Maurycy Mansch de Leoney
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
7 września 1867 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
24 grudnia 1929 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1884–1922 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca brygady |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Maurycy Mansch de Leoney[1] (ur. 7 września 1867 we Lwowie, zm. 24 grudnia 1929 tamże) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 7 września 1867 we Lwowie, w rodzinie Filipa. Był narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego[2]. Ukończył pięć klas gimnazjum we Lwowie[3]. 18 września 1883 wstąpił do Szkoły Kadetów Artylerii w Wiedniu[4][5]. 29 września 1884 został zaprzysiężony jako żołnierz (asenterowany)[4]. Jesienią 1887 rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii[6]. Został wcielony do 6 Galicyjskiego Batalionu Artylerii Fortecznej w Krakowie[7] . 1 stycznia 1891 batalion, w którym służył został włączony w skład Morawsko-Galicyjskiego Pułku Artylerii Fortecznej Nr 2 w Krakowie[8]. W 1895 pełnił funkcję adiutanta batalionu[9]. W 1896 został przeniesiony do Węgierskiego Pułku Artylerii Fortecznej Nr 6 w Komárom[10]. W 1904 został przeniesiony do Czesko-galicyjskiego Pułku Artylerii Fortecznej Nr 3 w Przemyślu[11]. W kwietniu 1908 został przeniesiony do nowo utworzonego Dywizjonu Haubic Ciężkich Nr 3 w Przemyślu[12]. 1 marca 1912 oddział, w którym pełnił służbę został przemianowany na Dywizjon Haubic Ciężkich Nr 10[13]. W 1913 został przeniesiony do Pułku Haubic Polowych Nr 11 we Lwowie na stanowisko komendanta 1. dywizjonu[14]. W 1918 pełnił służbę w Pułku Artylerii Polowej Nr 111[15]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie: kadeta ze starszeństwem z 1 września 1887[16], kadeta-zastępcy oficera (1888)[17], porucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1889[18], nadporucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1894[19], kapitana 2. klasy ze starszeństwem z 1 listopada 1902[20], kapitana 1. kasy w 1906 ze starszeństwem z 1 listopada 1902[21], majora ze starszeństwem z 1 listopada 1913[22], podpułkownika ze starszeństwem z 1 września 1915[23] i pułkownika 24 sierpnia 1918 ze starszeństwem z 1 maja 1918 i 121. lokatą[24]. 30 września 1917 został nobilitowany otrzymując przydomek „Leoney”[25].
26 marca 1919 w Wiedniu zgłosił się do Wojska Polskiego[26]. Od 26 czerwca 1919 pozostawał bez przydziału w Stacji Zbornej we Lwowie[26]. 30 lipca został przydzielony do Szkoły Artylerii w Rembertowie[26]. 15 sierpnia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownika ze starszeństwem z 1 maja 1918, z zaliczeniem do I Rezerwy oraz powołaniem do służby czynnej na czas wojny aż do demobilizacji[27] i mianowany sztabowym oficerem inspekcyjnym artylerii w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”[26][28]. 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w artylerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[29]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej od 4 czerwca 1920 pełnił funkcję dowódcy 11 Brygady Artylerii. Z dniem 1 października 1922 został przeniesiony w stan spoczynku, w stopniu pułkownika artylerii z prawem noszenia munduru[30]. 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu generała brygady[31]. Na emeryturze mieszkał we Lwowie[32][33][34]. Tam 24 grudnia 1929 zmarł[35].
Maurycy Mansch de Leoney był żonaty z Laurą Giblówną, z którą miał dwóch synów[36][37]: Alfreda Filipa (1895–1949), porucznika artylerii pospolitego ruszenia i Ludwika Leona (1898–1940), porucznika taborów rezerwy[25][38]. W czasie I wojny światowej obaj synowie walczyli razem z ojcem w tym samym pułku[25]. Starszy z braci w stopniu chorążego rezerwy został ranny w 1916 pod Korytnicą[25][39], a młodszy również został mianowany chorążym rezerwy ze starszeństwem z 1 października 1917 i odznaczony Krzyżem Wojskowym Karola[40]. Ludwik Leon został zamordowany w Charkowie[41], a Alfred Filip zmarł w Wielkiej Brytanii i został pochowany na cmentarzu Gunnersbury w Londynie.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W czasie służby w cesarskiej i królewskiej Armii otrzymał następujące ordery i odznaczenia:
- Order Korony Żelaznej 3. klasy z dekoracją wojenną i mieczami,
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3. klasy z dekoracją wojenną i mieczami,
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce,
- Krzyż Wojskowy Karola,
- Odznaka za Służbę Wojskową dla Oficera 3. klasy,
- Złoty Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii,
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy,
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913[15][26].
- pruski Krzyż Żelazny 2. klasy[26]
- oldenburski Krzyż Fryderyka Augusta 1. i 2. klasy[26]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1577, tu jako Maurycy Mansch de Leancy.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 22.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 4, 5.
- ↑ Górzyński 1999 ↓, s. 177, tu 29 września 1884.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 214, wg autora 18 września 1889.
- ↑ Militär-Schematismus 1888 ↓.
- ↑ Schematismus 1891 ↓, s. 760.
- ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 801.
- ↑ Schematismus 1897 ↓, s. 848.
- ↑ Schematismus 1905 ↓, s. 906.
- ↑ Schematismus 1909 ↓, s. 960.
- ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 1044.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 844.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1202.
- ↑ Militär-Schematismus 1888 ↓, s. 664.
- ↑ Militär-Schematismus 1889 ↓, s. 717.
- ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 688.
- ↑ Schematismus 1894 ↓, s. 740.
- ↑ Schematismus 1903 ↓, s. 879.
- ↑ Schematismus 1907 ↓, s. 930.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 750.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1029.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 11.
- ↑ a b c d Górzyński 1999 ↓, s. 177.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 87 z 3 września 1919, poz. 3060.
- ↑ Ostanek 2014 ↓, s. 198.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 398.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 5 sierpnia 1922, s. 863, tu także jako Maurycy Mansch de Leancy.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923, s. 738.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1577.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1406 tu również jako Maurycy Mansch de Leancy.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 880.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 231.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 214.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 330, tu nazwisko panieńskie „Gold”.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 275, 964 (Alfred) i 186, 714 (Ludwik).
- ↑ Lista strat nr 479. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1916-10-19, s. 4..
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1125, 1203.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 330.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 60, 70, nadany rozkazem dowódcy 4 Armii L. 5147/V/pf.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maurycy Mansch de Leoney. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.370 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1888. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1887. (niem.).
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1889. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1888. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1909. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1909. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Sławomir Górzyński: Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918. Warszawa: DiG, 1999.
- Adam A. Ostanek. Dowództwo Okręgu Generalnego „Lwów”, czyli o początkach terenowej organizacji wojskowej w Małopolsce Wschodniej (1919–1921). „Historia i Świat”. 3, 2014.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Nobilitowani w Królestwie Galicji i Lodomerii
- Odznaczeni Krzyżem Fryderyka Augusta
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Żelaznej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym Wojskowym
- Polacy odznaczeni niemieckim Krzyżem Żelaznym
- Polacy odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojskowej
- Polacy odznaczeni Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii
- Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojskowym Karola
- Polacy odznaczeni Odznaką za Służbę Wojskową (Austria)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Pamiątkowym Mobilizacji 1912–1913
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Urodzeni w 1867
- Zmarli w 1929