Neutralino
Neutralino – nazwa dla supersymetrycznych fermionowych cząstek elementarnych, pozbawionych ładunku elektrycznego i silnego i będących w przybliżeniu stanami własnymi operatora masy, czyli względnie stabilnych.
W MSMS istnieją 4 supersymetryczne fermiony neutralne elektrycznie: bino, neutralne wino oraz dwa neutralne higsina[1] (w innych teoriach supersymetrycznych ich liczba może być inna). Cząstki te nie są jednak stanami własnymi masy, co oznacza, że podlegają ciągłym oscylacjom kwantowym przemieniając się w inne cząstki i nie ma większego sensu poszukiwać ich metodami eksperymentalnymi. Używa się ich zatem wyłącznie w rozważaniach teoretycznych.
W fizyce eksperymentalnej definiuje się natomiast odpowiednie superpozycje gaugin i higsin, które bardziej przypominają cząstkę w potocznym znaczeniu tego słowa. Neutralne elektrycznie cząstki tego rodzaju nazywa się neutralinami, natomiast cząstki naładowane to chargina.
Rodzaje neutralin
[edytuj | edytuj kod]W MSMS istnieją 4 rodzaje neutralin. Są one oznaczane literą chi: (gdzie przebiega wartości od 1 do 4).
Najlżejszym neutralinem w MSMS może być dla określonych parametrów niemal czyste fotino, bino, wino (winami byłyby też najlżejsze chargina.) lub higsino[2].
Istnienie neutralin mogą potwierdzić eksperymenty, które przygotowywane są w akceleratorze LHC oraz planowanym TESL. Przekroje czynne na produkcję neutralin dla energii progowej są jednak bardzo małe, takie jak dla oddziaływań słabych, czyli rzędu 0,01-0,1 pb.
Kosmologia
[edytuj | edytuj kod]Możliwe, że właśnie z neutralin składa się zimna ciemna materia, czyli materia, której składniki poruszają się wolno (mała energia kinetyczna oznacza niską temperaturę cząstki). Neutralino mogło powstać w czasie Wielkiego Wybuchu. Kandydatem na składnik ciemnej materii jest najlżejsze neutralino, które powinno być najlżejszą cząstką supersymetryczną i, jeśli parzystość R jest dokładną symetrią przyrody, być trwałe.
Wydanie internetowe PDG z 2013 roku podaje, że wykazano eksperymentalnie, że jeśli trwałe neutralino istnieje, to jego masa przekracza 46 GeV[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stephen P. Martin: A Supersymmetry Primer. arXiv.org, 2011-08-06. [dostęp 2013-11-10]. (ang.).
- ↑ Supersymmetry, part I (theory). Particle Data Group. [dostęp 2011-11-30]. (ang.).
- ↑ Accelerator limits for stable . [dostęp 2013-11-11].
