Przejdź do zawartości

Pekariowiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pekariowiec
Dicotyles
G. Cuvier, 1817[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – pekariowiec obrożny (D. tajacu)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

świniokształtne

Rodzina

pekariowate

Rodzaj

pekariowiec

Typ nomenklatoryczny

Dicotyles torquatus G. Cuvier, 1816 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758)

Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Pekariowiec[13] (Pecari) – rodzaj ssaków z rodziny pekariowatych (Tayassuidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Ameryce[14][15].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 84–106 cm, długość ogona 1–10 cm, wysokość w kłębie 30–50 cm; masa ciała 15–42 kg[16][17].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1817 roku francuski przyrodnik Georges Cuvier w publikacji swojego autorstwa dotyczącej królestwa zwierząt[1]. Cuvier wymienił dwa gatunki – Dicotyles torquatus G. Cuvier, 1816 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758) i Dicotyles labiatus G. Cuvier, 1816 (= Sus pecari Link, 1795) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1904 roku amerykański zoolog Theodore Sherman Palmer na typ nomenklatoryczny wyznaczył Dicotyles torquatus G. Cuvier, 1816 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758)[18].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dicotyles (Dicotylus, Dycoteles, Dicotyle, Dycotyles): gr. δικoτυλος dikotulos ‘posiadający dwa wgłębienia’; od δι- di- ‘podwójny’, od δις dis ‘dwukrotny’, od δυο duo ‘dwa’; κοτυλη kotulē ‘dziura, wgłębienie’[19].
  • Notophorus: gr. νωτο νωτονφορος nōtophoros ‘noszący na grzbiecie’, od nōton ‘tył, grzbiet’; -φορος -phoros ‘noszący’, od φερω pherō ‘nosić’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sus Tajassu Erxleben, 1777 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758).
  • Adenonotus: gr. αδην adēn, αδενος adenos ‘gruczoł’; -νωτος -nōtos ‘-tyły, -grzbiety’, od νωτον nōton ‘tył, grzbiet’[21]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Sus Tajassu Erxleben, 1777 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758).
  • Pecari: tupi ‘ścieżka’; caa ‘las’; ri ‘wiele’[22]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Dicotyles torquatus G. Cuvier, 1816 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758).
  • Mamdicotylesus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)[23].
  • Waldochoerus: gr. wald (?) ‘las’; χοιρος khoiros ‘świnia’[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Waldochoerus bassleri Frailey & K.E. Campbell, 2012 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758).
  • Muknalia: jaskinia Muknal (w języku maya ‘podziemia’), Quintana Roo, Meksyk[12]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Muknalia minima Stinnesbeck, Frey, Stinnesbeck, Avíles Olguín, Zell, Terrazas Mata, Benavente Sanvicente, González González, Rojas Sandoval & Acevez Nuñez, 2017 (= Sus tajacu Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek[24][17][14][13]:

Opisano również południowoamerykański mioceński gatunek wymarły[25]:

  1. a b c d Niepoprawna późniejsza pisownia Dicotyles G. Cuvier, 1817.
  2. Niepoprawna późniejsza pisownia Notophorus G. Fischer, 1817.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1: Contentant l’introduction les mammifères et les oiseaux. Paris: Chez Déterville, s. 237. (fr.).
  2. J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 418, 1817. (łac.). 
  3. T.E. Bowdich: An analysis of the natural classifications of Mammalia, for the use of students and travellers. Paris: J. Smith, 1821, s. 71. (ang.).
  4. J. Brookes: A Prodromus of a Synopsis Animalium, comprising a Catalogue Raisonné of the Zoological Collection of Joshua Brookes, Esq. F.R.S. etc. Part the First; and of the Anatomical Preparations, Part the Second; Which will be Sold by Auction, in Various Lots, about the Middle of May, Unless the Whole be Previously Purchased by Private Contract, Including the Large and Interesting Department of Natural History, etc. &c. The Catalogue of which is now preparing, and will be published as speedily as possible. London: Gold and Walton, 1828, s. 11. (ang.).
  5. L. Reichenbach: Bildergallerie der Thierwelt oder Abbildungen des Interessantesten aus dem Thierreiche. Leipzig: E. Pönicke & Sohn, 1835, s. 1. (niem.).
  6. W. Jardine: The naturalist’s library. Cz. 23: Mammalia. Thick-skinned quadrupeds. Edynburg: W.H. Lizars, 1836, s. 234. (ang.).
  7. H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Los mamiferos fosiles de la America Meridional / Les mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris; Buenos Aires: F. Savy; Igon Hermanos, 1880, s. 110. (hiszp. • fr.).
  8. J.A. Allen. On mammals collected in Bexar County and vicinity, Texas, by Mr. H.P. Attwater, with field notes by the collector. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 8 (5), s. 54, 1896. (ang.). 
  9. A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 17. (hiszp.).
  10. M.O. Woodburne. The cranial myology and osteology of Dicotyles tajacu, the collared peccary, and its bearing on classification. „Memoirs of the Southern California Academy of Sciences”. 7, s. 48, 1968. (ang.). 
  11. a b C.D. Frailey & K.E. Campbell Jr.. Two new genera of peccaries (Mammalia, Artiodactyla, Tayassuidae) from Upper Miocene deposits of the Amazon Basin. „Journal of Paleontology”. 86 (5), s. 866, 2012. DOI: 10.1666/12-012.1. (ang.). 
  12. a b S.R. Stinnesbeck, E. Frey, W. Stinnesbeck, J. Avíles Olguín, P. Zell, A. Terrazas Mata, M. Benavente Sanvicente, A. González González, C. Rojas Sandoval & E. Acevez Nuñez. A new fossil peccary from the Pleistocene-Holocene boundary of the eastern Yucatán Peninsula, Mexico. „Journal of South American Earth Sciences”. 77, s. 344, 2017. DOI: 10.1016/j.jsames.2016.11.003. (ang.). 
  13. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 168. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  14. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 382. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  15. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Ganus Pecari. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-10-18]. (ang.).
  16. A. Taber, M. Altrichter, H. Beck & J. Gongora: Family Tayassuidae (Peccaries). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 305–306. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
  17. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 633. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  18. Palmer 1904 ↓, s. 930.
  19. Palmer 1904 ↓, s. 228.
  20. Palmer 1904 ↓, s. 463.
  21. Palmer 1904 ↓, s. 79.
  22. Palmer 1904 ↓, s. 518.
  23. Palmer 1904 ↓, s. 25.
  24. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-07]. (ang.).
  25. F. Spillmann. Contribución a la paleontología del Perú. Una mamifauna fósil de la región del río Ucayali. „Publicaciones del Museo de Historia Natural „Javier Prado””. Serie C. Geología. 1, s. 33, 1949. (hiszp.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]