Przejdź do zawartości

Ciemnoblaszek krwistozarodnikowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ciemnoblaszek krwistozarodnikowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Gromada

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pieczarkowate

Rodzaj

ciemnoblaszek

Gatunek

ciemnoblaszek krwistozarodnikowy

Nazwa systematyczna
Melanophyllum haematospermum (Bull.) Kreisel
Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 95(9-10): 700 (1984)

Ciemnoblaszek krwistozarodnikowy (Melanophyllum haematospermum (Bull.) Kreisel) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Melanophyllum, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1793 r. Jean Baptiste François Bulliard nadając mu nazwę Agaricus haematospermum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Hanns Kreisel w 1984 r.[1]

Ma 30 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Cystoderma echinatum (Roth) Singer 1936
  • Inocybe echinata var. brasiliensis Rick 1961
  • Lepiota haematosperma f. gracilis J.E. Lange 1935
  • Melanophyllum canali Velen. 1921
  • Melanophyllum echinatum (Roth) Singer 1951
  • Psalliota haematosperma (Bull.) S. Lundell & Nannf. 1935

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 1–3 cm, u młodych okazów stożkowo wypukły, później półkolisty do dzwonkowatego, w końcu płasko rozpostarty, z niskim garbkiem. Na brzegach zwieszające się szarobrązowe resztki osłony, u młodych owocników częściowo połączone z trzonem. Powierzchnia od jasnobrązowej do szarobeżowej, pokryta kłaczkami. U starszych okazów ziarnista[4].

Blaszki

Wolne, o szerokości 4 mm, początkowo karminowoczerwone, potem winnobrązowe, w końcu niemal czarne. Ostrza gładkie[4].

Trzon

Wysokość 2–4 cm, grubość 2–3 mm, walcowaty, za młodu pełny, potem pusty w środku, prosty, rzadko wygięty, kruchy. Powierzchnia u młodych okazów pokryta szarobrązowymi granulkami, po ich starciu odsłania się brązowa warstwa. Podstawa trzonu z bulwą częściowo okrytą błoniastą, zanikającą osłoną[4].

Miąższ

Biały, po uszkodzeniu natychmiast przebarwiający się na winnoczerwono, potem blednący. Zapach owocowy lub rzodkwi, smak łagodny[4].

Zarodniki

Świeże są oliwkowoszare, po wyschnięciu brązowe, cienkościenne. Rozmiary 4,5–6,5 × 2,5–3,0 μm, kształt eliptyczny do podłużno-eliptycznego w widoku z boku, podobne w profilu z lekko spłaszczonymi i zakrzywionymi bokami. Powierzchnia gładka lub drobno chropowata[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej i Europie[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii i Norwegii[3]. W Ameryce Północnej również jest rzadki[4].

Rośnie na ziemi, pojedynczo, w rozproszeniu lub w małych grupach w glebie bogatej w próchnicę i blisko gnijącego drewna; pod drzewami iglastymi i liściastymi; odnotowano jego występowanie również w szklarniach i hałdach kompostowych. Owocniki pojawiają się po opadach deszczu pod koniec lata[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-11-28] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2017-11-28] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g California Fungi. ''Melanophyllum haematospermum'' [online] [dostęp 2017-11-28].
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-11-28].
  6. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg, Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.