P-700 Granit
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Przeznaczenie |
woda-woda |
| Data konstrukcji |
1970 |
| Lata produkcji |
1974 - 1994[1] |
| Operacyjność |
od 1981 |
| Długość |
10,00 m |
| Średnica |
0,85 m |
| Rozpiętość |
2,6 m |
| Masa |
7 000 kg |
| Napęd | |
| Prędkość |
max > 2,5 Ma |
| Zasięg |
625 km |
| Masa głowicy |
750 kg |
| Typ głowicy |
konwencjonalna / jądrowa |
| Równoważnik |
~500 kT |
| Użytkownicy | |
| Marynarka Wojenna Federacji Rosyjskiej | |
P-700 Granit (ros. П-700 "Гранит", 3M45, Kod NATO:SS-N-19 Shipwreck[2]) – pocisk manewrujący woda-woda, jeden z podstawowych pocisków w Radzieckiej Marynarce Wojennej, a później także w Rosyjskiej Marynarce Wojennej, zaprojektowany pierwotnie jako przeciwokrętowy pocisk manewrujący.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przyczyną powstania pocisku Granit był zamiar skonstruowania rakiety odpowiadającej zasięgiem pociskom P-500 Bazalt, lecz nadającej się do wystrzeliwania z zanurzonych okrętów podwodnych, jak P-120 Malachit. Wstępne prace nad nią zlecono biuru OKB-52 w 1966 roku[3]. Pierwotnie zakładano, że nowy pocisk będzie się mieścić w kontenerach startowych rakiet Malachit, lecz zwiększone wymagania spowodowały wzrost gabarytów rakiety. Ambitne wymagania co do zasięgu (800 km) i prędkości (do 4000 km/h) musiały być i tak skorygowane postanowieniem z 1968 roku do 500 km i 3000 km/h[3]. Zaprojektowanie pocisku zlecono formalnie postanowieniem KC KPZR i Rady Ministrów z 10 lipca 1969[3].
Od 1975 roku prowadzono próby pocisków, a pierwszy testowy start spod wody odbył się 26 lutego 1976[4]. W 1980 roku przeprowadzono próby pocisków na ich docelowych nosicielach - krążownikach proj. 1144 i okrętach podwodnych proj. 949. Badania państwowe zakończyły się w sierpniu 1981, a pocisk przyjęto oficjalnie na uzbrojenie 19 lipca 1983[5]. Przez dłuższy czas pocisk okryty był całkowitą tajemnicą i dopiero w 2001 roku dopuszczono do publikacji pierwsze oficjalne zdjęcie[6].
Opis
[edytuj | edytuj kod]W celu uzyskania dużego zasięgu, napęd marszowy oparto na silniku turboodrzutowym KR-21-300, bardziej ekonomicznym od napędu strumieniowego. Napęd startowy stanowi silnik rakietowy na paliwo stałe, po raz pierwszy w świecie zamontowany na przedłużeniu kadłuba pocisku - w dyszy silnika turboodrzutowego[3]. Wlot powietrza do silnika odrzutowego z centralnym stożkiem umieszczono z przodu kadłuba (jest on podobny do samolotu MiG-21) i jest on pierwotnie zakrywany ochronnym czepcem, odstrzeliwanym po wylocie rakiety spod wody[4]. W stożku wlotowym znajduje się stacja radiolokacyjna. Pocisk ma cygarowaty kadłub i krótkie trójkątne skrzydła, składane w dół w cylindrze startowym, oraz cztery trójkątne stateczniki[4].
Pocisk wyposażony jest w zaawansowany system samonaprowadzania radiolokacyjnego na końcowym odcinku lotu, pozwalający na automatyczny wybór głównego celu, oraz rozdzielenie pocisków jednej salwy, które w locie mogą wymieniać się informacjami uzyskanymi z radarów[4]. Dzięki temu jeden z pocisków salwy mógł lecieć wyżej, prowadząc poszukiwanie celów, a pozostałe nisko nad wodą w celu zmniejszenia ryzyka wykrycia[7]. Pocisk „dowódca” przydzielał cele, analizując obraz radiolokacyjny i emisje elektromagnetyczne celów i porównując z sylwetkami zapisanymi w pamięci, a w przypadku jego zniszczenia był on zastępowany przez kolejny[7]. Możliwy był też lot grupy na małej wysokości i włączenie aktywnego systemu radiolokacyjnego na ostatnim odcinku albo atak w trybie pasywnym[7]. Pociski wyposażone są także w stacje zakłóceń aktywnych[4].
Na okrętach podwodnych proj. 949 pociski są wystrzeliwane z cylindrycznych wyrzutni SM-225[4], na krążownikach proj. 1144 z wyrzutni SM-233[5]. Wyrzutnie umieszczone są pod stałym kątem i przed startem są napełniane wodą, zarówno na okrętach podwodnych, jak i nawodnych[4].
Użycie
[edytuj | edytuj kod]Pociski P-700 Granit są jednym z podstawowych typów uzbrojenia czterech rosyjskich krążowników rakietowych projektu 1144 oraz 15 okrętów podwodnych o napędzie atomowym typu Oscar, czyli zarówno okrętów projektu 949, jak i projektu 949A[8]. Stanowią także uzbrojenie lotniskowca (ciężkiego krążownika lotniczego) „Admirał Kuzniecow”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Продукция ПО «Стрела». testpilot.ru. [dostęp 2015-05-13]. (ros.).
- ↑ Kiński 2001 ↓, s. 60.
- ↑ a b c d Asanin 2009 ↓, s. 22-23
- ↑ a b c d e f g Asanin 2009 ↓, s. 24-25
- ↑ a b Asanin 2009 ↓, s. 26-28
- ↑ Kiński 2001 ↓, s. 58.
- ↑ a b c Kiński 2001 ↓, s. 59.
- ↑ John Pike: Project 949 / Oscar. globalsecurity.org, 2015-04-08. [dostęp 2015-05-13]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A Century of Ramjet Propulsion Technology Evolution (ang.)
- P-700 / 3K45 Granit / SS-N-19 Shipwreck (ang.)
- Władimir Asanin. Rakiety otieczestwiennego fłota. Czast 4. Udar iz-pod wody. „Tiechnika i Woorużenije”. 6/2009, czerwiec 2009. (ros.).
- Andrzej Kiński. Granit – czy naprawdę mniej tajemniczy?. „Nowa Technika Wojskowa”. 11/2001, listopad 2021. ISSN 1230-1655.