Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
System
Oddział
Piętro
Wiek (mln lat)
Neogen
Miocen
Akwitan
młodsze
Paleogen
Oligocen
Szat
23,03–27,82
Rupel
27,82–33,9
Eocen
Priabon
33,9–37,71
Barton
37,71–41,2
Lutet
41,2–47,8
Iprez
47,8–56,0
Paleocen
Tanet
56,0–59,2
Zeland
59,2–61,6
Dan
61,6–66,0
Kreda
Górna
Mastrycht
starsze
Podział według IUGS , luty 2022
Oligocen (ang. Oligocene )
Nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów ὀλίγος, oligos – mało i καινός, kainos – nowy. Nazywany czasami złotym wiekiem ssaków .
Wymarły prawalenie (Archaeoceti), a powstały fiszbinowce .
Pojawiły się dwie oryginalne rodziny ryb : wstęgorowate i podnawki .
Pojawiły się duże ssaki : Indricotherium , Brontotherium , Entelodont , Hyaenodon , Megistotherium .
Mesohippus .
W oligocenie nadal trwała sedymentacja , która była spowodowana transgresją morską w eocenie . Przy czym na obszarach lądowych powstawały lokalnie pokłady węgli brunatnych . Pod koniec oligocenu płytkie morze wycofało się ku północnemu zachodowi, a na Niżu Polskim zapanowała sedymentacja limniczna i rzeczna (piasek i ił z przewarstwieniami węgli brunatnych).
Na obszarze Dolnego Śląska w późnym oligocenie nastąpiły w wielu rejonach wylewy law bazaltowych .
W lewych kolumnach znajdują się eony ; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są ery ; zwykłym tekstem zaznaczone są okresy
Hadeik (4,567 – 4,0 mld lat temu)
Archaik (4,0 – 2,5 mld lat temu)
Eoarchaik (4 – 3,6 mld lat temu)
Paleoarchaik (3,6 – 3,2 mld lat temu)
Mezoarchaik (3,2 – 2,8 mld lat temu)
Neoarchaik (2,8 – 2,5 mld lat temu)
Proterozoik (2,5 mld lat temu – 538,8 mln lat temu)
Paleoproterozoik (2,5 – 1,6 mld lat temu)
Sider (2,5 – 2,3 mld lat temu)
Riak (2,3 – 2,05 mld lat temu)
Orosir (2,05 – 1,8 mld lat temu)
Stater (1,8 – 1,6 mld lat temu)
Mezoproterozoik (1,6 – 1 mld lat temu)
Kalim (1,6 – 1,4 mld lat temu)
Ektas (1,4 – 1,2 mld lat temu)
Sten (1,2 – 1 mld lat temu)
Neoproterozoik (1 mld lat temu – 542 mln lat temu)
Ton (1 mld lat temu – 720 mln lat temu)
Kriogen (720 – 635 mln lat temu)
Ediakar (635 – 538,8 mln lat temu)
Poziomo zaznaczono ery ; W lewych kolumnach znajdują się okresy ; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są epoki ; zwykłym tekstem zaznaczone są wieki
Kambr (538,8 – 485,4 mln lat temu)
Terenew (538,8 – 521 mln lat temu)
Fortun (538,8 – 529 mln lat temu)
wiek 2 (529 – 521 mln lat temu)
Epoka 2 (521 – 509 mln lat temu)
wiek 3 (521 – 514 mln lat temu)
wiek 4 (514 – 509 mln lat temu)
Miaoling (509 – 497 mln lat temu)
Wuliuan (509 – 504,5 mln lat temu)
