Korzenianka marcepanowa

Korzenianka marcepanowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	podziemniczkowate
Rodzaj	korzenianka
Gatunek	korzenianka marcepanowa
	Nazwa systematyczna
	Phaeocollybia christinae (Fr.) R. Heim; Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris) 1: 71 (1931)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Korzenianka marcepanowa (Phaeocollybia christinae (Fr.) R. Heim) – gatunek grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phaeocollybia, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Magnus Fries, nadając mu nazwę Agaricus christinae. Drugi człon nazwy utworzył od imienia swojej żony. Do rodzaju Phaeocollybia (korzenianka) przeniósł go w 1931 r. Roger Heim^[2].

Synonimy naukowe^[3]:

Agaricus christinae Fr. 1838
Hylophila christinae (Fr.) Quél.1886
Naucoria christinae (Fr.) Sacc. 1887

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[4]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1–3,5 cm, za młodu stożkowaty lub jajowaty ze spiczastym garbem, z czasem staje się dzwonkowaty, na koniec szeroko rozpostarty i nadal posiada wyraźny i spiczasty garb. Brzeg ostry i często popękany. Powierzchnia gładka i higrofaniczna; podczas wilgotnej pogody ma barwę od pomarańczowej do miedzianoczerwonej i jest śliska, podczas suchej jest ochrowożółta i często pokryta ciemniejszymi, promienistymi plamkami^[5].

Blaszki

Szerokie i wąsko przyrośnięte. U młodych owocników są jasnoochrowe, później rdzawożółtawe, w końcu rdzawobrązowe. Ostrza blaszek są gładkie^[5].

Trzon

Wysokość 6–15 cm, grubość 3–7 mm, przy czym większa część trzonu tkwi pod ziemią. Jest kruchy i walcowaty, w dolnej części cieńszy i zakończony zaostrzonym końcem. Początkowo pełny, później rurkowaty. Powierzchnia nadziemna o barwie od pomarańczowej do rdzawoczerwonej, podziemna purpurowa lub winnoczerwona^[5]. Osłona bulwy na jej obrzeżu jest zwykle żółtawa^[5].

Miąższ

Białawy lub kremowy. Smak nieco ściągający, zapach niewyraźny^[5].

Wysyp zarodników

O barwie od cynamonowej do czerwonobrązowej. Zarodniki szeroko jajowate, w płaszczyźnie bocznej eliptyczne, o rozmiarach 5–6 × 3,5–3,8 μm. Podstawki 4-zarodnikowe o rozmiarach 18-22 × 3,5–5 μm^[6].

Gatunki podobne

Od innych występujących w Polsce gatunków korzenianek różni się spiczastym garbem, barwą kapelusza oraz kolorem trzonu. Charakterystyczny długi, głęboko zagłębiony w ziemi i cieńszy dołem trzon odróżnia go od innych podobnych morfologicznie grzybów^[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie oraz wschodniej części Ameryki Północnej^[2]. W Polsce występuje głównie w górach^[4] i jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażony na wyginięcie^[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Niemczech, Danii i Słowacji^[4].

Grzyb naziemny rosnący w lasach iglastych i mieszanych, głównie na kwaśnych glebach, szczególnie pod świerkami. Jego trzon głęboko wnika pod ziemię^[5]

Znaczenie

Grzyb saprotroficzny, ale podejrzewa się, że jest również grzybem mykoryzowym związanym ze świerkami^[2]. Grzyb niejadalny^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2018-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b ^c PeterP. Roberts PeterP., ShelleyS. Evans ShelleyS., The Book of Fungi, Chicago, Illinois: University of Chicago Press, 2011, s. 259, ISBN 978-0-226-72117-0 .
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 497, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 358, ISBN 978-83-245-9550-1 .
↑ Alexander H.A.H. Smith Alexander H.A.H., A contribution toward a monograph of Phaeocollybia, „Brittonia”, 9 (4), 1957, s. 195–217, ISSN 0007-196X .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 67, ISBN 83-89648-38-5 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2018-02-28] (ang.).

[chi-2] PeterP. Roberts PeterP., ShelleyS. Evans ShelleyS., The Book of Fungi, Chicago, Illinois: University of Chicago Press, 2011, s. 259, ISBN 978-0-226-72117-0 .

[sf-3] Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).

[check-4] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 497, ISBN 83-89648-09-1 .

[wag-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h PavolP. Škubla PavolP., Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 358, ISBN 978-83-245-9550-1 .

[al-6] Alexander H.A.H. Smith Alexander H.A.H., A contribution toward a monograph of Phaeocollybia, „Brittonia”, 9 (4), 1957, s. 195–217, ISSN 0007-196X .

[mirek-7] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 67, ISBN 83-89648-38-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]