Nolana
Nolana paradoxa | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj |
nolana |
Nazwa systematyczna | |
Nolana Linnaeus f. Decas Prima Pl. Rar. Horti. Upsal. t. 2. 4 Jul 1762[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
N. prostrata Linnaeus f.[3] |
Nolana[4][5], łęgotka[6] (Nolana L.) – rodzaj roślin należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Obejmuje 70 gatunków[7]. Występują one w Ameryce Południowej na wybrzeżach Oceanu Spokojnego[6], od Wysp Galapagos poprzez wybrzeża Peru do Chile[8][7]. Rośliny te rosną na terenach skalistych oraz na piaskach na wybrzeżu[8].
Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza nolana błękitna (N. paradoxa) o pędach płożących i przewisających uprawiana w pojemnikach[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny jednoroczne, byliny i półkrzewy, osiągające zwykle tylko do 25 cm wysokości, za to rozrastające się wszerz[8].
- Liście
- Skrętoległe, często gruboszowate, czasem sztywno owłosione lub wrzosowate[8].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo lub w grupach w kątach liści. Działki kielicha w liczbie 5 zrośnięte w rurkę. Płatki korony w liczbie 5 zrośnięte na kształt dzwonka o średnicy 2–4 cm. Barwy niebieskiej lub purpurowej, z żółtą lub białą gardzielą. Pręcików jest 5, przy czym 3 są dłuższe od pozostałych. Zalążnia górna, pięciokomorowa, z pojedynczymi lub licznymi zalążkami. Słupek jeden, wyrastający z nasady zalążni, zwieńczony główkowatym znamieniem[8].
- Owoce
- Rozłupnia[6] (wyjątek wśród psiankowatych).
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj z podrodziny Solanoideae z rodziny psiankowatych (Solanaceae)[9]. Ze względu na specyficzną budowę słupkowia, zalążni i w konsekwencji owoców – rodzaj wyodrębniany był w rodzinę łęgotkowatych Nolanaceae[6][8]. Badania molekularne wykazały jednak, że jest zagnieżdżony w psiankowatych[8].
- Wykaz gatunków[7]
- Nolana acuminata (Miers) Dunal
- Nolana adansonii (Schult.) I.M.Johnst.
- Nolana aenigma M.O.Dillon, S.Leiva & Quip.
- Nolana albescens (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana aplocaryoides (Gaudich.) I.M.Johnst.
- Nolana arenicola I.M.Johnst.
- Nolana arequipensis M.O.Dillon & Quip.
- Nolana baccata (Lindl.) Dunal
- Nolana balsamiflua (Gaudich.) Mesa
- Nolana bombonensis Quip. & M.O.Dillon
- Nolana callae Quip. & M.O.Dillon
- Nolana carnosa (Lindl.) Miers ex Dunal
- Nolana chancoana M.O.Dillon & Quip.
- Nolana chapiensis M.O.Dillon & Quip.
- Nolana clivicola (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana coelestis (Lindl.) Miers ex Dunal
- Nolana confinis (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana crassulifolia Kunze ex Walp.
- Nolana deflexa (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana dianae M.O.Dillon
- Nolana divaricata (Lindl.) I.M.Johnst.
- Nolana elegans (Phil.) Reiche
- Nolana filifolia (Hook. & Arn.) I.M.Johnst.
- Nolana flaccida (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana foliosa (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana galapagensis (Christoph.) I.M.Johnst.
- Nolana gayana (Gaudich.) I.M.Johnst.
- Nolana glauca (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana gracillima (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana humifusa (Gouan) I.M.Johnst.
- Nolana incana (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana inconspicua (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana inflata Ruiz & Pav.
- Nolana intonsa I.M.Johnst.
- Nolana jaffuelii I.M.Johnst.
- Nolana lachimbensis M.O.Dillon & Luebert
- Nolana latipes I.M.Johnst.
- Nolana laxa (Miers) I.M.Johnst.
- Nolana leptophylla (Miers) I.M.Johnst.
- Nolana lezamae M.O.Dillon, S.Leiva & Quip.
- Nolana linearifolia Phil.
- Nolana lycioides I.M.Johnst.
- Nolana mariarosae Ferreyra
- Nolana mollis (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana onoana M.O.Dillon & M.Nakaz.
- Nolana paradoxa Lindl. – nolana błękitna
- Nolana parviflora (Phil.) Phil.
- Nolana patachensis J.Hepp & M.O.Dillon
- Nolana peruviana (Gaudich.) I.M.Johnst.
- Nolana philippiana M.O.Dillon & Luebert
- Nolana platyphylla (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana polymorpha Gaudich.
- Nolana pterocarpa Phil. ex Wettst.
- Nolana quicachaensis Quip. & M.O.Dillon
- Nolana ramosissima I.M.Johnst.
- Nolana reichei M.O.Dillon & Arancio
- Nolana rhombifolia Martic. & Quezada
- Nolana rostrata (Lindl.) Miers ex Dunal
- Nolana rupicola Gaudich.
- Nolana salsoloides (Lindl.) I.M.Johnst.
- Nolana scaposa Ferreyra
- Nolana sedifolia Poepp.
- Nolana sessiliflora Phil.
- Nolana sphaerophylla (Phil.) Mesa ex M.O.Dillon
- Nolana stenophylla I.M.Johnst.
- Nolana tarapacana (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana tocopillensis (I.M.Johnst.) I.M.Johnst.
- Nolana tricotiflora Quip. & M.O.Dillon
- Nolana villosa (Phil.) I.M.Johnst.
- Nolana werdermannii I.M.Johnst.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
- ↑ a b Collomia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 120, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 130. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b c d Alicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 2003, s. 477. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b c Nolana L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-22].
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 226. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Genus: Nolana L. f.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].