Drum (504,5 – 500,5 mln lat temu)
Gużang (500,5 – 497 mln lat temu)
Furong (497 – 485,4 mln lat temu)
Paib (497 – 494 mln lat temu)
Dziangszan (494 – 489,5 mln lat temu)
wiek 10 (489,5 – 485,4 mln lat temu)
Ordowik (485,4 – 443,8 mln lat temu)
Wczesny ordowik (485,4 – 470,0 mln lat temu)
Tremadok (485,4 – 477,7 mln lat temu)
Flo (477,7 – 470,0 mln lat temu)
Ordowik środkowy (470,0 – 458,4 mln lat temu)
Daping (470,0 – 467,3 mln lat temu)
Darriwil (467,3 – 458,4 mln lat temu)
Ordowik późny (458,4 – 443,8 mln lat temu)
Sandb (458,4 – 453,0 mln lat temu)
Kat (453,0 – 445,2 mln lat temu)
Hirnant (445,2 – 443,8 mln lat temu)
Sylur (443,8 – 419,2 mln lat temu)
Landower (443,8 – 433,4 mln lat temu)
Ruddan (443,8 – 440,8 mln lat temu)
Aeron (440,8 – 438,5 mln lat temu)
Telicz (438,5 – 433,4 mln lat temu)
Wenlok (433,4 – 427,4 mln lat temu)
Szejnwud (433,4 – 430,5 mln lat temu)
Homer (430,5 – 427,4 mln lat temu)
Ludlow (427,4 – 423,0 mln lat temu)
Gorst (427,4 – 425,6 mln lat temu)
Ludford (425,6 – 423,0 mln lat temu)
Przydol (423,0 – 419,2 mln lat temu)
Dewon (419,2 – 358,9 mln lat temu)
Wczesny dewon (419,2 – 393,3 mln lat temu)
Lochkow (419,2 – 410,8 mln lat temu)
Prag (410,8 – 407,6 mln lat temu)
Ems (407,6 – 393,3 mln lat temu)
Dewon środkowy (393,3 – 382,7 mln lat temu)
Eifel (393,3 – 387,7 mln lat temu)
Żywet (387,7 – 382,7 mln lat temu)
Dewon późny (382,7 – 358,9 mln lat temu)
Fran (382,7 – 372,2 mln lat temu)
Famen (372,2 – 358,9 mln lat temu)
Karbon (358,9 – 298,9 mln lat temu)
Missisip (358,9 – 323,2 mln lat temu)
Wczesny missisip /Turnej (358,9 – 346,7 mln lat temu)
Środkowy missisip /Wizen (346,7 – 330,9 mln lat temu)
Późny missisip /Serpuchow (330,9 – 323,2 mln lat temu)
Pensylwan (323,2 – 298,9 mln lat temu)
Wczesny pensylwan /Baszkir (323,2 – 315,2 mln lat temu)
Środkowy pensylwan /Moskow (315,2 – 307,0 mln lat temu)
Późny pensylwan (307,0 – 298,9 mln lat temu) : Kasimow (307,0 – 303,7 mln lat temu)
Gżel (303,7 – 298,9 mln lat temu)
Perm (298,9 – 251,9 mln lat temu)
Cisural (298,9 – 273,0 mln lat temu)
Assel (298,9 – 293,5 mln lat temu)
Sakmar (293,5 – 290,1 mln lat temu)
Artinsk (290,1 – 283,5 mln lat temu)
Kungur (283,5 – 273,0 mln lat temu)
Gwadalup (273,0 – 259,5 mln lat temu)
Road (273,0 – 266,9 mln lat temu)
Word (266,9 – 264,3 mln lat temu)
Kapitan (264,3 – 259,5 mln lat temu)
Loping (259,5 – 251,9 mln lat temu)
Wucziaping (259,5 – 254,1 mln lat temu)
Czangsing (254,1 – 251,9 mln lat temu)
Trias (251,9 – 201,3 mln lat temu)
Wczesny trias (251,9 – 247,2 mln lat temu)
Ind (251,9 – 251,2 mln lat temu)
