Pietyrog

Pietyrog (Piatyr, Piatyróg, Piatyroch, Piętyróg, Pięcioróg) – polski herb szlachecki, występujący głównie na Wołyniu i Rusi.

Opis herbu

Według Juliusza Karola Ostrowskiego istniały dwie podstawowe wersje tego herbu^[1]:

Pietyrog I: W polu błękitnym; gwiazda pięciopromienna przeplatana, złota z zaćwieczoną połową takiejż lilii.

Wersję tę przytacza Paprocki w Gnieździe cnoty. Kasper Niesiecki podaje natomiast połowę lilii srebrną^[2], którą to wersję powtarza m.in. Przemysław Pragert w Herbach szlachty kaszubskiej^[3].

Pietyrog II: W polu czerwonym; gwiazda sześciopromienna przeplatana (magen Dawid), srebrna z zaćwieczoną połową takiejż lilii.

Wersja ta pochodzi od Wijuka Kojałowicza.

Gwiazda sześciopromienna pojawiła się według Józefa Szymańskiego już w Herbach rycerstwa... Paprockiego i Kronice Bielskiego, gdzie jednak nie zostały określone barwy^[4].

Wszystkie wersje miały za klejnot trzy pióra strusie.

Najwcześniejsze wzmianki

Opisywany jako starodawny herb ruski, herb pojawia się po raz pierwszy w Herbach rycerstwa polskiego Paprockiego^[4].

Etymologia

Nazwa herbu jest obrazowa^[4].

Herbowni

Najpełniejszą listę herbownych stworzył Tadeusz Gajl w Herbarzu polskim od średniowiecza do XX wieku z 2007 roku. Lista zawiera 23 nazwiska^[5]:

Bohoiński, Bokoiński, Bokojemski, Ciemiński, Ciereszkiewicz, Ciereszko, Gęba, Ilnicki, Jeleżyński, Jeło-Maliński, Kuniewski, Kuniowski, Maliński, Mormidło, Mormiłło, Mormoł, Piatyr, Pietyroch, Pietyróg, Stulgiński, Trykowicz, Trzebiałkowski, Trzebiatowski.

Według Przemysława Pragerta (za Herbertem Schmude), używała go jedna z gałęzi kaszubskiej rodziny Trzebiatowskich o przydomku Zmuda, osiadła od XVII wieku w Rzeczypospolitej. Nie jest jasne skąd ruski herb wziął się na Kaszubach, autor nie wyklucza, że rodzina ta została po prostu sztucznie przypisana do tego herbu^[3].

Zobacz też

Lista herbów

Przypisy

↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 262.
↑ Kasper Niesiecki red.: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. Jan Nepomucen Bobrowicz wyd.. T. 7. Lipsk: Nakładem i drukiem Breitkopfa i Haertela, 1842, s. 298.
↑ ^a ^b Przemysław Pragert: Herbarz Szlachty Kaszubskiej. Gdańsk: 2005.
↑ ^a ^b ^c Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 214. ISBN 83-7181-217-5.
↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.

Linki zewnętrzne

Herb Pietyrog z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
Herb Pietyrog II z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
Herb Pietyrog w serwisie Genealogia dynastyczna. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
Strona internetowa rodziny Trzebiatowskich

[Ostrowski-1] Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 262.

[2] Kasper Niesiecki red.: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. Jan Nepomucen Bobrowicz wyd.. T. 7. Lipsk: Nakładem i drukiem Breitkopfa i Haertela, 1842, s. 298.

[Pragert-3] Przemysław Pragert: Herbarz Szlachty Kaszubskiej. Gdańsk: 2005.

[Szymański-4] Józef Szymański: Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku. Warszawa: DiG, 2001, s. 214. ISBN 83-7181-217-5.

[5] Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 406-539. ISBN 978-83-60597-10-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Herby	szlachecki mieszczański chłopski własny państwowy miejski korporacji fantazyjne mówiący
Elementy herbu	tarcza herbowa godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe) klejnot herbowy zawój (tortillon) korona heraldyczna korona rangowa hełm heraldyczny labry ostrew płaszcz heraldyczny trzymacze heraldyczne podpory heraldyczne postument heraldyczny order herbowy dewiza herbowa zawołanie
Oznaki godności	świeckie kościelne
Inne	herbarz rola herbowa herold blazonowanie szrafowanie tynktura krzyż heraldyczny totem kamon
Działy heraldyki	heraldyka francuska (heraldyka napoleońska) heraldyka polska (heraldyka kaszubska) heraldyka brytyjska (heraldyka angielska, heraldyka szkocka) heraldyka kościelna heraldyka szachowa heraldyka fantazyjna