Oczar wirginijski
Oczar wirginijski jesienią | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
oczar wirginijski | ||
Nazwa systematyczna | |||
Hamamelis virginiana L. Sp. pl. 1:124. 1753 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) – gatunek krzewu lub drzewa z rodziny oczarowatych. Pochodzi ze wschodnich stanów USA i z Kanady[3]. Uprawiany jest jako roślina ozdobna, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza i do wyrobu kosmetyków. Dawniej wykonywano z tego gatunku także różdżki wykorzystywane w radiestezji[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Niewysokie drzewo lub krzew z żółtymi kwiatami, pojawiającymi się późną jesienią lub zimą.
- Liść[6]
- Zielony bądź zielonawobrunatny. Blaszka liściowa jest szeroko jajowata lub odwrotnie jajowata. Nasada jest skośna i asymetryczna, a szczyt ostry, bądź rzadziej tępy. Brzegi blaszki są grubo karbowane bądź ząbkowane. Unerwienie jest pierzaste i wyraźne na powierzchni dolnej. Zwykle 4–6 par nerwów drugiego rzędu jest połączona z nerwem głównym odchodzącym pod kątem ostrym i zakrzywiającym się łagodnie do miejsc (ząbków) brzegowych, gdzie znajdują się delikatne nerwy często pod kątem prostym do nerwów drugiego rzędu.
-
Liście
-
Kwiaty
-
Owoce
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Surowiec zielarski
- Liść oczaru (Hamamelidis folium) – wysuszony cały lub rozdrobniony liść o zawartości minimum 3% garbników w przeliczeniu na pirogalol[6]. Zawiera garbniki (elagotaniny i hamamelitany) oraz flawonoidy, kwas galusowy i elagowy, leukoantocyjanidy oraz saponiny.
- Działanie i zastosowanie
- Oczar w postaci wywaru był szeroko stosowany w tradycyjnej medycynie ludowej Indian północnoamerykańskich, do leczenia różnych przypadłości, m.in. obrzęków, zapaleń i narośli[7]. Praktyka ta została przejęta przez osadników europejskich, przez co roślina ta do dzisiaj popularna jest w Stanach Zjednoczonych w różnego rodzaju preparatach leczniczych i kosmetycznych. Większość rzekomych zastosowań medycznych nie ma rzetelnego poparcia naukowego[8]. Oczar dopuszczony jest przez FDA do użytku zewnętrznego jako składnik leków bez recepty, jednak nie posiada zatwierdzenia jako lek o konkretnym działaniu[9]. Oprócz preparatów kosmetycznych, najczęstsze zastosowanie znajduje w środkach bez recepty do uśmierzania podrażnień hemoroidów i pochwowych.
Roślina kosmetyczna
[edytuj | edytuj kod]W preparatach kosmetycznych oczar popularny jest ze względu na swoje właściwości ściągające. Podobnie jak ałun, stosowany jest do tamowania krwawienia w drobnych zacięciach i zmniejszania podrażnień po goleniu. Ponieważ oczar naturalnie używany jest w formie wywaru, stanowi popularny dodatek do wody po goleniu.
Destylat wodny z liści i młodych gałązek oczaru jest składnikiem farb do tatuażu, ponieważ zapobiega usuwaniu barwnika ze skóry[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-26] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Hamamelis virginiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 420, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ Anthony C. Dweck , Ethnobotanical Use of Plants, Part 4: The American Continent [online] (ang.).
- ↑ Witch Hazel. [w:] Drugs.com [on-line]. [dostęp 2019-09-03]. (ang.).
- ↑ United States Food and Drug Administration , Labeling of astringent drug products, „Code of Federal Regulations”, Title 21, §347.52 (ang.).
- ↑ Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 16. ISBN 978-83-01-17976-2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dylewska-Grzelakowska, Joanna. Kosmetyka stosowana. Warszawa, 1999
- Bohumír. Hlava: Rośliny kosmetyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 116. ISBN 83-09-00765-5.
- BioLib: 3487
- EoL: 589817
- Flora of North America: 220006023
- GBIF: 3152827
- identyfikator iNaturalist: 51970
- IPNI: 430697-1
- ITIS: 19033
- NCBI: 4397
- Plant Finder: 281023
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-15100007
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:430697-1
- Tela Botanica: 75837
- identyfikator Tropicos: 15100007
- USDA PLANTS: HAVI4
- CoL: 3JH4V