Olenek (251,2 – 247,2 mln lat temu)
Środkowy trias (247,2 – 235 mln lat temu)
Anizyk (247,2 – 242 mln lat temu)
Ladyn (242 – 237 mln lat temu)
Późny trias (237 – 201,3 mln lat temu)
Karnik (237 – 227 mln lat temu)
Noryk (227 – 208,5 mln lat temu)
Retyk (208,5 – 201,4 mln lat temu)
Jura (201,4 – 145,0 mln lat temu)
Jura wczesna (201,4 – 174,7 mln lat temu)
Hettang (201,4 – 199,5 mln lat temu)
Synemur (199,5 – 192,9 mln lat temu)
Pliensbach (192,9 – 184,2 mln lat temu)
Toark (184,2 – 174,7 mln lat temu)
Jura środkowa (174,7 – 161,5 mln lat temu)
Aalen (174,7 – 170,9 mln lat temu)
Bajos (170,9 – 168,2 mln lat temu)
Baton (168,2 – 165,3 mln lat temu)
Kelowej (165,3 – 161,5 mln lat temu)
Jura późna (161,5 – 145,0 mln lat temu)
Oksford (161,5 – 154,8 mln lat temu)
Kimeryd (154,8 – 149,2 mln lat temu)
Tyton (149,2 – 145,0 mln lat temu)
Kreda (145,0 – 66 mln lat temu)
Wczesna kreda (145,0 – 100,5 mln lat temu)
Berrias (145,0 – 139,8 mln lat temu)
Walanżyn (139,8 – 132,6 mln lat temu)
Hoteryw (132,6 – 125,77 mln lat temu)
Barrem (125,77 – 121,4 mln lat temu)
Apt (121,4 – 113,0 mln lat temu)
Alb (113,0 – 100,5 mln lat temu)
Późna kreda (100,5 – 66 mln lat temu)
Cenoman (100,5 – 93,9 mln lat temu)
Turon (93,9 – 89,8 mln lat temu)
Koniak (89,8 – 86,3 mln lat temu)
Santon (86,3 – 83,6 mln lat temu)
Kampan (83,6 – 72,1 mln lat temu)
Mastrycht (72,1 – 66 mln lat temu)
Paleogen (66 – 23,03 mln lat temu)
Paleocen (66 – 56 mln lat temu)
Dan (66 – 61,6 mln lat temu)
Zeland (61,6 – 59,2 mln lat temu)
Tanet (59,2 – 56 mln lat temu)
Eocen (56 – 33,9 mln lat temu)
Iprez (56 – 47,8 mln lat temu)
Lutet (47,8 – 41,2 mln lat temu)
Barton (41,2 – 37,71 mln lat temu)
Priabon (37,71 – 33,9 mln lat temu)
Oligocen (33,9 – 23,03 mln lat temu)
Rupel (33,9 – 27,82 mln lat temu)
Szat (27,82 – 23,03 mln lat temu)
Neogen (23,03 – 2,58 mln lat temu)
Miocen (23,03 – 5,332 mln lat temu)
Akwitan (23,03 – 20,44 mln lat temu)
Burdygał (20,44 – 15,97 mln lat temu)
Lang (15,97 – 13,82 mln lat temu)
Serrawal (13,82 – 11,63 mln lat temu)
Torton (11,63 – 7,246 mln lat temu)
Messyn (7,246 – 5,333 mln lat temu)
Pliocen (5,333 – 2,58 mln lat temu)
Zankl (5,333 – 3,600 mln lat temu)
Piacent (3,600 – 2,58 mln lat temu)
Czwartorzęd (2,58 mln lat temu – dziś)
Plejstocen (2,58 mln lat temu – 11,7 tys. lat temu)
Gelas (2,58 – 1,80 mln lat temu)
Kalabr (1,80 mln lat temu – 774 tys. lat temu)
Chiban (774 – 129 tys. lat temu)
Późny plejstocen (129 – 11,7 tys. lat temu)
Holocen (11,7 tys. lat temu – dziś)
Grenland (11,7 – 8,2 tys. lat temu)
Northgrip (8,2 – 4,2 tys. lat temu)
Megalaj (4,2 tys. – dziś)