Pezicula cinnamomea

Pezicula cinnamomea

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	Dermateaceae
Rodzaj	Pezicula
Gatunek	Pezicula cinnamomea
Nazwa systematyczna
Pezicula cinnamomea (DC.) Sacc. Syll. fung. (Abellini) 8: 311 (1889)

Worki z zarodnikami i parafizy

Pezicula cinnamomea (DC.) Sacc. – gatunek grzybów z rodziny Dermateaceae.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pezicula, Dermateaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Po raz pierwszy opisał go w 1815 r. Augustin Pyramus de Candolle, nadając mu nazwę Peziza cinnanomea. W 1889 r. Pier Andrea Saccardo przeniósł go do rodzaju Pezicula. Ma 18 synonimów. Niektóre z nich:

• Cryptosporiopsis quercina (Fuckel) Petr. 1924
• Dermatea cinnamomea (DC.) W. Phillips 1887.

Morfologia

Owocniki

Apotecja wyrastające na kolistych lub podłużnych podkładkach w skupiskach do 15 sztuk na jednej podkładce, półsiedzące lub na krótkim, mocnym trzonie, często na starych owocnikach. Tarczka owocnika okrągła, początkowo płaska, później wypukła, białawo oprószona, w stanie świeżym oprószona, o barwie od bladożółtej do cynamonowej lub czerwonobrązowej, na olszach zazwyczaj cielista i matowa, na klonach szarawoochrowa i matowa, w eksykatach o barwie od żółtej do czerwonobrązowej, o średnicy 0,3-1,2 (-2,0) mm w stanie świeżym i do 1,4 mm w eksykatach. Dolna strona tej samej barwy, u podstawy ciemniejsza, oprószona. Brzeg cały, drobno puszysty, początkowo nieco uniesiony, następnie nieregularnie rozdarty, ukryty lub zanikający.

Cechy mikroskopowe

Worki maczugowate do cylindryczno-maczugowatych, o wierzchołku zaokrąglonym, stożkowym lub ściętym, zwężające się stopniowo lub gwałtownie w trzonek o zmiennej długości, 75–135 × 12–20 µm (w widoku z przodu), 85–175 × 15–24 µm (w widoku z boku), 8 zarodnikowe. Aparat apikalny w odczynniku Melzera amyloidalny lub nieamyloidalny, w świeżym materiale lekko czerwony, ale w eksykatach niebieski. Askospory nierównoboczne, elipsoidalne (Q = 2,7–3,2), proste lub zakrzywione, końce zaokrąglone lub jeden nieco spiczasty, początkowo szkliste, cienkościenne, bez przegród, wypełnione zielonkawymi kropelkami oleju, o wymiarach średnio 15–31 × 75–12 µm, później z grubszymi i brązowymi ścianami, z 3–5(–7) przegrodami, w końcu murkowate. Często bezpośrednio po uwolnieniu wytwarzają konidia bezpośrednio z drobnych otworów w ścianie zarodników lub z odrębnych, czasami zintegrowanych fialid w krótkich konidioforach. Konidia szkliste, cylindryczno-maczugowate, wierzchołek zaokrąglony, podstawa wąsko ścięta, szklista, 6,5–8 × 1–1,5 µm. Parafizy nitkowate, septowane, tępe, rozgałęzione, szkliste, o szerokości 1,5–2,5 µm; komórki wierzchołkowe nieregularnie napęczniałe do 7,5 µm, o gładkich lub nieznacznie szorstkich ścianach.

Zasięg występowania i siedlisko

Występuje głównie w Ameryce Północnej i Europie, jego stanowiska podano także w Azji, Ameryce Środkowej i na Nowej Zelandii. W Polsce M.A. Chmiel w 2003 r. przytoczyła 2 stanowiska, w późniejszych latach podano następne.

Grzyb nadrzewny, saprotrof rozwijający się na martwej korze, rzadko także na gołym drewnie różnych drzew iglastych, w tym: jodła Abies, cyprysik Chamaecyparis, jałowiec Juniperus, modrzew Larix, świerk Picea, sosna Pinus, daglezja Pseudotsuga, sekwoja Sequoia, żywotnik Thuja.