Międzypaństwowy Komitet Lotniczy
| Siedziba | |
|---|---|
| przewodnicząca | |
| Utworzenie | |
| Strona internetowa | |
Międzypaństwowy Komitet Lotniczy (ros. Межгосударственный авиационный комитет (МАК) – Mieżgosudarstwiennyj Awiacyonnyj Komitiet) – organizacja powołana 30 grudnia 1991 w celu badania przyczyn cywilnych wypadków lotniczych na terenie państw będących wcześniej republikami Związku Radzieckiego, a następnie skupionych wokół Wspólnoty Niepodległych Państw, zarejestrowana w Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) jako niezależna międzynarodowa organizacja regionalna[2].
Międzypaństwowy Komitet Lotniczy zajmuje się także certyfikowaniem sprzętu lotniczego (w tym typów samolotów) oraz lotniczych zakładów produkcyjnych i remontowych położonych na obszarze jego działalności[3].
W pracach komitetu uczestniczą[4]: Azerbejdżan, Armenia, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan i Ukraina. Komitetowi przewodniczy Tatjana Anodina, a jej zastępcami są Oleg Jermołow, Aleksiej Morozow, Jelena Nowikowa, Aleksandr Fiłatow i Igor Cigarenko[1]. Członkowie Komitetu posiadają immunitet dyplomatyczny, a jego siedziba w Moskwie jest eksterytorialna[1].
Komitet jest nadzorowany przez Radę Lotnictwa i Nadzorowania Przestrzeni Powietrznej, powołaną przez Wspólnotę Niepodległych Państw[1]. W skład Rady Lotnictwa wchodzi po dwóch przedstawicieli każdego z państw wchodzących w skład Komitetu – osoba kierująca w danym kraju urzędem zarządzającym sprawami lotnictwa oraz dowódca sił powietrznych[1]. Decyzje Rady Lotnictwa zapadają jednogłośnie[1].
Po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku (2010) w pracach komisji powołanej przez Międzypaństwowy Komitet Lotniczy i rosyjskie Ministerstwo Obrony w celu zbadania i ustalenia przyczyn katastrofy[5][6][2] brał udział jako akredytowany przedstawiciel Polski (w oparciu o Załącznik 13 do Konwencji chicagowskiej z 1944 roku o międzynarodowym lotnictwie cywilnym[7]) przewodniczący polskiej Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych (PKBWL) Edmund Klich.
Kontrowersje
[edytuj | edytuj kod]Decyzje i orzeczenia Komitetu wywoływały niekiedy kontrowersje[8].
Uchwała rosyjskiej Dumy Państwowej (2003)
[edytuj | edytuj kod]W 2003 roku rosyjska Duma Państwowa podjęła uchwałę, w której wyraziła oburzenie z powodu cofnięcia przez MAK certyfikatu rosyjskiemu samolotowi Ił-86; w uchwale stwierdzono m.in., że połączenie przez Międzypaństwowy Komitet Lotniczy funkcji certyfikacji statków powietrznych i badania przyczyn katastrof lotniczych doprowadziło do tego, że główną przyczyną większości wypadków stał się, według komitetu, "czynnik ludzki", a nie pogorszenie stanu technicznego samolotów, co prowadzi do przerzucania winy za wypadki na członków załóg statków powietrznych[9]. W uchwale tej Duma postulowała likwidację komitetu i zastąpienie go przez organy państwowe[9].
Kontrowersje po katastrofie armeńskiego Airbusa A-320 (2006)
[edytuj | edytuj kod]Do kolejnych kontrowersji doszło w 2006 roku, po zakończeniu badania przez MAK przyczyn katastrofy Airbusa A-320 armeńskich linii lotniczych Armavia; armeński przewoźnik nie zgodził się wówczas z wnioskami komitetu[10], a MAK oskarżano o zatajenie dowodów dotyczących błędów obsługi lotniska i fatalnego stanu technicznego portu lotniczego[8].
Kontrowersje po katastrofie polskiego Tu-154M w Smoleńsku (2010)
[edytuj | edytuj kod]Do kontrowersji doszło także w 2011 roku, po zakończeniu badania przez MAK katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku[11], gdy MAK opublikował raport końcowy z badania katastrofy[12] wraz z uwagami strony polskiej[13], w których zwróciła się ona o ponowne sformułowanie przyczyn i okoliczności katastrofy Tu-154; zdaniem polskich ekspertów część z przedstawionych przyczyn katastrofy nie miała potwierdzenia w faktach[14]. MAK opublikował uwagi strony polskiej jako integralną część raportu końcowego i zamknął dochodzenie[15]. Zdaniem przedstawicieli polskich władz w trakcie badania katastrofy MAK naruszał postanowienia Załącznika 13 do Konwencji chicagowskiej; wielokrotne interwencje w tej sprawie pozostały bez odpowiedzi[16]. W 2011 roku polska Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego (KBWLLP) opublikowała raport końcowy z badania katastrofy w Smoleńsku, którego ustalenia częściowo nie pokrywały się z ustaleniami MAK[17].
