Przejdź do zawartości

Mingajny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mingajny
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

lidzbarski

Gmina

Orneta

Liczba ludności (2011)

481[2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

11-130[3]

Tablice rejestracyjne

NLI

SIMC

0153910

Położenie na mapie gminy Orneta
Mapa konturowa gminy Orneta, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mingajny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Mingajny”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mingajny”
Położenie na mapie powiatu lidzbarskiego
Mapa konturowa powiatu lidzbarskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Mingajny”
Ziemia54°09′38″N 20°15′01″E/54,160556 20,250278[1]

Mingajnywieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. Wieś leży na Równinie Orneckiej, nad rzeką Drwęcą Warmińską, w historycznym regionie Warmia.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Założona w 1311 roku na prawie chełmińskim, w miejscu dawnej pruskiej osady Mynyen, przywilej lokacyjny wydał biskup warmiński Eberhard z Nysy. Na założenie wsi wydzielono 100 włók ziemi (ok. 1600 dzisiejszych hektarów), w tym 4 włóki zarezerwowano pod budowę kościoła. Po zniszczeniach wojennych w XV wieku biskup warmiński Łukasz Watzenrode odnowił w 1505 r. przywilej lokacyjny.

W czasach I Rzeczypospolitej wieś przynależała administracyjnie do księstwa warmińskiego prowincji wielkopolskiej Korony Królestwa Polskiego. Po I rozbiorze Polski w zaborze pruskim.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mingajny, po jej zniesieniu w gromadzie Lechowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • kościół pw. św. Wawrzyńca zbudowany w latach 1350-1375[4], restaurowany w XVII i XVIII w. oraz na pocz. XX w. z neogotyckim wyposażeniem wnętrza. Szczególnie godny uwagi jest późnogotycki tryptyk umieszczony w ołtarzu głównym (ołtarz z 1649 r.). Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z przywileju lokacyjnego wsi z 1311 roku. W dokumencie z 1338 roku wspomniano o proboszczu. Istniejący w tym czasie drewniany kościół spłonął, dlatego w latach 1350-1375, wzniesiono kościół murowany. Świątynię odrestaurowano po zniszczeniach wojennych w latach 1688-1689. W 1717 roku wyremontowano wieżę, a w latach 1899-1901 kościół został znacznie rozbudowany - podwyższono i zasklepiono nawę, podwyższono wieżę, dobudowano prezbiterium i szeroki transept. W dniu 1 czerwca 1904 roku, kościół został na nowo konsekrowany. W 1931 roku przebudowano szczyty transeptu. Kościół został uszkodzony pod koniec II wojny światowej, ale szkody usunięto. Przy ścianie północnej znajduje się stara, gotycka zakrystia. Znaczna część wystroju świątyni pochodzi z okresu przebudowy z początku XX wieku.
    • W główny neogotycki ołtarz wmontowano tryptyk z około 1520 roku, z wcześniejszego ołtarza szafkowego.
    • boczne ołtarze: renesansowy św. Józefa i barokowy św. Mikołaja.
    • W kruchcie pod wieżą znajduje się dużych rozmiarów krucyfiks z XVII wieku.
    • W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: monstrancja z 1674 roku, a także puszka na komunikanty (cyborium) z XVII wieku, wykonane przez Michała Ruhnaua z Jezioran, kielich z pateną z drugiej połowy XVII wieku, lampka wieczna z 1700 roku, trybularza rokokowy, wykonany przez złotnika dobromiejskiego Antoniego Kriegera[5][6].
  • W okolicznych lasach znajduje się część sieci umocnień tzw. "trójkąta lidzbarskiego".

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80874
  2. Wieś Mingajny w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-12-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Kod pocztowy Mingajny •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-12-19].
  4. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 142
  5. Kościół Świętego Wawrzyńca w Mingajnach - Nasza Warmia [online], naszawarmia.pl [dostęp 2020-03-06].
  6. Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach – LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR [online], leksykonkultury.ceik.eu [dostęp 2020-03-06].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 135

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]