Mikronezja

Sfederowane Stany Mikronezji
*Federated States of Micronesia*
Godło	Flaga
	Dewiza: Peace, Unity, Liberty; (Pokój, jedność, wolność)
	Hymn: Patriots of Micronesia; (Patrioci Mikronezji);
Ustrój polityczny	republika federalna
Stolica	Palikir
Data powstania	3 listopada 1986
Prezydent	Wesley Simina
Powierzchnia	702 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 104 196
• gęstość	148 os./km²
Kod ISO 3166	FM
Waluta	dolar amerykański (USD)
Telefoniczny nr kierunkowy	691
Domena internetowa	.fm
Kod samochodowy	FMS
Kod samolotowy	V6
Strefa czasowa	UTC od 10 do 11
Język urzędowy	angielski
PKB (2023); • całkowite ; • na osobę	; 0,46 mld USD; 4 336 USD
PKB (PSN) (2023); • całkowite ; • na osobę	; 0,41 mld dolarów międzynar.; 3 931 dolarów międzynar.
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach

Mikronezja, Sfederowane Stany Mikronezji (ang. Micronesia, Federated States of Micronesia) – państwo na Oceanie Spokojnym, obejmujące większą część wysp Mikronezji. Używana jest także błędna nazwa Federacja Mikronezji.

Mikronezja była w przeszłości Powierniczymi Wyspami Pacyfiku – obszarem powierzonym przez ONZ administracji Stanów Zjednoczonych. W roku 1979 Mikronezja przyjęła konstytucję, a w 1986, na mocy Porozumienia o wolnym stowarzyszeniu, uzyskała niepodległość.

Ustrój polityczny

Konstytucja z roku 1979 zapewnia Mikronezji niezależność rządu, a obywatelom tego kraju gwarantuje pełnię praw politycznych i swobód obywatelskich. W jednoizbowym Kongresie zasiada 14 członków wybieranych w głosowaniu powszechnym. Czterech senatorów – po jednym z każdego stanu – sprawuje czteroletnie kadencje, pozostałych 10 reprezentuje podzielone według liczby ludności okręgi jednomandatowe, są oni wybierani na okres 2 lat. Władzę wykonawczą sprawują prezydent i wiceprezydent, którzy są wyznaczani spośród czterech stanowych senatorów również na czteroletni okres – ich miejsca w Kongresie zajmują wówczas deputowani wyłaniani w wyborach specjalnych. Prezydenta wspiera wyznaczony rząd. Oficjalnie nie ma partii politycznych.

Podział administracyjny

Osobny artykuł: podział administracyjny Mikronezji.

W skład Sfederowanych Stanów Mikronezji wchodzą cztery stany:

Chuuk – stolica: Weno
Kosrae – stolica: Tofol
Pohnpei – stolica: Kolonia
Yap – stolica: Colonia.

Geografia

Osobny artykuł: geografia Mikronezji.

Mikronezja składa się z 607 wysp rozciągających się na długości 2900 km wzdłuż archipelagu Karolinów na wschód od Filipin. Cztery grupy wysp składowych to: Yap, Chuuk (do stycznia 1990 Truk), Pohnpei (do listopada 1984 Ponape) oraz Kosrae. Stolicą państwa jest Palikir, leżący na Pohnpei. Linia brzegowa ma długość 6112 km, a najwyższym punktem jest liczący 782 m n.p.m. Mount Nanlaud.

Mikronezja leży w strefie klimatów tropikalnych z równomiernymi, dość wysokimi temperaturami w ciągu roku. Opady deszczu są tu bardzo obfite. Pohnpei, z opadami rocznymi rzędu 8,4 m, jest jednym z najwilgotniejszych miejsc na świecie. Cyklicznie występują tu jednak pory suche: gdy El Niño przemieszcza się w rejon zachodniego Pacyfiku, wody gruntowe opadają bardzo znacząco. W ciągu roku dużym niebezpieczeństwem, zwłaszcza dla nisko osadzonych atoli, są tajfuny.

Religia

Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center^[3]^[4]:

katolicy: 52,7%
Osobny artykuł: diecezja Karolinów.
protestanci: 41,7%
wyznawcy tradycyjnych religii plemiennych: 2,7%
inni chrześcijanie: 1,0% (w tym mormoni i świadkowie Jehowy)
Osobny artykuł: Świadkowie Jehowy w Mikronezji.
ateiści: 0,9%
buddyści: 0,4%
wyznawcy innych religii: 0,6%.