Kontrowersje po katastrofie lotu Yak Service 9634 (2011)
[edytuj | edytuj kod]Wynik dochodzenia MAK po katastrofie lotu Yak Service 9634 z 7 września 2011 roku (zginęła w nim cała drużyna hokejowa klubu Łokomotiw Jarosław) wskazał, że przyczyną były błędy pilotów –nieumyślne wciśnięcie pedałów hamulców, wskutek czego samolot był hamowany na pasie podczas rozbiegu i nie uzyskał odpowiedniej prędkości (a tym samym i siły nośnej), by pomyślnie wystartować. W lutym 2012 roku rodziny pilotów skierowały sprawę do sądu w Moskwie, kwestionując wyniki dochodzenia MAK. Ich wniosek stwierdzał, że dochodzenie zostało przeprowadzone z naruszeniem norm i zalecanych praktyk Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, a MAK nie był organem właściwym do przeprowadzenia takiego badania i że eksperci uczestniczący w badaniu, nie mieli odpowiednich kwalifikacji[18]. Zamoskworiecki Trybunał w Moskwie odmówił przyjęcia pozwu, tłumacząc, że MAK działa w imieniu członków umowy międzyrządowej, a wniosek nie jest właściwy, gdyż MAK korzysta z immunitetu dyplomatycznego[19]. Decyzję podtrzymał następnie sąd miejski w Moskwie. Następnie prawnicy rodzin zwrócili się do Trybunału Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej z wnioskiem o sprawdzenie zgodności z prawem korzystania z immunitetu dyplomatycznego przez MAK oraz tego, czy zgodne z Konstytucją jest, że ustalenia Komisji nie mogą być kwestionowane w sądzie[20][21].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Za murem na Wielkiej Ordynce. naszdziennik.pl, 2011-06-18. [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
- ↑ a b Komunikat prasowy ambasady Rosji w Polsce. rusemb.pl, 2010-04-26. [dostęp 2010-08-22]. (pol.).
- ↑ Interstate Aviation Committee – Certificates. mak.ru. [dostęp 2010-07-07]. (ang.).
- ↑ W przeszłości na liście państw-sygnatariuszy MAK znajdowała się także Gruzja (zob. archiwalną wersję oficjalnej strony MAK, z 6.4.2013).
- ↑ Edmund Klich: nie wiadomo, co mnie obowiązywało. lotniczapolska.pl, 2006-05-07. [dostęp 2010-07-24]. (pol.).
- ↑ Komunikaty MAK w sprawie katastrofy Tu-154M w Smoleńsku. mak.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-01)]. (ros.)
- ↑ Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisana w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. – Konwencja chicagowska (Dz. U z 1959 r. Nr 35, poz. 212, z późn. zm.)
- ↑ a b Smoleńsk w cieniu skorumpowanego MAK. newsweek.pl, 2006-07-16. [dostęp 2010-07-20]. (pol.).
- ↑ a b О ситуации в связи с приостановлением действия сертификата типа на российский самолет Ил-86. duma.gov.ru, 2003-02-23. [dostęp 2010-07-23]. (ros.).
- ↑ Armavia Disagrees with Inter-State Aviation Committee Conclusion on Causes of A-320 Crash. panarmenian.net, 2006-07-27. [dostęp 2010-07-07]. (ang.).
- ↑ Świat śledzi kontrowersje wokół raportu MAK. rmf24.pl, 2011-01-19. [dostęp 2011-01-20]. (pol.).
- ↑ Окончательный отчет Технической комиссии МАК по расследованию катастрофы самолета Ту-154М № 101 Республики Польша, произошедшей 10 апреля 2010 года в районе аэродрома Смоленск «Северный». mak.ru, 2011-01-12. [dostęp 2011-01-20]. (ros.).
- ↑ Uwagi Rzeczypospolitej Polskiej do projektu Raportu końcowego z badania wypadku samolotu Tu-154M nr boczny 101, który wydarzył się 10 kwietnia 2010, opracowanego przez Międzypaństwowy Komitet Lotniczy MAK. mak.ru, 2011-01-12. [dostęp 2011-01-20]. (pol.).
- ↑ Polskie uwagi do raportu MAK: 148 stron wniosków o ponowne sformułowanie przyczyn katastrofy. gazetaprawna.pl, 2011-01-12. [dostęp 2011-01-20]. (pol.).
- ↑ Tу-154М № 101 – 12.01.2011. mak.ru, 2011-01-12. [dostęp 2011-01-20]. (ros.).
- ↑ Klich: Ewidentnie ciągle naruszano konwencję. dziennik.pl, 2011-01-16. [dostęp 2011-01-23]. (pol.).
- ↑ Raport końcowy w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn katastrofy samolotu TU-154M Nr 101 pod Smoleńskiem. komisja.smolensk.gov.pl, 2011-07-27. [dostęp 2011-08-02]. (pol.).
- ↑ Родственники погибших пилотов Як-42 оспорили в суде выводы МАК. azerros.ru. [dostęp 2013-02-07]. (ros.).
- ↑ Выводы МАК по делу о гибели "Локомотива" пытаются оспорить через КС РФ. rapsinews.ru. [dostęp 2013-02-07]. (ros.).
- ↑ Родственники погибших в катастрофе "Локомотива" оспорили неприкосновенность МАКа. lenta.ru. [dostęp 2013-02-07]. (ros.).
- ↑ В деле о гибели «Локомотива» попросили разобраться Страсбургский суд. km.ru. [dostęp 2013-02-07]. (ros.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona MAK (ang. • ros.)
- Oficjalna strona MAK (ang. • ros.) (old website)
- Historia, zakres działalności i struktura MAK (ang. • ros.)