Parki narodowe w Chorwacji
Parki Narodowe w Chorwacji – obszary prawnie chronione na terenie Chorwacji, obejmujące cenne obszary naturalne, gdzie przyroda może rozwijać się w sposób niezakłócony. Od 1985 roku w Chorwacji znajduje się osiem parków narodowych.
Większość parków znajduje się nad morzem lub w pobliży wybrzeża. Trzy parki znajdują się na wyspach: Archipelag Wysp Briońskich, Kornati oraz Mljet, dwa parki rzeczne: Jezior Plitwickich i Krka oraz trzy parki górzyste: Welebitu Północnego, Paklenica i Risnjak.
Park Narodowy Wysp Briońskich
[edytuj | edytuj kod]Grupa 15 małych wysp chorwackich na Morzu Adriatyckim u południowo-zachodnich wybrzeży półwyspu Istria. Panuje tu klimat śródziemnomorski.
Znajdują się tam rezerwaty przyrody i drogocenne, dobrze zachowane „pomniki” kultury antycznej. Na największej wyspie Veli Brijun znajdują się ruiny budowli z czasów rzymskich, bizantyjskich i średniowiecznych, a w mieście Brioni – obiekty wypoczynkowe objęte dostępnym dla turystów parkiem narodowym[1].
Park Narodowy Kornati
[edytuj | edytuj kod]Grupa ponad 150 wysp i skał na Morzu Śródziemnym, są najbardziej zagęszczonym archipelagiem na Morzu Śródziemnym. Archipelag podzielony jest na dwie grupy: Kornaty Dolne i Kornaty Górne. 89 ze 152 wysp ogłoszono w 1980 roku parkiem narodowym ze względu na wyjątkowe piękno i bogactwo flory i fauny oraz dzięki niezwykłemu ukształtowaniu powierzchni – między innymi klify znajdujące się na szeregu wysp należących do Kornatów Dolnych[2]. Od dawnych czasów klify nazywane są koronami i stąd najprawdopodobniej pochodzi nazwa Kornaty. Najwyższe klify znajdują się na wyspie Klobučar (80 m), Mana (65 m) i Rašip Veli (64 m). Podmorskie części tych klifów sięgają aż do 100 m głębokości. Park jest miejscem penetracji dla płetwonurków.
Park Narodowy Krka
[edytuj | edytuj kod]Park o powierzchni 109 km² obejmuje swoim terenem dolny bieg rzeki Krka, od miejscowości Trosenj i Necven, aż po jej ujście do Morza Adriatyckiego w okolicy miasta Szybenik. Głębokie wąwozy wrzynają się w wapienne skały i razem z licznymi jeziorami i wodospadami tworzą malownicze widoki. Główną atrakcję stanowi siedem wodospadów: Bilusić buk, Prljen buk, Manojlovac, Rosnjak, Miljacka slap, Roski slap i największy – Skradinski buk[3] o łącznej wysokości ponad 45 m.
Na wyspie Visovac (położonej w północnej części parku) znajduje się klasztor oo Franciszkanów. W południowej części parku rozlewa się szeroko Prukljansko jezero. Park ten jest rozległym, w większej części niezmienionym, obszarem o wyjątkowych wartościach przyrodniczych i posiada zachowane lub niedużo zmienione układy ekologiczne. Jego przeznaczenie jest przede wszystkim naukowe, kulturalne, edukacyjne i rekreacyjne. Park zalicza się do parków narodowych od roku 1985 i jest jednym z najmłodszych parków narodowych Chorwacji.
Park Narodowy Mljet
[edytuj | edytuj kod]Park obejmuje zachodnią część wyspy na północny zachód od Dubrownika. Jest to chorwacka wyspa z najobfitszą wegetacją śródziemnomorską i ze szczególnie czystym morzem, spokojnymi, piaskowymi zatoczkami i urozmaiconym światem podwodnym. Porośnięta jest gęstym sosnowym lasem (przewaga sosny alpejskiej).
Północno-zachodnia jej część w 1960 roku ogłoszona została parkiem narodowym, w skład którego wchodzą dwa słone jeziora oraz wysepka św. Marii na jeziorze Veliko Jezero, na której wznosi się klasztor oo. Benedyktynów z XII w.
O tej wyspie poeta kiedyś powiedział: “Tam gdzie wdzięk natury wszystko stworzył lepiej niż ludzka umiejętność”. Wymieniana jest wśród dziesięciu najładniejszych wysp świata.[potrzebny przypis]
Park Narodowy Paklenica
[edytuj | edytuj kod]Park ten obejmuje swoim terenem południową część największego łańcucha gór Welebit z dwoma wąwozami: Velika Paklenica[4] i Mala Paklenica. Występuje tu różnorodność form krasowych, kilka jaskiń, bogaty świat roślin i zwierząt. Monumentalna spiczasta skała Anica jest udostępniona do wspinania.
Park Narodowy Jezior Plitwickich
[edytuj | edytuj kod]Park zaliczany do światowego dziedzictwa kultury UNESCO znajduje się w pobliżu arterii komunikacyjnej łączącej Zagrzeb z Dalmacją. Tworzy go 16 jezior połączonych ze sobą wodospadami[5]. Występują tu bardzo ciemne lasy bukowe i jodłowe wraz z rzadkimi gatunkami zwierząt (np. niedźwiedź brunatny).
Park Narodowy Risnjak
[edytuj | edytuj kod]Zalesione pasmo górskie znajdujące się na północ od Rijeki, obejmuje swym terenem źródło rzeki Kupa. Z powodu swego położenia – między Alpami a Górami Dynarskimi żyje tu na małej powierzchni bardzo dużo gatunków roślin i zwierząt (niedźwiedzie brunatne, jelenie, kozice, orły, rysie).
Park Narodowy Welebitu Północnego
[edytuj | edytuj kod]Park obejmuj najbardziej cenne i atrakcyjne tereny najwyżej położonych partii pasma górskiego Welebit. W jego skład wchodzą między innymi rezerwaty: Rožanski kukovi i Hajdučki kukovi. Znajdują się tu liczne ogrody botaniczne oraz jedna z najgłębszych jaskiń świata – Lukina jama. Park bogaty jest w faunę i florę oraz niezwykłe formacje skalne.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Park Narodowy Brijuni | CroLove.pl [online], Chorwacja oczami Polaków – Blog CroLove.pl, 27 czerwca 2021 [dostęp 2021-08-24] (pol.).
- ↑ Wojciech Tyluś , Park Narodowy Kornati [online], Blog CroLove.pl, 21 marca 2021 [dostęp 2021-08-24] (pol.).
- ↑ Wojciech Tyluś , Park Narodowy Krka – bajkowe wodospady i soczysta zieleń [online], crolove.pl [dostęp 2017-09-02] (pol.).
- ↑ Wojciech Tyluś , Park Narodowy Paklenica. Velika Paklenica [online], crolove.pl [dostęp 2017-09-02] (pol.).
- ↑ Wojciech Tyluś , Jeziora Plitwickie. Piękno chorwackiej przyrody [online], Blog CroLove.pl, 6 sierpnia 2012 [dostęp 2021-08-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- O parkach narodowych w Chorwacji. pubwww.srce.hr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-22)].