Przejdź do zawartości

Panda (ssaki)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Panda
Ailuropoda
Milne-Edwards, 1870[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – panda wielka (A. melanoleuca)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Infrarząd

Arctoidea

Parvordo

Ursoidea

Rodzina

niedźwiedziowate

Podrodzina

Ailuropodinae

Rodzaj

panda

Typ nomenklatoryczny

Ursus melanoleucus David, 1869

Synonimy
Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Panda[6] (Ailuropoda) – rodzaj drapieżnych ssaków z podrodziny Ailuropodinae w obrębie rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Azji (Chiny)[7][8][9].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 120–180 cm, długość ogona 10–16 cm; masa ciała samic 70–100 kg, samców 85–125 kg (w niewoli czasami do 150 kg)[8][10].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1870 roku francuski zoolog Alphonse Milne-Edwards w artykule poświęconym ssakom wschodniego Tybetu opublikowanym na łamach Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences[1]. Na gatunek typowy Milne-Edwards wyznaczył (oznaczenie monotypowe) pandę wielką (A. melanoleuca).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ailuropoda (Ailuropus, Aeluropus): rodzaj Ailurus Cuvier, 1825 (pandka); πους pous, ποδος podos ‘stopa’[11].
  • Pandarctos: fr. panda ‘pandka ruda’, najprawdopodobniej od nep. ponya ‘pandka ruda’; αρκτος arktos ‘niedźwiedź’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ursus melanoleucus David, 1869.
  • Aelureidopus: gr. αιλουρος ailouros ‘kot’[13]; ειδος eidos ‘podobieństwo’, od ειδω eidō ‘być podobnym’[14]; πους pous, ποδος podos ‘stopa’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Aelureidopus baconi[c] Smith Woodward, 1915.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden współcześnie występujący gatunek[16][10][7][6]:

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu Azji:

  1. Wariant pisowni Ailuropoda Milne-Edwards, 1870.
  2. Nieuzasadniona poprawka Ailuropoda Milne-Edwards, 1870.
  3. Wymarły podgatunek A. melanoleuca.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b A. Milne-Edwards. Note sur quelques Mammifères du Thibet oriental. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 70, s. 342, 4870. (fr.). 
  2. P. Gervais. Mémoire sur les formes cérébrales propres aux carnivores vivants et fossiles suivi de remarques sur la classification de ces animaux. „Nouvelles Archives du Muséum d’Histoire Naturelle”. 6, s. 161 (przypis), 1870. (fr.). 
  3. A. Milne-Edwards. A l’occasion des mammifères de Moupin, je crois utile de donner ici un catalogue complet de tons ceux que j’ai personnellemcnt observes dans la Chine septentrionale, au nord du Yangtzekiang, comme je l’ai fait ailleurs pour les oiseaux. „Bulletin des Nouvelles Archives du Museum”. 7, s. 92, 1871. (fr.). 
  4. R. Lydekker: The Order Carnivora. W: W.H. Flower & R. Lydekker: An introduction to the study of mammals living and extinct. London: A. and C. Black, 1891, s. 560. (ang.).
  5. A. Smith Woodward. On the skull of an extinct mammal related to Æluropus from a cave in the Ruby Mines at Mogok, Burma. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1915, s. 428, 1915. (ang.). 
  6. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 151. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 434. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  8. a b D.L. Garshelis: Family Ursidae (Bears). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. 2009, s. 487. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  9. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Ailuropoda. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-19]. (ang.).
  10. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 670. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  11. Palmer 1904 ↓, s. 86.
  12. Palmer 1904 ↓, s. 508.
  13. Jaeger 1959 ↓, s. 8.
  14. Jaeger 1959 ↓, s. 89.
  15. Jaeger 1959 ↓, s. 203.
  16. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-18]. (ang.).
  17. W.-Ch. Pei. Quaternary Mammals From the Liucheng Gigantopithecus Cave and Other Caves of Kwangsi. „Scientia Sinica”. 12 (2), s. 223, 1963. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]