Parasola kuehneri
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Parasola kuehneri |
| Nazwa systematyczna | |
| Parasola kuehneri (Uljé & Bas) Redhead, Vilgalys & Hopple Taxon 50(1): 235 (2001) | |
Parasola kuehneri (Pat.) Redhead, Vilgalys & Hopple – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Parasola, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1988 r. C.B. Uljé i Kornelis Bas, nadając mu nazwę Coprinus kuehneri[1]. W wyniku badań filogenetycznych prowadzonych na przełomie XX i XXI wieku mykolodzy ustalili, że rodzaj Coprinus jest polifiletyczny i rozbili go na kilka rodzajów[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali temu gatunkowi Scott Alan Redhead, Rytas J. Vilgalys i John S. Hopple w 2001 r.[1]
- Coprinus kuehneri Uljé & Bas 1988
- Coprinus plicatilis f. microsporus (Kühner & Joss.) Hongo & Aoki 1964
- Coprinus plicatilis var. microsporus Kühner & Joss. 1934[3].
Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Coprinus kuehneri zaproponował polską nazwę czernidłak drobnozarodnikowy[4]. Po przeniesieniu do rodzaju Parasola nazwa ta stała się niespójna z obecną nazwą naukową[1].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica początkowo do 17,5 × 11 mm, powierzchnia zwykle raczej ciemno czerwonobrązowa, ale może być jaśniejsza, pomarańczowo- lub żółtobrązowa, na środku jaśniejsza, szybko blaknąca z wiekiem[5].
Gęste, wolne, oddzielone od łodygi niby koronką, czasami niewidoczną. Liczba blaszek = 32–50[5].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 4-zarodnikowe. Zarodniki 6,5–10,4 × 5,5–8,4 × 5,0–6,3 μm, silnie soczewkowate; w widoku z przodu zaokrąglone, trójkątne, romboidalne, z jajowatym, stożkowym, zaokrąglonym lub sercowatym wierzchołkiem, z boku elipsoidalne do nieco migdałowatych. Cheilocystydy wydłużone, workowate do cylindrycznych, czasami maczugowate do niemal kulistych. Pleurocystydy podobne[5].
- Gatunki podobne
Parasola kuehneri może być wstępnie rozpoznany w terenie po jaskrawo czerwonobrązowym kolorze. Parasola leiocephala jest zwykle jaśniejsza i jej kapelusz nie ma czerwonych odcieni, Parasola plicatilis występuje zwykle na terenach trawiastych. P. kuehneri wyróżnia się wąskimi, trójkątnymi, romboidalnymi zarodnikami, mniejszymi i jaśniejszymi niż u P. leiocephala. Parasola schroeteri i P. plicatilis mają znacznie większe zarodniki[5].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Najwięcej stanowisk Parasola kuehneri podano w Europie, poza tym nieliczne w Ameryce Północnej i Południowej, Azji, Australii i Afryce[6]. W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 2 stanowiska na terenie Polski[4], w następnych latach podano więcej stanowisk[7]. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[8]. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8]. W Anglii uważany jest za gatunek pospolity, prawdopodobnie niedostatecznie rejestrowany z powodu mylenia go z innymi gatunkami[5].
Naziemny grzyb saprotroficzny[4]. Występuje wśród traw w lasach, ogrodach, nad brzegami rzek[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Index Fungorum [online] [dostęp 2023-10-26] (ang.).
- ↑ Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato [online], Acta Mycologica, 2011, vol. 46 (1): 27–73 [dostęp 2020-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13] (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2023-10-26] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 150, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Derek J. Schafer, The genus Parasola in Britain including Parasola cuniculorum sp. nov., mycoweb, s. 85–86, DOI: 10.1016/j.fldmyc.2014.06.004 [dostęp 2023-10-26] (ang.).
- ↑ Występowanie Parasola kuehneri na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-10-26] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-26] (pol.).
- ↑ a b c Aktualne stanowiska Parasola kuehneri w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-26] (ang.).