Memento kresowe
| Autor | |
|---|---|
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język |
język polski |
| Data wydania |
1928–1929 |
| Wydawca |
nakład autora |
Memento kresowe – cykl czterech monografii Antoniego Urbańskiego, opisujących majątki polskie poza granicami II RP.
Seria składa się z czterech książek:
- Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie[1]
- Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi[2]
- Memento kresowe[3]
- Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych[4]
Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie
[edytuj | edytuj kod]Wydane w 1928, opisuje miejscowości:
w części podolskiej:
w części wołyńskiej:
- winnicki cd.
Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi
[edytuj | edytuj kod]Wydane w 1928. Spis miejscowości został podzielony na części odpowiadające dzisiejszym państwom i obwodom.
w części podolskiej:
w części wołyńskiej:
winnicki cd.
Memento kresowe
[edytuj | edytuj kod]Wydane w 1929, opisuje miejscowości:
Białoruś
Litwa
w podolskiej części:
Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych
[edytuj | edytuj kod]Wydane w 1929 z przedmową Józefa Weyssenhoffa, opisuje miejscowości:
w podolskiej części:
chmielnicki cd.
- Olchowiec,
- Ostapkowce
- Podfilipie,
- Przytulia,
- Ruda,
- Skazińce,
- Smotrycz,
- Sutkowce,
- Teleżyńce,
- Turczyńce,
- Wiśniowczyk[78]
- Worobijówka,
- Zahińce,
- Zbrzyź,
- Zharek
- Żaglówka.
w wołyńskiej:
Opis bibliograficzny
[edytuj | edytuj kod]Wszystkie książki zostały wydane nakładem własnym autora w latach 1928-1929. Traktują o niektórych z polskich rezydencji na obszarach, które na mocy Traktatu Ryskiego znalazły się poza obszarem II RP. Później, w sposób bardziej metodyczny, temat rozwinął Roman Aftanazy w swoim dziele Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, poszerzając opisywany obszar do wszystkich ziem, które zostały oddane Sowietom także po Konferencji Poczdamskiej. Zniszczone bądź dogorywające rezydencje przejęte przez socjalistyczne państwo na terenie Powojennej Polski, dotychczas nie doczekały podobnego, popularnego opracowania.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Antoni Urbański Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie, Warszawa, 1928
- ↑ Antoni Urbański Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, Warszawa, 1928
- ↑ Antoni Urbański Memento kresowe,Warszawa, 1929
- ↑ Antoni Urbański, Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych, Warszawa, 1929
- ↑ pałac Stadnickich
- ↑ Hamernia (3), na przedmieściu m. Połonne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 551.
- ↑ na przedmieściu Połonnego
- ↑ majątek Hańskich
- ↑ koło Jewia, parterowy dwór kryty wysokim dachem czterospadowym od frontu posiadał portyk z czterema kolumnami, po dwie po bokach, podtrzymujących tympanon; po prawej stronie czworoboczna dwupiętrowa wieża, s. 130
- ↑ na Żmudzi, dwupiętrowy pałac wybudowany w stylu włoskiej kaszteli, budynek główny kryty dachem dwuspadowym, szczytem skierowany do frontu, na końcach skrzydeł trzypiętrowe czworoboczne wieże, obok park, s. 140
- ↑ własność Komarów
- ↑ piętrowy pałac wybudowany w stylu angielskiego neogotyku, na szczytach i rogach wieżyczki, po prawej stronie parterowe skrzydło zakończone dwupiętrową wieżą zwieńczoną blankami, obok park z jeziorem s. 143
- ↑ w rejonie mozyrskim
- ↑ w rejonie mińskim
- ↑ w obwodzie kirowohradzkim
- ↑ dodatkowe fotografie do opisu w Z Czarnego Szlaku i tamtych rubieży
- ↑ Szapijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 791.
- ↑ Andruszówka 1.), powiat lipowiecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 28.
- ↑ Białopole, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 192.
- ↑ Dołoteckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 108.
- ↑ Gruszka nad Murafą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 876.
- ↑ Kniaża Krynica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 194.
- ↑ Eliaszówka (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 343.
- ↑ Popowce (7), par. Kupiel (obwód chmielnicki), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 798.
- ↑ dobra Rościszewskich
- ↑ Czerwona, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 839.
- ↑ Mołoczki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 646.
- ↑ Rajgródek (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 496.
- ↑ Szpiczyńce (5), nad rz. Postołą, powiat skwirski, paraf. Wczorajsze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 631.
- ↑ pow. dyneburski, Inflanty, zamek z 1277 r., pałac przebudowany na styl Ludwika XV, str. 119
- ↑ w Kurlandii, k. Iłłuszty, zamek, własność rodu Tyzenhauz, przebudowany przez Konstantego Przezdzieckiego pod koniec XIX w., wysadzony w l. 1914-18, str. 135
- ↑ pow. dyneburski, Inflanty, 25 km od Dyneburga, dwór z ogrodem i parkiem, str. 121
- ↑ powiat połocki, ziemi witebskiej, str. 126
- ↑ pow. rohaczewski, ziemia mohylowska, drewniany dwór z 1780 r., od frontu portyk z czterema kolumnami podtrzymującymi tympanon, str. 114
- ↑ na Żmudzi, pow. rosieński, pałac z dachem łamanym, po lewej stronie posiadał wieżę, str. 143
- ↑ na Żmudzi, pow. rosieński, pałac wyb. przez Teklę z Syrjatowiczów Billewiczową w 1838 r. w stylu klasycystycznym, od frontu portyk z czterema kolumnami podtrzymującymi tympanon, s. 139
- ↑ ziemia kowieńska, pow. rosieński, dwór modrzewiowy, należał do Kontrymów, w przeciwieństwie do Malewskich, właścicieli pałacu w innym Wysokim Dworze, tr. 141
- ↑ Didowszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 31.
