Obłoki srebrzyste
 Wyjątkowo silne obłoki srebrzyste widziane nad Tarnowskimi Górami (lipiec 2020) | |
| Skrót nazwy |
NLC |
|---|---|
| Wysokość podstawy |
75 000 – 85 000 m |
| Chmura opadowa |
nie |
| Skład |
kryształki lodu |
Obłoki srebrzyste (ang. noctilucent clouds – NLC) – polarne chmury mezosferyczne, są rzadko obserwowanymi chmurami widzianymi w półzmroku przy zmierzchu lub świcie, kiedy słońce znajduje się 6-16° poniżej horyzontu. Najczęściej obserwowane są w pasie pomiędzy 50 a 70° (północnej i południowej szerokości geograficznej). Obłoki srebrzyste są najwyższymi chmurami obserwowanymi z Ziemi, znajdują się w mezosferze na wysokości około 75–85 km.
Obłoki srebrzyste są najczęściej obserwowane późną wiosną i latem. Na półkuli północnej najlepszy okres do ich obserwacji zaczyna się w połowie maja i trwa do końca sierpnia[1].
Historia obserwacji
[edytuj | edytuj kod]Odkrył je Witold Ceraski, rosyjski astronom polskiego pochodzenia, 13 czerwca 1885 roku[2], dwa lata po wybuchu wulkanu Krakatau, z którym je początkowo wiązano. Jednak z biegiem czasu obserwacje obłoków srebrzystych nie stawały się rzadsze, ale coraz częstsze.
12 czerwca 1975 obłoki srebrzyste zaobserwowała załoga stacji kosmicznej Salut 4, Piotr Klimuk i Witalij Siewastjanow.
W dniu 25 kwietnia 2007, w celu zbadania zmienności tych chmur i ich ewentualnego związku z globalnymi zmianami klimatu, wystrzelony został Satelita AIM (Aeronomy of Ice in the Mesosphere). Misja była początkowo planowana na dwa lata, jednak została później przedłużona do 2012 roku[3].
Skład
[edytuj | edytuj kod]Badania sugerują, że obłoki złożone są z mikroskopijnych kryształków lodu[4]. Nie jest pewne, w jaki sposób para wodna pojawia się w tak wysokich częściach atmosfery. Rozważane wyjaśnienia wskazują m.in. na upadki meteorów[5]; zaobserwowano również powstawanie takich obłoków po startach rakiet i wahadłowców kosmicznych, ponieważ gazy wylotowe silników używanych w czasie przelotu na tej wysokości składają się w zdecydowanej części z pary wodnej[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Noctilucent Cloud Season Begins. NASA, 2011-07-06. [dostęp 2011-08-02].
- ↑ Piotr Klimuk: Szturm na nieważkość. Z kroniki kosmicznej. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 1983, s. 207. ISBN 83-05-11222-5.
- ↑ AIM Satellite Mission. [dostęp 2011-08-02].
- ↑ About Noctilucent clouds – Polar Mesospheric Clouds [online], www.atoptics.co.uk [dostęp 2019-06-11].
- ↑ Appearance of night-shining clouds has increased [online], ScienceDaily [dostęp 2019-06-11] (ang.).
- ↑ Study Finds Space Shuttle Exhaust Creates Night-Shining Clouds [online], NASA, 3 czerwca 2003 [dostęp 2019-06-11] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Noctilucent Cloud: Observers’ Homepage
- wyjaśnienie jak wahadłowce mogą tworzyć obłoki srebrzyste na stronie NASA (ang.)
| Rodzaje | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gatunki | |||||||||
| Odmiany | |||||||||
| |||||||||
