Ouessant (1936)
 Jednostka bliźniacza „Ouessant” – „Ajax” | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
M6 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
30 stycznia 1932 |
| Wodowanie |
30 listopada 1936 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
1 stycznia 1939 |
| Los okrętu |
samozatopiony 18 czerwca 1940 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
92,3 m |
| Szerokość |
8,2 m |
| Zanurzenie |
4,7 m |
| Zanurzenie testowe |
80 m |
| Rodzaj kadłuba | |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 8000 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
7 × 550 mm |
| Załoga |
61 |
Ouessant (Q180) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 30 listopada 1936 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg w Cherbourgu, a do służby w Marine nationale wszedł 1 stycznia 1939 roku. Podczas wojny jednostka pełniła służbę na Atlantyku. 18 czerwca 1940 roku „Ouessant” został samozatopiony w Breście, by uniknąć dostania się w ręce Niemców. Był najkrócej pozostającym w służbie okrętem typu Redoutable.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]„Ouessant” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1930 roku[1][2]. Projekt (o sygnaturze M6[3]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość[1][4]. Okręty typu Redoutable miały duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji[4]. Konstruktorem okrętów był inż. Jean-Jacques Roquebert[4]. „Ouessant” należał do 3. serii jednostek, które otrzymały silniki Diesla o większej mocy, dzięki czemu osiągały one na powierzchni prędkość 20 węzłów[3][5].
„Ouessant” zbudowany został w stoczni Arsenal de Cherbourg w Cherbourgu (numer stoczniowy Q56)[3][5]. Stępkę okrętu położono 30 stycznia 1932 roku[6][a], a zwodowany został 30 listopada 1936 roku[5][2].
Dane taktyczno–techniczne
[edytuj | edytuj kod]„Ouessant” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][4]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra[5][7]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony[5][8][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 8000 KM[5][9][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM[4][5][d]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[3][5][e]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[1][2]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego[3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, a czas zanurzenia 45-50 sekund[1][4]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób[3][10].
Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy[3][4]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm[3][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kalibru 100 mm M1925 L/45 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76[3][4]. Jednostka wyposażona też była w hydrofony[3].
Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy[2][5][f].
Służba
[edytuj | edytuj kod]„Ouessant” został przyjęty do służby w Marine nationale 1 stycznia 1939 roku[6]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q180[3]. W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Atlantyku, wchodząc w skład 8. dywizjonu 4. eskadry okrętów podwodnych w Breście (wraz z siostrzanymi okrętami „Agosta”, „Bévéziers” i „Sidi Ferruch”)[11]. Dowódcą okrętu był w tym okresie kmdr ppor. C. Lecreux[11]. Od 14 do 22 września „Ouessant” (wraz z siostrzanymi jednostkami „Poncelet”, „Persée” i „Agosta”) patrolował obszar wokół Azorów w poszukiwaniu niemieckich łamaczy blokady[12]. Po patrolu „Ouessant” wraz z „Agostą” udały się na Martynikę, gdzie dotarły 29 września[12][13]. W październiku jednostka nadal przebywała w rejonie Antyli, wychodząc na patrole i uczestnicząc w eskorcie konwojów[14]. 15 grudnia w cieśninie Mona przez sektor patrolowany przez „Ouessant” przedarł się niemiecki parowiec „Nordmeer” (5671 BRT), który 9 grudnia wyszedł z Curaçao i dotarł do Vigo 5 stycznia 1940 roku[15].
W czerwcu 1940 roku „Ouessant” znajdował się w Breście, będąc w składzie 8. dywizjonu 4. eskadry okrętów podwodnych, a jego dowódcą był nadal kmdr ppor. C. Lecreux (okręt przechodził remont)[16][17]. 18 czerwca 1940 roku znajdująca się w stoczni w Breście jednostka została samozatopiona, by uniknąć zdobycia przez zajmujących port Niemców[18][19]. „Ouessant” służył najkrócej ze wszystkich okrętów typu Redoutable, bo niespełna 1,5 roku[3].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76 i Gogin 2015 ↓ podają, że stępkę okrętu położono w 1931 roku.
- ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 206 podaje wyporność 1379/2060 ton, zaś Lipiński 1999 ↓, s. 539 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 – 1384/2080 ton.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 187 podaje, że okręt posiadał cztery silniki Diesla, zaś według McMurtrie 1937 ↓, s. 206 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 okręt posiadał dodatkowo pomocniczy silnik Diesla o mocy 750 KM.
- ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75 podaje, że łączna moc silników elektrycznych wynosiła 1000 KM.
- ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 206 podaje, że prędkość na powierzchni wynosiła 18 węzłów, zaś według Lipiński 1999 ↓, s. 539 okręt osiągał na powierzchni 19,5 węzła.
- ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 206 i McMurtrie 1941 ↓, s. 192 podają, że załoga okrętu liczyła 67 osób.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 274.
- ↑ a b c d Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 76.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Gogin 2015 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i Fontenoy 2007 ↓, s. 187.
- ↑ a b c d e f g h i j Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273.
- ↑ a b Helgason 2020 ↓.
- ↑ Lipiński 1999 ↓, s. 539.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 186.
- ↑ Labayle-Couhat 1971 ↓, s. 75.
- ↑ McMurtrie 1937 ↓, s. 206.
- ↑ a b Kindell 1939a ↓.
- ↑ a b Kindell 1939b ↓.
- ↑ Kindell 1939c ↓.
- ↑ Kindell 1939d ↓.
- ↑ Kindell 1939e ↓.
- ↑ Kindell 1940a ↓.
- ↑ Perepeczko 2014 ↓, s. 271.
- ↑ Kindell 1940b ↓.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 273-274.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: REDOUTABLE submarines (1931-1939). Navypedia. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: FR Ouessant. Allied Warships. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS, SEPTEMBER 1939 (Part 1 of 2) Friday 1st - Thursday 14th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS SEPTEMBER 1939 (Part 2 of 2) Friday 15th - Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS, OCTOBER 1939 (Part 1 of 2) Sunday 1st - Saturday 14th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS, DECEMBER 1939 (Part 1 of 2) Friday 1st - Thursday 14th. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Don Kindell: NAVAL EVENTS, JUNE 1940 (Part 3 of 4) Saturday 15th - Friday 21st. Naval History Homepage. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
- Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1937. London: Sampson Low, Marston & Co., 1937. (ang.).
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-372-1.
| Seria 1 | |
|---|---|
| Seria 2 |
|
| Seria 3 |
|
