Przejdź do zawartości

Nawojka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dom studencki „Nawojka” w Krakowie, przy ul. Władysława Reymonta 11

Nawojka[1] – na wpół legendarna postać z XV wieku uchodząca za pierwszą polską studentkę, a zarazem nauczycielkę.

W 1414 roku studia w Uniwersytecie Krakowskim rozpoczął piętnastoletni Jakub (lub Andrzej, spotykana jest też taka wersja). W rzeczywistości była to przebrana za chłopca Nawojka, która pochodziła z zamożnego wielkopolskiego rodu[2]. Według innych źródeł była córką burmistrza Dobrzynia nad Wisłą[3].

Naukę czytania i pisania po polsku i po łacinie wyniosła z rodzinnego domu. Dalsze kształcenie uniemożliwiały jej ówczesne zwyczaje zabraniające przyjmowania kobiet w poczet studentów. Nie widząc innej możliwości, Nawojka posunęła się do podstępu. Legenda dobrzyńska głosi, iż Nawojka w 1407 r. uciekła po kryjomu z Dobrzynia w dniu jej planowanego ślubu. Kiedy w 1417 roku po trzech latach studiów przygotowywała się do złożenia końcowych egzaminów bakalarskich, została zdemaskowana przez syna wójta z Gniezna, rozpoczynającego w tym czasie naukę w Akademii Krakowskiej. Według innej wersji Nawojka zachorowała i lekarz, który ją badał, ujawnił mistyfikację. Istnieje też wersja głosząca, iż Nawojka została zdemaskowana podczas polewania się wodą podczas Lanego Poniedziałku[3].

W związku z doniesieniami Nawojkę postawiono przed sądem biskupim, który jednak orzekł jej niewinność. Profesorowie wystawili jej znakomite świadectwa nauki i moralności. Zaraz potem poszła do zakonu, gdzie prowadziła szkołę nowicjatu. Po latach została ksienią klasztoru.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. wariant imienia Natalia (Aleksander Brückner, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej Warszawa 1902, s.130)
  2. a b c Nawojka. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)].
  3. a b c Nawojka. dobrzyn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)].
  4. Miejskie Centrum Kulturalne w Lipnie. [dostęp 2014-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-04)].
  5. Navoica.pl – Platforma edukacyjna. navoica.pl. [dostęp 2024-04-05]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Krajewski Mirosław, Dobrzyński słownik biograficzny. Ludzie europejskiego regionu, Włocławek: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku, 2002, s. 436.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]