Most Fabrycjusza
41°53′28″N 12°28′42″E/41,891111 12,478333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Długość |
62[1] m |
| Szerokość: • całkowita |
|
| Liczba przęseł |
2 |
| Rozpiętość przęseł |
24,24 m/24,50 m[1] |
| Data budowy |
62 p.n.e. |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
| 41°53′28″N 12°28′42″E/41,891111 12,478333
| |
Most Fabrycjusza (łac. Pons Fabricius, wł. Ponte Fabricio) – dwuprzęsłowy most nad jedną z dwóch odnóg Tybru w Rzymie, łączący Wyspę Tyberyjską z lewym brzegiem rzeki (tj. z centrum miasta). Został zbudowany w 62 roku p.n.e. przez Lucjusza Fabrycjusza, urzędnika odpowiedzialnego za nadzór nad drogami (curator viarum)[1][3]. Jest najlepiej zachowanym mostem rzymskim z czasów rzymskich[4].
Most ma 62 m długości oraz 5,50 m szerokości[2] i składa się z dwóch przęseł o rozpiętości odpowiednio 24,24 i 24,50 m[1]. W masywnym środkowym filarze znajduje się półkoliście zamknięty od góry przelotowy otwór[1][2]. Podobne, lecz nieco mniejsze otwory znajdowały się na zewnątrz łuków głównych przęseł, umożliwiając poruszanie się wzdłuż brzegów rzeki. Zostały zlikwidowane podczas późniejszej budowy umocnień brzegowych Tybru[4]. Most wzniesiony został z tufu i peperynu i obłożony z zewnątrz trawertynem[1]. Na przęsłach mostu zachowały się inskrypcje pamiątkowe, upamiętniające budowę przeprawy oraz jej remont po powodzi z 23 roku p.n.e.[1][3] Wynika z nich, że odbudową mostu kierowali konsulowie M. Lollius i Q. Lepidus[4]. Obecna balustrada mostu jest nowożytna i pochodzi z 1679 roku[1]. Znajdują się na niej dwie czterogłowe hermy przedstawiające boga Janusa, niebędące jednak elementem oryginalnego wystroju – ustawiono je dopiero w 1849 roku[1]. Z ich powodu budowla bywa nazywana potocznie Mostem Czterech Głów (Ponte dei Quattro Capi)[1].
W okresie średniowiecza most prowadził do rzymskiego getta, dlatego nazywano go także Mostem Żydowskim (Pons Iudaeorum)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k L. Richardson jr.: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 298. ISBN 0-8018-4300-6.
- ↑ a b c The Golden Book of Rome and the Vatican. Firenze: Casa Editrice Bonechi, 2008, s. 67. ISBN 978-88-476-1065-1.
- ↑ a b Amanda Claridge: Rome. Oxford: Oxford University Press, 1998, s. 257, seria: Oxford Archaeological Guides. ISBN 0-19-288003-9.
- ↑ a b c A. Rosset: Starożytne drogi i mosty, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1970, s. 155-157