Murarz

Mistrz murarski z narzędziami pracy według drzeworytu Josta Ammana

Murarze przy pracy – rycina z 1880

Murarz, daw. murator – nazwa zawodu oraz określenie rzemieślnika wykonującego ten zawód.

Do zakresu czynności realizowanych przez rzemiosło murarskie należy wykonywanie prac związanych z wznoszeniem budowli kamiennych lub ceglanych, gdzie czynnikiem wiążącym te materiały jest zaprawa murarska.

Zasadniczymi narzędziami pracy murarza są: pion, poziomica, kielnia, węgielnica, cyrkiel. W średniowieczu zawód murarza należał do tzw. zawodów wolnych. Zrzeszeni w cechach baumajstrzy, czyli mistrzowie murarstwa, przemierzali za pracą po terenie całej Europy wraz z towarzyszącymi im czeladnikami. Ich najbardziej eksponowanymi, a zarazem najbardziej prestiżowymi zamówieniami były katedry, których wznoszenie było wielkim kunsztem wymagającym wiedzy inżynierskiej i talentu architektonicznego. Był więc to zawód uprawiany na kilku poziomach wymagań i na kilku poziomach umiejętności i zdobytej wiedzy. Z zawodu murarskiego wyodrębniły się w czasach późniejszych osobne profesje, takie jak inżynier budownictwa, architekt.

Współcześnie z określeniem „murarz” kojarzony jest zazwyczaj jedynie robotnik budowlany, wykonujący pracę fizyczną w procesie wznoszenia budowli.

Wybitni „murarze” – twórcy architektury europejskiej:

• Mikołaj Werner z Pragi – w latach 1392–1397 budował bryłę Kościoła Mariackiego w Krakowie
• Franciszek Wiechoń z Klepacza – na początku XV wieku budował kaplicę przy Kościele Mariackim w Krakowie.
• Anton Pilgram (1460–1515)
• Peter Parler
• Kilián Ignác Dientzenhofer
• Karl Friedrich Schinkel
• Leo von Klenze
• Friedrich Weinbrenner
• Georg Adolf Demmler
• Władysław Czosnowski

Do określenia „murarz” – dawniej „mularz” – nawiązuje w swojej nazwie wolnomularstwo, czyli masoneria.