Przejdź do zawartości

Mohammad Omar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mohammad Omar
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1959
Node

Data i miejsce śmierci

23 kwietnia 2013
Zabul

Przewodniczący Najwyższej Rady Afganistanu
Okres

od 27 września 1996
do 13 listopada 2001

Przynależność polityczna

Islamski Ruch Rewolucyjny

Poprzednik

Burhanuddin Rabbani[1]

Następca

Burhanuddin Rabbani[1]

Mohammad Omar (ur. w 1959 w Node koło Kandaharu[2], zm. 23 kwietnia 2013 w Karaczi[3] lub w prowincji Zabul) – afgański mułła, polityk i duchowny narodowości pasztuńskiej, wieloletni przywódca talibów.

Uczestniczył w walkach z Armią Radziecką podczas wojny afgańskiej w szeregach Ruchu Rewolucji Islamskiej (Harakat-i Inquilab-i Islami) Nabi Mohammadiego[4]. W 1994 roku razem z grupą swoich uczniów powołał do życia nowe ugrupowanie zbrojne – talibów, którzy po kilkuletniej wojnie domowej zdobyli w 1996 Kabul i przejęli władzę w kraju. Wówczas mułła Omar ogłosił się głową państwa i przyjął tytuł amir al-muminin (arab. wódz wiernych), stając się przywódcą Afganistanu, którym pozostawał do czasu obalenia rządu talibów w wyniku amerykańskiej interwencji zbrojnej w 2001 roku. Odtąd poszukiwany był przez władze afgańskie i oddziały międzynarodowe stacjonujące w Afganistanie. On sam ukrywał się, najprawdopodobniej w górach na pograniczu afgańsko-pakistańskim i kierował oddziałami talibów usiłujących odzyskać władzę. Według doniesień ze stycznia 2002 udało mu się zbiec na motocyklu z oblężonej kryjówki[5].

W listopadzie 2008 otrzymał propozycję uzyskania azylu w Arabii Saudyjskiej[6].

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Omar zmarł w kwietniu 2013 roku. Okoliczności jego śmierci nie są pewne. Afgańskie źródła rządowe podają, że zmarł na gruźlicę w szpitalu w Karaczi[7][3]. Jednak inne źródła, m.in. holenderska dziennikarka Bette Dam, twierdzą, że nie opuścił on nigdy Afganistanu i zmarł w prowincji Zabul, niedaleko amerykańskiej bazy wojskowej[8]. Pojawiały się też teorie, że został on zastrzelony przez Achtara Mansura, który później zajął jego miejsce[9].

Śmierć Omara była trzymana w tajemnicy przez talibów przez dwa lata, dopóki nie została ujawniona w lipcu 2015 r. przez Narodową Dyrekcję Bezpieczeństwa Afganistanu[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Prezydent Afganistanu
  2. Ahmed Rashid, Taliban, (2001) s.23
  3. a b Przywódca talibów mułła Omar nie żyje [online], www.tvn24.pl [dostęp 2017-11-25].
  4. Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny), Katowice 2000, s. 191
  5. Mullah Omar 'flees on motorbike'. bbc.co, 2002-01-05. [dostęp 2021-08-18].
  6. Arabia Saudyjska proponuje azyl mulle Omarowi. gazeta.pl, 2008-11-22. [dostęp 2008-11-23].
  7. Afghan intel agency: Taliban leader died two years ago [online], USA Today.
  8. Fugitive Taliban leader lived short walk from US base, book reveals [online], the Guardian, 10 marca 2019 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
  9. Chris Hughes, Why the Taliban murdered their own leader and fallout threatening the West [online], mirror, 21 sierpnia 2015 [dostęp 2021-04-28] (ang.).
  10. Afghanistan says Taliban leader Mullah Omar died 2 years ago [online], MSN.