Lubuska Brygada WOP

Lubuska Brygada WOP

Emblemat brygady
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1958
Rozformowanie	listopad 1989
Nazwa wyróżniająca	Lubuska
Tradycje
Nadanie sztandaru	1963
Rodowód	9 Brygada WOP
Kontynuacja	Lubuski Oddział SG
Dowódcy
Pierwszy	płk Stanisław Czesławski
Ostatni	płk Andrzej Żurek
Organizacja
Kryptonim	Refren
Dyslokacja	Krosno Odrzańskie
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Odznaczenia

Koszary Lubuskiej Brygady WOP

Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza (LBWOP) – zlikwidowana brygada Wojsk Ochrony Pogranicza pełniąca służbę na granicy państwowej z Niemiecką Republiką Demokratyczną.

Formowanie i zmiany organizacyjne

9 Lubuska Brygada WOP została sformowana na podstawie zarządzenia ministra spraw wewnętrznych nr 075/58 z 22 kwietnia 1958, na bazie 9 Brygady WOP.

W 1961 dowództwo posiadało kryptonim Refren.

W 1962 wprowadzono nowy plan mobilizacyjny PM–62. Zakładał on na wypadek wojny znaczne rozwiniecie jednostki. Zgodnie z etatem czasu „P”, 1 lipca 1965 Brygada liczyła 2988 żołnierzy, a etat czasu „W” przewidywał 3971 żołnierzy. W ramach zadań mobilizacyjnych jednostka mobilizowała 1 zapasowy batalion WOP.

31 maja 1968 przeformowano brygadę z etatu 352/70 na etat 33/11 o stanie osobowym 2823 żołnierzy i 51 pracowników cywilnych.

Lubuska Brygada WOP rozformowana została w listopadzie 1989. Lewy odcinek na Nysie Łużyckiej został przekazany Łużyckiej Brygadzie WOP w Lubaniu Śląskim, zaś prawy odcinek na Odrze Pomorskiej Brygadzie WOP w Szczecinie. Na bazie dowództwa Lubuskiej Brygady WOP został utworzony Ośrodek Szkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza w Krośnie Odrzańskim.

Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Ośrodek Szkolenia WOP w Krośnie Odrzańskim istniejący według etatu nr 44/0140 o stanie osobowym na okres „W” 844 żołnierzy i 32 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 657 żołnierzy i 32 pracowników cywilnych. Na jego bazie powstał Lubuski Oddział Straży Granicznej w Krośnie Odrzańskim.

Struktura organizacyjna

• Dowództwo, sztab i pododdziały dowodzenia – Krosno Odrzańskie
• Batalion WOP Tuplice
• Batalion WOP Gubin
• Batalion WOP Słubice.

W 1976 strażnice i GPK podlegały bezpośrednio pod sztab brygady, a w miejsce dawnych batalionów zorganizowano:

• Ośrodek Szkolenia – Słubice
• Ośrodek Szkolenia – Gubin
• Batalion odwodowy – Tuplice.

Oficerowie brygady

Dowódcy brygady
płk Stanisław Czesławski	1.12.1956–5.02.1963
płk Kazimierz Weron	6.02.1963–17.06.1970
płk Walerian Mikołajczak	18.06.1970–18.06.1982
płk Andrzej Żurek	16.12.1982–1989
Kierownicy sekcji KRG
kpt. Longin Wasilewicz
mjr Rudolf Wołkowski
mjr Władysław Kwinta
ppłk Tadeusz Styła
ppłk Stanisław Kwinta
ppłk Waldemar Markun

Symbole brygady

Wojewódzki Komitet Obchodów 20-lecia LWP w Zielonej Górze w związku ze zmianą wzoru sztandarów wojskowych wystąpił z inicjatywą ufundowania dla brygady lubuskiej nowego sztandaru.

21 lipca 1963 przed gmachem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Zielonej Górze odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru. Sztandar z rąk dowódcy WOP otrzymał dowódca Lubuskiej Brygady WOP ppłk dypl. Kazimierz Weron, a następnie przekazał go dla pocztu sztandarowego.

Medale i odznaki honorowe przyznane Lubuskiej Brygadzie WOP

Sztandar brygady

• Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla rozwoju województwa zielonogórskiego” − 1965
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego − 1966
• „Złoty znak” Związku Ochotniczych Straży Pożarnych − 1969
• Odznaka „Za Zasługi dla ZBoWiD” − 1969
• Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” − 1971
• Medal pamiątkowy 25-lecia ORMO − 1971
• Medal „Za zasługi w ochronie granic PRL” − 1973
• Brązowy medal 30-lecia LWP − 1973
• Medal pamiątkowy 200 rocznicy Komisji Edukacji Narodowej − 1974
• Złota Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” − 1974
• Zasłużony Honorowy Dawca Krwi PCK − 1975
• Medal „Za zasługi dla LOK” − 1977
• Złota odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa gorzowskiego” − 1978
• Medal pamiątkowy z okazji 35 rocznicy LWP − 1978.

Przekształcenia

2 Oddział Ochrony Pogranicza → 2 Poznański Oddział WOP → 10 Brygada Ochrony Pogranicza → 9 Brygada WOP → 9 Lubuska Brygada WOP → Lubuska Brygada WOP → Ośrodek Szkolenia WOP w Krośnie Odrzańskim → Lubuski Oddział Straży Granicznej → Nadodrzański Oddział Straży Granicznej.

Galeria

• 
  Pieczątka Lubuskiej Brygady WOP
• 
  Dawne koszary WOP w Gubinie
• 
  Dawny magazyn WOP w Słubicach
• 
  Pamiątkowy medal GPK Gubin
• 
  Brosza LBWOP

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204.
• Grzegorz Goryński. Plany mobilizacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza okresu zimnej wojny – zadania na rzecz MON. „Biuletyn Historyczny Muzeum Marynarki Wojennej”. 36/2021, 2021. Gdynia: Muzeum Marynarki Wojennej. ISSN 0137-5539. 
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Józef Ostrowski: Lubuska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1989. Ludzie – wydarzenia. Krosno Odrzańskie: Drukarnia Dem-druk w Lubsku, 2005. Brak numerów stron w książce
• Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury czerwiec 2010 – Kalendarium Gubina 1945–2009 ISBN 978-83-927655-6-1
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 101. ISBN 978-83-88059-54-4.
• Andrzej Błażej: Zarys dziejów Lubuskiej Brygady WOP (1945–1985). Krosno Odrzańskie: 1985.
• ASGr.Historia Lubuskiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Krosno Odrzańskie 1965
• Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.