- ↑ Holaki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 95.
- ↑ dwór Kumanowskich
- ↑ Mańkówka (1), ''dziś Sulatyckich'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 100.
- ↑ w książce Mańkowo pow. bałcki, dom w stylu willi włoskiej, wybudowany przez Aleksandra Mańkowskiego na gruntach posiadłości Słobodzieje, odziedziczone po Sulatyckich
- ↑ z biblioteką zawierającą korespondencję Sadyka Paszy z Adamem Czartoryskim i Michałem Trzeciakiem
- ↑ nad Rowem z do dziś istniejącym pałacem Orłowskich
- ↑ Uzupełnienie opisu z cz. Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi
- ↑ Turbijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 631.
- ↑ założony przez Adama Czartoryskiego
- ↑ dawna osada Lanckorońskich z pałacem Skibniewskich, w którym często bywał dr Rolle
- ↑ dwór Biskupskich zniszczony w latach 1917 i 1918
- ↑ zamek i dobra Dunin-Borkowskich
- ↑ rezydencja i do dziś zachowany park Aleksandra Ścibora Marchockiego
- ↑ z dworem Szaszkiewiczów
- ↑ Semerynki, powiat starokonstantynowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 429.
- ↑ w książce opisane razem z miejscowością Werborodyńce, dwór polski w kształcie podkowy zniszczony przez bandy chłopskie w 1917 r.
- ↑ na Inflantach polskich
- ↑ w pow. nowoaleksandrowskim, w Kurlandii
- ↑ w pow. dyneburskim, na Inflantach polskich
- ↑ nad rz. Dźwiną, w pow. dyneburskim, na Inflantach polskich
- ↑ w Kurlandii, 1,5 w. od Iłłukszty
- ↑ nad rzeką Berezyną, w pow. bobrujskim, Ziemi Mińskiej
- ↑ nad rzeką Berezyną, w pow. ihumeńskim na Białej Rusi
- ↑ Autor napisał, że Nowosiółki były zlokalizowane na południe od Kojdanowa w Mińszczyźnie, natomiast w rzeczywistości zlokalizowane są na północ od tego miasta.
- ↑ w pow. ihumeńskim, Ziemi Mińskiej
- ↑ w pow. klimowickim, Ziemi Mohylewskiej
- ↑ a b w pow. wiłkomierskim, w Kowieńszczyźnie
- ↑ na Litwie, były tam wszędzie krzyże
- ↑ w pow. wiłkomierskim, na Litwie
- ↑ W Turczynowem pałac postawił Ksawery Branicki, pewno w czasie gdy budował linię kolejową Kijów-Odessa, którą we wspomnieniach Wittego car Mikołaj II nazywał "żydowską". W Książce Braniccy, wydanej przez Oficynę Wydawniczą Aleksandra Pszonkiewskiego w Białej Cerkwi pod Kijowem mowa o rezydencji w Turczynowem
- ↑ Obwód kirowohradzki
- ↑ Honorówka (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 120.
- ↑ Pałac zbudowany w stylu barokowym pod koniec XIX w., przez właściciela posiadłości H. Koszarskiego. Dach pokryty łupkiem. Pod koniec XIX w. właścicielem posiadłości był Lipkowski, który posiadał go do 1917 r. W 1918 r. pałac został uszkodzony. Po remoncie w 1934 r. był siedzibą szkoły. Podczas okupacji w latach 1941–1943 w pałacu był szpital. Od 1943 r. mieści się dalej szkoła. Pałac znajduje się w centrum wsi, w otoczeniu parku krajobrazowego, gdzie rosną unikatowe drzewa
- ↑ Balin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 87.
- ↑ Balin (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 73.
- ↑ Borsukowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 324.
- ↑ Jaromirka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 453.
- ↑ dwór uległ zniszczeniu w r. 1917
- ↑ z Fedorówką
- ↑ z Zawadówką
- ↑ Frydrychówka, dawniej wieś zaraz, na północny zachód od Wołoczyska
- ↑ Lipki, graniczą z Krzywem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 268.
- ↑ ukr. Пилявин – nieistniejący folwark położony ok. kilometra na południe do wsi Suchowola, tam pałacyk myśliwski, który posiadał elewację ozdobioną porożami. W 1910 r. nastąpiła jego przebudowa. Na ganku znajdowało się jedno poroże jelenia, a na naczółku wieńczącej ganek mansardy oprócz tarczy z herbem Pilawa trzy poroża
- ↑ Aldona Cholewianka-Kruszyńska Architektura leśna i łowiecka w majątku ordynackim hrabiów Potockich z Łańcuta. zamek-lancut.pl. [dostęp 2016-09-09].
- ↑ Zwierzyniec Pilawin. [dostęp 2016-08-09].
- ↑ Wojciechówka (2) nad Słuczą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 742.
- ↑ Wojciechówka, gm. Miropol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 694.
- ↑ w haśle Tyranówka: piękna rezydencja dziedziców nad Słuczą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 717.