Parasola leiocephala
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Parasola leiocephala |
| Nazwa systematyczna | |
| Parasola leiocephala (P.D. Orton) Redhead, Vilgalys & Hopple Taxon 50(1): 236 (2001) | |
Parasola leiocephala (P.D. Orton) Redhead, Vilgalys & Hopple) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Parasola, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1969 r. Peter Darbishire Orton nadając mu nazwę Coprinus leiocephalus[1]. W wyniku badań filogenetycznych prowadzonych na przełomie XX i XXI wieku mykolodzy ustalili, że rodzaj Coprinus jest polifiletyczny i rozbili go na kilka rodzajów[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali temu gatunkowi Redhead, Vilgalys i Hopple w 2001 r.[1]
- Coprinus leiocephalus P.D. Orton, 1969
- Parasola plicatilis var. leiocephala (P.D. Orton) P. Roux & Guy García 2006
Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Coprinus leiocephalus zaproponował polską nazwę czernidłak cieniolubny[4]. Po przeniesieniu do rodzaju Parasola nazwa ta stała się niespójna z obecną nazwą naukową.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Kapelusz
- Ma średnicę od 1 do 2 cm, jest mocno żebrowana, początkowo jajowata, następnie wypukła, a na końcu płaska. Powierzchnia na środku blado płowa, ku brzegowi bladoszara. Charakterystyczną cechą jest to, że w odróżnieniu od innych przedstawicieli rodzajów Coprinus, Coprinopsis, Coprinellus i Parasola, kapelusz Parasola leiocephala podczas dojrzewania nie rozpływa się zamieniając się w czarną ciecz, lecz kurczy się i czernieje[5].
- Blaszki
- Wolne, cienkie, dość rzadkie, początkowo białawe, potem ciemnoszare, w końcu czarne[5].
- Trzon
- Wysokość do 6 cm, średnica do 5 mm, cylindryczny, z lekko rozszerzoną podstawą[5].
- Cechy mikroskopowe
- Wysyp zarodników czarny. Zarodniki nieregularnie sercowate z pięcioma zaokrąglonymi bokami w widoku z przodu i elipsoidalne w przekroju, 9,5–12 × 7,0–10 × 8–10,5 × 5–7 μm, z małą porą rostkową[5].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie Parasola auricoma w Europie, Ameryce Północnej, w Azji i na Nowej Zelandii[6]. W. Wojewoda w 2003 r. podaje tylko 2 stanowiska na terenie Polski[4]. Później Bujakiewicz, Łuszczyński i Stefaniak podali 3 następne stanowiska. Dość liczne stanowiska z uwagą, że gatunek ten jest dość pospolity, podaje B. Gierczyk i in. w 2011 r.[2] Liczne i bardziej aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Saprotrof. Spotykany na gołej ziemi, często na murawach i pastwiskach[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ a b c Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato [online], Acta Mycologica, 2011, vol. 46 (1): 27–73 [dostęp 2020-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d Parasola leiocephala (P. D. Orton) Redhead, Vilgalys & Hopple – Bald Inkcap [online], First Nature [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2020-11-13] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska Parasola leiocephala w Polsce [online] [dostęp 2020-11-13] (ang.).