Parafia Świętej Trójcy w Gorlicach
 Sobór katedralny i parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
ul. św. Maksyma 2 |
| Data powołania |
1985 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Sobór | |
| Proboszcz | |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
Święto Trójcy Świętej |
Położenie na mapie Gorlic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°38′55,2″N 21°09′00,5″E/49,648667 21,150139
| |
Parafia katedralna Świętej Trójcy – parafia prawosławna w Gorlicach, w dekanacie Gorlice diecezji przemysko-gorlickiej, siedziba dziekana.
Na terenie parafii funkcjonuje 1 cerkiew:
- sobór Świętej Trójcy w Gorlicach – parafialna i jednocześnie katedralna
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza cerkiew w Gorlicach istniała już w XV w. Z jej wyposażenia zachowała się jedna ikona (św. Mikołaja), znajdująca się obecnie w muzeum we Lwowie.
W czasie II wojny światowej czyniono starania o utworzenie parafii prawosławnej w Gorlicach, jednak planów nie zrealizowano ze względu na brak możliwości pozyskania odpowiedniego budynku na cerkiew.
Po powrocie z wysiedleń (przeprowadzonych w ramach akcji „Wisła”), prawosławni z Gorlic uczestniczyli w życiu parafialnym w Bartnem, Bielance i Hańczowej. Parafia gorlicka została erygowana w 1985 dekretem biskupa (późniejszego arcybiskupa) Adama, ordynariusza utworzonej 2 lata wcześniej diecezji przemysko-nowosądeckiej. Nabożeństwa początkowo odprawiano w kaplicy domowej. W latach 1986–1991 wzniesiono cerkiew parafialną mającą upamiętniać męczeńską śmierć ks. Maksyma Sandowicza (obecnie prawosławnego świętego – Maksyma Gorlickiego), rozstrzelanego w Gorlicach przez żołnierzy austriackich 6 września 1914. W latach 90. XX w. obok cerkwi zbudowano dom parafialny, w którym w 1999 otwarto Muzeum Diecezji Przemysko-Nowosądeckiej.
W marcu 2000 przy cerkwi rozpoczął działalność Diecezjalny Ośrodek Kultury Prawosławnej „Elpis”[2].
10 marca 2009 cerkiew parafialna została podniesiona do rangi katedry, a wikariusz diecezji – biskup Paisjusz – otrzymał tytuł biskupa gorlickiego.
W dniach 5–6 września 2014 uroczyście obchodzono 100-lecie męczeńskiej śmierci i 20-lecie kanonizacji św. Maksyma Gorlickiego[3].
W 2016, po wyborze biskupa Paisjusza na ordynariusza diecezji (która otrzymała nową nazwę: „przemysko-gorlicka”), cerkiew parafialna w Gorlicach stała się katedrą diecezjalną[4].
Wykaz proboszczów
[edytuj | edytuj kod]- 1985–? – ks. Bazyli Gałczyk
- od 28.06.1995 – ks. Roman Dubec
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ks. Jerzy Doroszkiewicz: Komunikat Kancelarii Św. Soboru Biskupów. orthodox.pl, 3 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-04].
- ↑ Strona Diecezjalnego Ośrodka Kultury Prawosławnej „Elpis”
- ↑ ks. Julian Felenczak, ks. Andrzej Lewczak: 100. rocznica śmierci św. Maksyma Gorlickiego. orthodox.pl, 6 września 2014. [dostęp 2021-04-28].
- ↑ Komunikat Kancelarii Św. Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Warszawa 26.VIII.2016.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 238
- Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012