Megaphragma mymaripenne

Megaphragma mymaripenne
Timberlake, 1924
Morfologia uwidoczniona za pomocą SEM
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki
Infrarząd	owadziarki
Nadrodzina	bleskotki
Rodzina	kruszynkowate
Podrodzina	Oligositinae
Plemię	Oligositini
Rodzaj	Megaphragma
Gatunek	Megaphragma mymaripenne

Megaphragma mymaripenne – gatunek mikroskopijnej błonkówki z rodziny kruszynkowatych. Mając 200 μm długości jest to trzeci od końca pod względem wielkości występujący obecnie owad.

Odkrycie

Okazy po raz pierwszy odkryto w styczniu 1920 roku na Hawajach. Towarzyszyły one wciornastkom i podejrzewano, że są one pasożytem ich jaj. W 1924 Philip Hunter Timberlake opisał owady należące do nowego rodzaju, jako gatunek Megaphragma mymaripenne. 29 marca 1927 na liściach roślin z rodzaju Croton po raz kolejny odnaleziono okazy M. mymaripenne, gdzie ponownie towarzyszyły one wciornastkom. 10 maja 1930 zaobserwowano okazy M. mymaripenne przy wciornastkach i ich jajach, a w jednym z nich odnaleziono dojrzałą poczwarkę.

Budowa i rozwój

Cechą charakterystyczną gatunku są małe wymiary ciała – 200 μm długości dorosłego osobnika to mniej niż mierzą niektóre mikroorganizmy, np. ameby.

Jednocześnie przy tak małych wymiarach, gatunek posiada mocno zredukowany, jednak w pełni funkcjonalny system nerwowy. Składa się on tylko z 7400 neuronów. Pomimo tak zredukowanego układu nerwowego, dorosłe owady zachowują zdolność latania, czyniąc M. mymaripenne gatunkiem z najmniejszą liczbą neuronów u zwierząt latających oraz najmniejszą liczbą neuronów u owadów. Dorosłe owady zachowują także zdolność odżywiania się oraz odnajdowania jaj wciornastków, w których składają własne jaja.

Układ nerwowy stanowi 6% masy ciała dorosłego owada, a sam mózg, zawierający 4600 z 7400 neuronów, 2,9%. Inne małe owady, mające duży mózg w stosunku do rozmiarów, często mają mózg przemieszczony poza głowę – do tułowia czy odwłoku. Jednak nie jest to możliwe u bleskotek, które posiadają stosunkowo ruchliwe głowy, a ich połączenie z tułowiem jest zredukowane. W związku z tym to układ nerwowy stanowi jeden z głównych czynników ograniczających dalszą redukcję rozmiarów ciała.

U poczwarek system nerwowy stanowi do 19% masy ciała, z czego 11% przypada na mózg. Unikalną cechą jest to, że w trakcie rozwoju osobniczego owada 95% neuronów traci swoje jądra komórkowe. Około 339–372 neuronów zachowuje swoje jądra u dorosłych osobników, z czego 179–253 przypada na neurony w mózgu. Do lizy jąder komórkowych dochodzi w finalnym etapie rozwoju (wszystkie neurony poczwarek mają jądra), co znacząco redukuje objętość układu nerwowego. Mózgi poczwarek mają objętość ok. 93,6 μm³, podczas gdy mózg osobników dorosłych, po utracie większości jąder komórkowych, ma objętość 52,2 μm³. Pomniejszeniu mózgu towarzyszy pomniejszenie powierzchni potylicznej głowy, z nadmiarowym chitynowym oskórkiem zwijającym się w spiralne fałdy.

Przepoczwarzone owady opuszczają zainfekowane jaja wciornastków, wycinając w nich okrągły otwór o średnicy 80–90 μm. Długość życia dorosłego osobnika wynosi średnio 5 dni.