Mątowy Wielkie (gmina)

Mątowy Wielkie
	gmina wiejska
	1945-1954
Państwo	Polska
Województwo	gdańskie
Powiat	1945-45: nytyski; 1946-48: gdański; 1949-54: malborski
Siedziba	Miłoradz
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	9
brak współrzędnych

Mątowy Wielkie – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954^[2] w woj. gdańskim (dzisiejsze woj. pomorskie). Nazwa gminy pochodzi od wsi Mątowy Wielkie, lecz siedzibą władz gminy był Miłoradz^[3].

Gmina Mątowy Wielkie powstała po II wojnie światowej (1945) w części byłego Wolnego Miasta Gdańsk, w której utworzono tymczasowy powiat nytyski^[4]^[5] (ziemie te wchodziły w skład tzw. IV okręgu administracyjnego – Mazurskiego). 7 kwietnia 1945 gmina – wraz z pozostałym obszarem byłego Wolnego Miasta Gdańsk – weszła w skład nowo utworzonego woj. gdańskiego, po czym obszar powiatu nytyskiego przyłączono do powiatu gdańskiego^[6]^[7].

1 stycznia 1949 roku gminę przeniesiono do powiatu malborskiego w tymże województwie^[8]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 9 gromad: Bystrze, Gnojewo, Kończewice, Mątowy Małe, Mątowy Wielkie, Miłoradz, Piekło, Pogorzała Wieś i Szymankowo^[9]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[10]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku wraz z kolejną reformą reaktywującą gminy^[11].

Przypisy

↑ Od 1945 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. gdańskiego
↑ Do 28 września 1954 roku
↑ Wstęp do inwentarza zespołów - Starostwo Powiatowe w Malborku, Nr.63
↑ Wojskowy Instytut Geograficzny (Sztab Generalny): Mapa Polski, stan na dzień 1.XII.1945. Warszawa. 1945
↑ Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196
↑ Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57
↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
↑ Dz.U. z 1949 r. nr 9, poz. 50
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1945 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. gdańskiego

[2] Do 28 września 1954 roku

[3] Wstęp do inwentarza zespołów - Starostwo Powiatowe w Malborku, Nr.63

[4] Wojskowy Instytut Geograficzny (Sztab Generalny): Mapa Polski, stan na dzień 1.XII.1945. Warszawa. 1945

[5] Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196

[6] Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57

[7] Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 roku o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)

[8] Dz.U. z 1949 r. nr 9, poz. 50

[9] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[10] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[11] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie
Miasta (→)	Nowy Dwór Gdański Nytych
Gminy wiejskie (→)	Kałdowo Lisewo Marzęcino Mątowy Wielkie Myszkowo Nowy Dwór Nytych Ostaszewo

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1945–75)
Miasta	Nowy Dwór Gdański (← 1945–53 →) Nowy Staw (← 1945–48 →) Pruszcz Gdański (← od 1945) Sopot (do 1947 →)
Gminy wiejskie (Amtsbezirke) (1939–45)	Cedry Wielkie (Groß Zünder) Gołąbkowo (Golmkau) Jodłowno (Stangenwalde) Kiezmark (Käsemark) Kłodawa (Kladau) Kolbudy (Kahlbude) Koźliny (Güttland) Łęgowo (Langenau) Mierzeszyn (Meisterswalde) Oliwa–Las (Oliva–Forst) Olszanka (Ellerbruch) Płonia Wielka (Groß Plehnendorf) Pręgowo (Prangenau) Przywidz (Mariensee) Pszczółki (Hohenstein) Rokitnica (Müggenhahl) Straszyn (Straschin) Suchy Dąb (Zugdam) Szadółki (Schüddelkau) Wiślina (Hochzeit) Wocławy (Wotzlaff) Wyspa Sobieszewska (Neue Binnennehrung) Złota Karczma (Goldkrug)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Cedry Wielkie (1973–75) Drewnica (1945–53 →) Kałdowo (← 1945–48 →) Kolbudy (1945–54 i 1973–75) Lisewo (← 1945–48 →) Łęgowo (1945–54) Łostowice (1945–54) Marzęcino (← 1945–53 →) Mątowy Wielkie (← 1945–48 →) Mierzeszyn (1945–54) Miłocin (Miła Góra) (1945–54) Myszewo (Myszkowo) (← 1945–48 →) Nowy Dwór (← 1945–53 →) Nowy Staw (← 1945–48 →) Ostaszewo (← 1945–53 →) Pruszcz Gdański (1945–54 i 1973–75) Przejazdowo (1973–75) Przywidz (1945–54 i 1973–75) Pszczółki (1945–54 i 1973–75) Stegna (1945–53 →) Suchy Dąb (1945–54 i 1973–75) Sztutowo (1945–53 →) Świbno (Śpiewowo) (1945–54) Trąbki Wielkie (1945–54 i 1973–75) Wiślinka (1945–54)
Gromady (1954–72)	Cedry Wielkie (1954–72) Elganowo (1954–59) Jagatowo (1954–57) Jasień (1954–71) Jodłowno (1954–59) Kiezmark (1954–59) Kłodawa (1954–57) Kolbudy Górne (1954–72) Krzywe Koło (1954–58) Łęgowo (1954–72) Łostowice (1954–72) Mierzeszyn (1954–72) Olszanka (1954–57) Pręgowo Górne (1954–58) Pruszcz Gdański (1958–72) Przejazdowo (1972) Przywidz (1954–72) Pszczółki (1954–72) Rokitnica (1954–57) Sobieszewo (1954–72) Sobowidz (1954–72) Stara Huta (1954–57) Straszyn (1954–57) Suchy Dąb (1954–72) Świbno (1954–59) Trąbki Wielkie (1954–72) Wiślina (1954–71) Wiślinka (1954–71) Wocławy (1954–58)

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1946–75)
Miasta	Malbork Nowy Staw (← od 1949)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Gronowo (do 1948 →) Kałdowo (← 1949–54) Lichnowy (od 1973) Lisewo (← 1949–54) Malbork (od 1973) Mątowy Wielkie (← 1949–54) Miłoradz (od 1973) Myszewo (← 1949–54) Nowy Staw (← od 1949) Stare Pole Zwierzno (do 1948 →) Żurawiec (do 1948 →)
Gromady (1954–72)	Kałdowo (1954–72) Kończewice (1954–72) Królewo (1954–59) Lasowice Wielkie (1954–59) Lichnowy (1954–72) Lisewo (1954–71) Miłoradz (1954–72) Myszewo (1954–71) Nowy Staw (1954–72) Stare Pole (1954–72) Szymankowo (1954–59)