Ludwik Bielawski (muzykolog)
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 sierpnia 2024 |
| Profesor nauk humanistycznych[1][2] | |
| Specjalność: etnomuzykologia, teoria muzyki | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1965 – nauki humanistyczne[2] |
| Habilitacja |
1974 – nauki humanistyczne[2] |
| Profesura |
10 lipca 1987[1] |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk |
| Odznaczenia | |
  
| |
Ludwik Augustyn Bielawski (ur. 27 lipca 1929 w Chojnicach, zm. 17 sierpnia 2024 w Warszawie[3]) – polski teoretyk muzyki i muzykolog, pracownik naukowy Instytutu Sztuki PAN i Akademii Muzycznej w Warszawie[4].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Chojnicach, prywatnie kształcił się w grze na fortepianie i był organistą w kościele gimnazjalnym. W latach 1950–1954 studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim u Adolfa Chybińskiego, Marii Szczepańskiej, ks. Hieronima Feichta i Mariana Sobieskiego. Brał udział w ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego. Pracę magisterską pisał na temat rękopisów z Teki Pomorskiej Oskara Kolberga pod kierunkiem ks. H. Feichta[5].
Po studiach przeniósł się do Warszawy i podjął pracę w Państwowym Instytucie Sztuki (w 1957 r. przekształconym w Instytut Sztuki PAN). Stopień doktora uzyskał w 1965 r. za rozprawę pt. „Rytmika polskich pieśni ludowych”, przygotowaną pod kierunkiem prof. Józefa Michała Chomińskiego. Habilitował się w 1974 r. na podstawie pracy pt. „Strefowa teoria czasu i jej znaczenie dla antropologii muzycznej”, a rok później został docentem. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1987 r., a zwyczajnego w 1997 r.[5][3]
W IS PAN od 1969 r. kierował Pracownią Folkloru, a od 1992 r. Zakładem Historii Muzyki. Ponadto w latach 1987–1992 był kierownikiem Katedry Teorii Muzyki w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (na której prowadził wykłady od 1975 r.)[5][3]. Zajmował się materiałami źródłowymi polskiej pieśni ludowej, z której zbiorów powstały prace naukowe serii Polska pieśń i muzyka ludowa, m.in. tomy: Kujawy, Kaszuby i inne[4].
Wchodził w skład Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz Komitetu Nauk o Sztuce PAN[1][5][3]. Zasiadał w zarządzie International Council for Traditional Music działającym przy UNESCO (1985–1991)[3]. Był członkiem rad naukowych IS PAN oraz Instytutu Muzykologii UW (od 1981)[5][3]
Opracował wiele haseł z dziedziny folkloru muzycznego i etnomuzykologii do encyklopedycznego Słownika folkloru polskiego (1965) i „małej” Encyklopedii Muzycznej PWN (1977). Był członkiem Komitetu Redakcyjnego Dzieł Wszystkich Oskara Kolberga.
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 2001 – Doroczna Nagroda Związku Kompozytorów Polskich[3]
- 2010 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[6]
- 2014 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w tworzeniu i upowszechnianiu polskiej kultury ludowej[7]
- Złoty Krzyż Zasługi[8]
Wybrane prace
[edytuj | edytuj kod]- 1955 – Piosenki z Pomorza; wyd. PWM
- 1970 – Rytmika polskich pieśni ludowych; wyd. PWM
- 1974–1975 – redakcja tomu Kujawy z serii Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały
- 1976 – Strefowa teoria czasu i jej znaczenie dla antropologii muzycznej; PWM
- 1983 – Folklor muzyczny Kociewia w perspektywie życia ludzkiego i roku kalendarzowego
- 1984 – Związki polskiego folkloru muzycznego z folklorem wschodnich Słowian w XIX w.
- 1986 – Drogi i bezdroża muzykologii polskiej; wyd. Ossolineum
- 1990 – współredakcja Instrumenty muzyczne w polskiej muzyce ludowej
- 1997 – redakcja tomu Kaszuby z serii Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały
- 1999 – Tradycje ludowe w kulturze muzycznej; wyd. Instytut Sztuki PAN
- 2002 – redakcja tomu Warmia i Mazury z serii Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały
- 2015 – Czas w muzyce i kulturze; wyd. Instytut Sztuki PAN, ISBN 978-83-63877-63-7.
- 2020 – Time in Music and Culture; wyd. Peter Lang, Lausanne, ISBN 978-36-31790-61-8[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Prof. zw. dr hab. Ludwik Augustyn Bielawski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-08-22].
- ↑ a b c Prof. dr hab. Ludwik Augustyn Bielawski, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-08-22].
- ↑ a b c d e f g Bielawski Ludwik [online], Polskie Centrum Informacji Muzycznej [dostęp 2024-08-19].
- ↑ a b Bielawski Ludwik, [w:] Małgorzata Chmielewska, Leksykon polskich pisarzy muzycznych XX wieku, Wołomin: Wydawnictwo polskie, 2008, ISBN 978-83-922684-2-0.
- ↑ a b c d e Prof. dr hab. Ludwik Bielawski, [w:] Biogramy pracowników naukowych [online], IS PAN [zarchiwizowane 2020-02-25].
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [zarchiwizowane 2024-06-30].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2014 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2014 r. poz. 628).
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 85–86.
- ↑ Ludwik Bielawski: Time in Music and Culture; Eastern European Studies in Musicology, tom 15; wyd. Peter Lang, Lausanne.
- Członkowie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów
- Członkowie Komitetu Nauk o Sztuce PAN
- Członkowie honorowi Związku Kompozytorów Polskich
- Laureaci Dorocznej Nagrody Związku Kompozytorów Polskich
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy etnomuzykolodzy
- Wykładowcy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
- Pracownicy Instytutu Sztuki PAN
- Urodzeni w 1929
- Zmarli w 2024