Historia

Przodkowie dzisiejszych Mikronezyjczyków osiedlili się w tym rejonie już 4000 lat temu. Rozproszone, prymitywne osady stopniowo ewoluowały w kierunku bardziej spójnej ekonomicznie i religijnie cywilizacji skoncentrowanej na wyspie Yap. Od V do XV wieku położony opodal Pohnpei zespół sztucznych wysepek połączonych siecią kanałów był siedzibą dynastii Saudeleur, która swoim panowaniem obejmowała blisko 25 000 ludności. Nan Madol z powodu swojej specyficznej budowy bywa często nazywany Wenecją Pacyfiku.

W 1899 roku Mikronezja weszła do niemieckiej strefy wpływów, a od 1914 była zarządzana przez Japończyków. Gdy Japonia wystąpiła z Ligi Narodów w 1933, organizacja zażądała zwrotu wysp, ale Japończycy, uznając je za swoją kolonię, anektowali je w 1934. W 1947 ONZ włączyła ten obszar do Powierniczego Terytorium Wysp Pacyfiku, pod kontrolą Stanów Zjednoczonych. Podczas II wojny światowej w pobliżu wyspy Truk bazę swoją miała flota japońska, a w lutym 1944 w miejscu tym odbyła się operacja Hailstone – jedna z najważniejszych bitew morskich całej wojny.

10 maja 1979 cztery dystrykty terytoriów powierniczych zatwierdziły konstytucję i przyjęły nazwę Sfederowanych Stanów Mikronezji. Od 3 listopada 1986 Mikronezja pozostaje w wolnym stowarzyszeniu ze Stanami Zjednoczonymi. Na podstawie Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 703 z 9 sierpnia 1991 roku Mikronezja została członkiem ONZ^[5].

Gospodarka

Gospodarka Mikronezji opiera się głównie na drobnym rolnictwie i rybołówstwie. Wyspy posiadają kilka dość znaczących złóż mineralnych, z których najważniejszym jest guano. W jego eksploatacji kraj zajmuje 3. miejsce na świecie. Mikronezja ma bardzo duży potencjał turystyczny, ale geograficzne odosobnienie i brak odpowiedniej infrastruktury utrudniają rozwój tej dziedziny. Głównym źródłem dochodu tego państwa jest finansowa pomoc USA (ponad 1,3 miliarda dolarów w latach 1986–2001). W kraju rozwija się przemysł spożywczy.

PKB na mieszkańca 2000$ (2002).

Kultura

Każdy z czterech stanów składowych ma własną kulturę i tradycje, ale da się zauważyć powiązania między nimi. Bardzo ważną rolę odgrywają relacje rodzinne oraz klanowe.

Święta narodowe:

10 maja – Dzień Konstytucji (Constitution Day), obchodzony od 1978
24 października – Dzień Narodów Zjednoczonych (United Nations Day)

Przypisy

↑ The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-07] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
↑ Religious Composition by Country, in Percentages [online], The Pew Research Center [dostęp 2014-06-29] .
↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country [online], The Pew Research Center [dostęp 2014-06-29] .
↑ Security Council Resolution 703 – UNSCR [online], unscr.com [dostęp 2022-02-15] .

Linki zewnętrzne

[1] The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-07] (ang.).

[IMF-2] Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).

[3] Religious Composition by Country, in Percentages [online], The Pew Research Center [dostęp 2014-06-29] .

[4] Christian Population as Percentages of Total Population by Country [online], The Pew Research Center [dostęp 2014-06-29] .

[5] Security Council Resolution 703 – UNSCR [online], unscr.com [dostęp 2022-02-15] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Państwa	Australia Fidżi Kiribati Mikronezja Nauru Nowa Zelandia Palau Papua-Nowa Gwinea Samoa Tonga Tuvalu Vanuatu Wyspy Marshalla Wyspy Salomona
Terytoria zależne	Baker Guam Howland Jarvis Johnston Kingman Mariany Północne Midway Niue Norfolk Nowa Kaledonia Palmyra Pitcairn Polinezja Francuska Samoa Amerykańskie Tokelau Wake Wallis i Futuna Wyspy Ashmore i Cartiera Wyspy Cooka Wyspy Morza Koralowego
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią	Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) Ogasawara, Minami Tori-shima, Oki-no-Tori-shima, Wyspy Kazan (część Japonii)