Powłocznica czerwonawa

Powłocznica czerwonawa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	powłocznicowate
Rodzaj	powłocznica
Gatunek	powłocznica czerwonawa
Nazwa systematyczna
Peniophora rufa (Fr.) Boidin Bull. Soc. bot. Fr. 74(4): 443 (1958)

Powłocznica czerwonawa (Peniophora rufa (Fr.) Boidin) – gatunek grzybów z rodziny powłocznicowatych (Peniophoraceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peniophora, Peniophoraceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Po raz pierwszy opisał go w 1828 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Thelephora rufa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1958 r. Jacques Boidin.

Synonimy.:

• Cryptochaete rufa (Fr.) P. Karst. 1889
• Hymenochaete rufa (Fr.) Jacz. 1913
• Sterellum rufum (Fr.) J. Erikss. 1958
• Stereum rufum (Fr.) Fr. 1838
• Thelephora rufa Fr.1828
• Xerocarpus rufus (Fr.) P. Karst. 1882.

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.

Morfologia

Owocnik

Rozpostarty, ściśle przylegający do podłoża, o okrągłym lub zbliżonym do okrągłego kształcie i średnicy 3–10 mm. Powierzchnia brodawkowata i nieregularnie bulwiasta, czerwona do czerwonawo-brązowej, w stanie dojrzałym białawo oprószona. Brzeg w większości przypadków niezróżnicowany, czasami białawy. Konsystencja jędrna, po wysuszeniu twarda.

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny, wszystkie strzępki ze sprzążkami, gęsto rozgałęzione i splecione, te przy podłożu o szerokości 3–4 µm, brązowe i nie pęczniejące w KOH. Strzępki z głównej części owocnika szkliste, pęczniejące mniej więcej do szerokości 5–8 µm lub nawet więcej, często z ziarnistą warstwą kryształów na powierzchni. Strzępki hymenium o szerokości 2–3 µm, cienkościenne, nie pęczniejące. Cystydy dwojakiego rodzaju:

• liczne małe, wierzchołkowo inkrustowane. Część inkrustowana 10–12 × 5–6 µm, część podstawna cienkościenna
• sulfocystydy różnej wielkości, na ogół duże, osiągające długość 200 µm i szerokość 20–25 µm, z ciarnistą cytoplamą, o grubych galaretowatych ściankach i często z zewnętrzną warstwą ziarnistych kryształów. Występują także większe cystydy wyrastające jako pseudocystydy z warstwy subikulum Wraz z pogrubieniem subhymenium pojawiają się mniejsze sulfocystydy o cieńszych ścianach. Wszystkie sulfocystydy wykazują silną reakcję aldehydową.

Podstawki maczugowate, 40–50 × 5–6 µm, z 4 sterygmami i sprzążką bazalną. Ich część bazalna jest przedłużona i spleciona, co utrudnia obserwację pojedynczych całych podstawek. Zarodniki w przybliżeniu kiełbaskowate, 7–9 × 2,5–3 µm, w masie bladoczerwone.

Występowanie

Powłocznica czerwonawa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko dwa stanowiska, obydwa w Międzyrzeczu Podlaskim i obydwa już historyczne. Jedno z nich podał Giacomo Bresàdola w 1903 r., drugie Bogumir Eichler w 1904 r. (jako Stereum rufum). Według W. Wojewody rozprzestrzenienie tego gatunku i stopień jego zagrożenia w Polsce nie są znane. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczona w nim jest do gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną.

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje na gałęziach topoli osiki.