Nowa Osuchowa
wieś | |
Jeden z drewnianych domów we wsi | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
117 m n.p.m. |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
29 |
Kod pocztowy |
07-308[4] |
Tablice rejestracyjne |
WOR |
SIMC |
0516838[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ostrów Mazowiecka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
Położenie na mapie powiatu ostrowskiego | |
52°44′33″N 21°44′09″E/52,742500 21,735833[1] |
Nowa Osuchowa – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Ostrów Mazowiecka[5][6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa wsi (rdzeń osuch) oznacza podmokłą wyspę na bagnie powstałą po opadnięciu wody i osuszeniu terenu[7]. Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pochodzi z 1203[8]. Z czasem wieś rozrosła się i podzieliła się na Nową i Starą Osuchową[9]. W 1827 we wsi rządowej Osuchowo (dzielonej na Nowe i Stare) istniało 59 domów, w których mieszkało 390 osób[10]. Około 1886 w 60 domach mieszkało 461 osób[11].
Włościanie ze wsi walczyli w powstaniu styczniowym, w 1863, w bitwie pod Nagoszewem, pod Porębą, pod Łączką i Wiśniewem[9].
W okresie międzywojennym leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrowskim, w gminie Poręba. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 206 osób, wszystkie wyznania rzymskokatolickiego i polskiej narodowości. Było tu 35 budynków mieszkalnych[12]. Miejscowość podlegała pod sąd grodzki w Ostrowi Mazowieckiej i okręgowy w Łomży, najbliższy urząd pocztowy mieścił się w Porębie[13].
W roku szkolnym 1930/1931 we wsi istniała dwuklasowa szkoła powszechna. Izby lekcyjne wynajmowano u gospodarzy. Uczyło się tu 158 osób, zorganizowano 2 etaty nauczycielskie[9]. W 1935 zbudowano i oddano do użytku drewniany budynek szkoły. Od 1962 działała tu świetlica wiejska. Budynek rozebrano w 2000[14] lub 2001[9].
W 1955 we wsi powstała Ochotnicza Straż Pożarna. Dekadę później[14] (lub w 1962)[9] do użytku oddano budynek murowanej szkoły[14]. Szkoła nosi imię Wojciecha Jastrzębowskiego[15].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
W miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii św. Apostołów Piotra i Pawła. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Ostrów Mazowiecka Chrystusa Dobrego Pasterza[16].
Miejscowość jest miejscem kultu Matki Bożej i celem pielgrzymek. Kult Matki Bożej w parafii Osuchowa rozwinął się w związku z objawieniami, które miały miejsce na początku XX wieku, począwszy od 1910 roku. Dla ich upamiętniania w pobliskim lesie wybudowano drewnianą kapliczkę. Kaplica spłonęła 1 lipca 1929 wraz z pierwotnym obrazem Matki Boskiej Osuchowskiej. W odbudowanej kaplicy umieszczono nowy obraz, który następnie przeniesiono do kościoła parafialnego. Na jego miejscu w kaplicy umieszczono kopię cudownego obrazu[17][18][19].
W połowie lat 90. XX wieku nazwę wsi zmieniono z Osuchowa Nowa na Nowa Osuchowa[9].
1 czerwca 2016 roku w trakcie prac przy budowie drogi S8 na terenie miejscowości odkryto cmentarz polowy z okresu I wojny światowej ze szczątkami 24 żołnierzy armii niemieckiej[20].
W 2018 we wsi odsłonięto Pomnik Powstańców Styczniowych powstały według projektu Roberta Szydlika. W kolejnym roku odsłonięto pomnik Kurpia Białego. Figura została wykonana na podstawie świątków autorstwa rzeźbiarza Jana Szydlika (1949–2000)[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 88082
- ↑ Wieś Nowa Osuchowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-11-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-10-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 817 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Mieczysław Bartniczak, Ostrów Mazowiecka i okolice. Panorama historyczno-krajobrazowa, Warszawa 1987, s. 238 .
- ↑ Nowa Osuchowa: Dzieje Osuchowej [online], www.osuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ a b c d e f Wincenty Szydlik , Jerzy Puścian , Puszcza Biała. Strony rodzinne, Wyszków 2002, s. 135, 137, 151–153 .
- ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policy, t. 2: M–Z, Warszawa 1827, s. 72 [dostęp 2022-07-27] .
- ↑ Ludwik Krzywicki, Osuchowo Nowe i Stare, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 7, dir.icm.edu.pl, Warszawa 1886, s. 742 [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 5: województwo białostockie, 1924, s. 59 .
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1226 .
- ↑ a b c d Nowa Osuchowa: Dzieje Osuchowej [online], www.osuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Nowa Osuchowa: Szkoła Podstawowa [online], www.osuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Osuchowa – Parafia pw. św. Ap. Piotra i Pawła [online], diecezja.lomza.pl [dostęp 2024-08-15] (pol.).
- ↑ Sanktuarium MB Osuchowskiej w Nowej Osuchowej [online], parafianowaosuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Nowa Osuchowa: Sanktuarium [online], www.osuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Justyna Kalata , Historia parafii pw. św. ap. Piotra i Pawła w Nowej Osuchowej [online], parafianowaosuchowa.pl [dostęp 2024-08-15] .
- ↑ Groby wojenne na budowie S8 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Serwis informacyjny.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Osuchowo ''Nowe i Stare'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 742 .
- Strona internetowa wsi