Pałecznica szczecinkowotrzonowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pałecznica szczecinkowotrzonowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Typhula setipes (Grev.) Berthier Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 45: 186 (1976) | |
Pałecznica szczecinkowotrzonowa (Typhula setipes (Grev.) Berthier) – gatunek grzybów z rodziny pałecznicowatych (Typhulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Typhula, Typhulaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go Robert Kaye Greville w 1822 r., nadając mu nazwę Pistillaria setipes (bazonim), którą w tym samym dziele poprawił na Clavaria setipes (Grev.) Grev.[2][3]. Obecną nazwę nadał mu Jacques Berthier w 1976 r.[4][1]. Niektóre inne synonimy[5]:
- Typhula grevillei Fr. 1838
- Typhula gyrans (Batsch) Fr. 1821
Franciszek Błoński w 1896 r. nadał mu polską nazwę „macnik Grevillego”, zamiast której Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował „pałecznica szczecinkowotrzonowa”[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Bazydiokarp (owocnik) o wysokości 0,1–1 cm, maczugowaty do owalnego, o szerokości do 1 mm, biały, z wyraźną główką i trzonem. Trzon biały, czasami brązowiejący przy podstawie, owłosiony lub gładki. Wysyp zarodników biały. Zarodniki 7–10,5 × 3–4,5 µm, elipsoidalne. Na strzępkach brak sprzążek[7].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[8]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 5 stanowisk[6], podano je także w późniejszych latach[9], a najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[10], według innych źródeł jest to gatunek dość częsty[7].
Saprotrof występujący na ogonkach liściowych opadłych na ziemię i butwiejących liściach klonów[6] i innych drzew liściastych[10], głównie olch i topoli[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-07-19] (ang.).
- ↑ By Robert Kaye Greville, Scottish cryptogamic flora, or coloured figures and descriptions of cryptogamic plants, belonging chiefly to the order Fungi; and intended to serve as a continuation of English Botany, Edinburgh–London: MacLachlan & Stewart ; Baldwin, Cradock & Joy, 1822–1828.
- ↑ Typhula setipes [online], www.mycobank.org [dostęp 2024-07-30].
- ↑ Jacques Berthier, Le genre Typhula (Clavariacées) et les genres affines. Classification — Espèces nouvelles, „Bulletin mensuel de la Société Linnéenne de Lyon”, 43 (6), 1974, s. 182–188.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-07-19] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 682, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Pałecznica szczecinkowotrzonowa (Typhula setipes) [online] [dostęp 2024-07-19] (pol.).
- ↑ Występowanie Typhula setipes na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-02-11] (ang.).
- ↑ Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).
- ↑ a b Aktualne stanowiska Typhula setipes w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).