
*54 |
*76 |
*123 | ||||||
RO
*02 |
*21f |
*34 |
*55 |
KA
*77 |
*131a | ||||||
PA
*03 |
*21m |
TI
*37 |
PA3
*56 |
QE
*78 |
*131b | ||||||
TE
*04 |
MI?
*22 |
E
*38 |
JA
*57 |
WO2?
*79 |
*131c | ||||||
*05 |
*22f |
PI
*39 |
SU
*58 |
MA
*80 |
*164 | ||||||
NA
*06 |
*22m |
WI
*40 |
TA
*59 |
KU
*81 |
*171 | ||||||
DI
*07 |
MU
*23 |
SI
*41 |
RA
*60 |
*82 |
*180 | ||||||
A
*08 |
*23m |
KE
*44 |
O
*61 |
*85 |
*188 | ||||||
S
*09 |
NE
*24 |
*45 |
JU
*65 |
*86 |
*191 | ||||||
*10 |
RU
*26 |
*46 |
TA2
*66 |
TWE
*87 |
*301 | ||||||
*11 |
RE
*27 |
*47 |
KI
*67 |
*100/ |
*302 | ||||||
ME
*13 |
I
*28 |
*49 |
TU
*69 |
*118 |
*303 | ||||||
QA2
*16 |
*28b |
PU
*50 |
*70 |
*120 |
*304 | ||||||
ZA
*17 |
*29 |
DU
*51 |
MI
*73 |
*120b |
*305 | ||||||
ZO
*20 |
NI
*30 |
*53 |
ZE
*74 |
*122 |
*306 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Aleksandra Jaszczurowska , Nowy, przełomowy sposób na odszyfrowanie pisma linearnego A [online], archeowiesci.pl, 13 grudnia 2021 [dostęp 2022-01-14] (pol.).