Maria z Kostrzewskich Wodzińska
Maria z Kostrzewskich Wodzińska (ur. 1868 w Warszawie[1], zm. 1938) – polska amazonka, prekursorka jeździectwa oraz nauczycielka jazdy konnej w damskim siodle[1][2]. Działała na rzecz rozpropagowania i upowszechnienia tej dyscypliny sportu wśród kobiet[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką malarza, ilustratora, rysownika i karykaturzysty Franciszka Kostrzewskiego (1826-1911)[3] i Lucyny z Żukowskich (zm. 1871)[4]. Od najmłodszych lat pobierała lekcje jazdy konnej i przejawiała talent w tym kierunku[1]. Studiowała weterynarię i kowalstwo, dzięki czemu bardzo dobrze poznała ogół zagadnień związanych z końmi, m.in. ich zwyczaje i sposoby pielęgnacji[1]. Organizowała zawody jeździeckie, zabawy konne, brała udział w konkursach jeździeckich oraz uczyła kobiety i dziewczęta jazdy konnej[1]. Krytycznie odnosiła się do norm społecznych, ograniczających uprawianie przez kobiety sportu[1]. Od 1890 jeździła w męskim siodle[1]. W 1893 roku wydała książkę Amazonka – Podręcznik jazdy konnej dla dam[1][5], w której zachęcała kobiety do uprawiania sportu i jazdy konnej[6]. W 1910 roku w jednym z numerów czasopisma „Wieś Ilustrowana” opublikowała artykuł zachęcający kobiety do jazdy konnej ze wskazówkami dotyczącymi zasad bezpieczeństwa i ubioru[7].
Jej mężem był Konrad Wodziński, absolwent europejskich szkół jeździeckich[8]. Prowadził między innymi stadninę koni i był właścicielem ujeżdżalni, zwanej tatersalem[2][9], zlokalizowanej przy ulicy Litewskiej w Warszawie i prowadzonej wspólnie z żoną[1][2]. Miała córkę Marię Zandbang, będącą również znaną amazonką[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Renata Urban, Amazonki – geneza i rozwój jazdy konnej kobiet w Polsce (do 1939 r.) [online], 2014, s. 20–25.
- ↑ a b c d Wspomnienie o Marii Zandbangowej pochowanej na cmentarzu Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach [online], hipoterapia.braille.edu.pl [dostęp 2020-01-16].
- ↑ Polańska 2003 ↓, s. 97.
- ↑ Franciszek Kostrzewski, Pamiętnik, Warszawa 1891.
- ↑ Maria Wodzińska, Amazonka – podręcznik jazdy konnej dla dam [online], Towarzystwo Wyścigów Konnych w Królestwie Polskim, Warszawa, 1893 [dostęp 2020-01-16].
- ↑ Wodzińska 1893 ↓, s. 3–4.
- ↑ Laskowski Kazimierz "EL", Wieś Ilustrowana [R. 1], z. 4, nr 2 (kwiec. 1910), Bolesław Schoen, kwiecień 1910 [dostęp 2020-01-16] (pol.).
- ↑ Renata Urban, Amazonki – geneza i rozwój jazdy konnej kobiet w Polsce (do 1939 r.), „Kultura Fizyczna. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, XIII (2), 2014 (pol.).
- ↑ Polańska 2003 ↓, s. 100.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hanna Polańska: Dama w siodle. Warszawa: Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa Łazienki Królewskie w Warszawie, 2003. ISBN 83-910002-6-5.
- Hanna Polańska: Dama w siodle. Warszawa: Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa Łazienki Królewskie w Warszawie, 2003. ISBN 83-910002-6-5.
- Maria Wodzińska: Amazonka – Podręcznik jazdy konnej dla dam. Towarzystwo Wyścigów Konnych w Królestwie Polskim, 1893.