Ludgarda meklemburska
| księżna wielkopolska | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
Ludgarda meklemburska (ur. między 1259 a 1261, zm. między 11 a 14 grudnia 1283[1]) – córka Henryka I Pielgrzyma (lub, według Rocznika kaliskiego i Rocznika Traski, Mikołaja Kaszuby, księcia Kaszubów[2]) i Anastazji Barnimówny, żona Przemysła II.
Ślub Ludgardy mającej 12-14 lat z 17-letnim księciem Przemysłem II odbył się w 1273 roku w Szczecinie[1]. Za wyswatanie pary odpowiedzialny był książę szczeciński o imieniu Barnim[3]. Po ślubie para nowożeńców przybyła do Poznania, gdzie była witana w uroczystej procesji przez m.in. księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego i jego żonę Helenę oraz biskupa poznańskiego Mikołaja[1]. Ich pożycie nie układało się szczęśliwie. Najprawdopodobniej było to spowodowane niepłodnością Ludgardy[1].
W 1281 roku Ludgarda wraz z mężem Przemysłem II przebywała w Kaliszu[4].
Zmarła 10 lat po ślubie. 15 grudnia 1283 została pochowana w katedrze gnieźnieńskiej.
Według Jana Długosza została dźgnięta nożem i uduszona (lub podcięto jej gardło) przez sługę swego męża na jego żądanie[5], a później mąż urządził jej uroczysty pogrzeb podczas którego ją opłakiwał[6]. Wg Kroniki oliwskiej śmierć Przemysła II była zemstą za jej zabójstwo[7]. Postać księżnej stała się kanwą wielu wierszy, poematów, pieśni, tragedii, m.in. Adama Naruszewicza, Franciszka Karpińskiego, przedstawienia plenerowego Jacka Kowalskiego czy niezachowanej średniowiecznej Pieśni o Ludgardzie. Ze względu na traktowanie jej zgonu jako męczeństwa dla obrony nienaruszalności sakramentu małżeństwa wykształcił się jej kult. W Kronice oliwskiej określono ją mianem świątobliwej (łac. sancte)[8].
Jacek Kowalski napisał również artykuł o wzmiankach na temat zamku Przemysła i Ludgardy w literaturze średniowiecznej, zawierający jego tłumaczenie średniowiecznej, rymowanej opowieści o Ludgardzie z języka niemieckiego na polski[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, 1969.
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 31
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 32
- ↑ Władysław Kościelniak, Krzysztof Jan Walczak, Kronika miasta Kalisza, Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1989.
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 33
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 35
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 38
- ↑ Zagadki kryminalne Rzeczypospolitej szlacheckiej. Trucizny, zamachy, egzekucje. Kto stał za zamachami na polskich władców — Jerzy Besala, wydawnictwo Bellona, 2021. ISBN 978-83-11-16080-4 s. 34
- ↑ Jacek Kowalski. „Veste kemmenâde” Przemysła i Ludgardy. „Kronika Miasta Poznania”. 4, s. 45-64, 2004.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie („Kronika Miasta Poznania”, nr 2/95), Poznań 1995, s. 54–55.