Liwermor

Liwermor
	moskow ← liwermor → tenes
	Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	liwermor, Lv, 116; (łac. livermorium)
Grupa, okres, blok	16, 7, p
Właściwości metaliczne	prawdopodobnie metal grup głównych
Masa atomowa	[293]
Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa	[Rn]5f146d107s27p4 (przewidywana)
Zapełnienie powłok	2, 8, 18, 32, 32, 18, 6 (przewidywane); (wizualizacja powłok)
Najbardziej stabilne izotopy
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Liwermor (Lv, łac. livermorium) – pierwiastek chemiczny z bloku p, leżący w układzie okresowym pod polonem.

19 czerwca 2000 roku naukowcy ze Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej (przy współpracy z naukowcami z Lawrence Livermore National Laboratory^[2]) zaobserwowali pojedynczy rozpad atomu pierwiastka 116^[3]. W 2001 udało się im otrzymać dwa kolejne atomy. Wyniki te zostały potwierdzone w 2003 w kolejnych eksperymentach^[4]. Otrzymany atom został pierwotnie zidentyfikowany jako ²⁹²Lv, co później skorygowano na ²⁹³Lv.

4820Ca 24896Cm → 296116Lv* → 293116Lv 3n

Odkrycie tego pierwiastka zostało uznane przez IUPAC 1 czerwca 2011^[2].

Rzekome odkrycie

W 1999 badacze z Lawrence Berkeley National Laboratory ogłosili odkrycie pierwiastków 116 i 118 w publikacji w czasopiśmie Physical Review Letters^[5]. Rok później ukazała się publikacja, w której autorzy opisywali niemożność powtórnego otrzymania tych pierwiastków^[6]. W lipcu 2002, po przeprowadzonym dochodzeniu, dyrektor Lawrence Berkeley National Laboratory przyznał, że rzekome odkrycie zostało sfabrykowane przez Victora Ninova, głównego autora publikacji z 1999^[7]^[8].

Nazwa

Do czasu ustalenia obecnej nazwy był on tymczasowo nazywany ununhexium (symbol Uuh), zgodnie z systematycznym nazewnictwem IUPAC dla transuranowców. Ze względu na położenie w układzie okresowym pod polonem bywał też nazywany eka-polonem.

1 grudnia 2011 IUPAC zaproponowała ostateczną łacińską i angielską nazwę pierwiastka 116 jako livermorium (symbol Lv)^[9], jako uhonorowanie Livermore, gdzie znajduje się Lawrence Livermore National Laboratory, w którym otrzymano szereg pierwiastków transuranowych. 30 maja 2012 IUPAC oficjalnie zatwierdziła tę nazwę^[10]. Polska nazwa pierwiastka, ustalona przez Komisję Terminologii Chemicznej PTChem, brzmi liwermor^[11].

Uwagi

↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 293,20458 u (293
Lv). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

Przypisy

↑ ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
↑ ^a ^b Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [dostęp 2013-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29] .
↑ Y.T.Y.T. Oganessian Y.T.Y.T. i inni, Observation of the decay of ²⁹²116, „Physical Review C”, 63 (1), 2000, s. 011301, DOI: 10.1103/PhysRevC.63.011301 (ang.).
↑ J.B.J.B. Patin J.B.J.B. i inni, Confirmed results of the ²⁴⁸Cm(⁴⁸Ca,4n)²⁹²116 experiment, Lawrence Livermore National Laboratory, 19 listopada 2013 [zarchiwizowane z adresu 2018-09-15] .
↑ V.V. Ninov V.V. i inni, Observation of Superheavy Nuclei Produced in the Reaction of ⁸⁶Kr with ²⁰⁸Pb, „Physical Review Letters”, 83 (6), 1999, s. 1104–1107, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.1104 (ang.).
↑ Berkeley Lab – Results of Element 118 Experiment Retracted [online] .
↑ RexR. Dalton RexR., Misconduct: the stars who fell to earth, „Nature”, 420 (6917), 2002, s. 728–729, DOI: 10.1038/420728a, PMID: 12490902 (ang.).
↑ Results of Element 118 Experiment Retracted [online], Berkeley Lab [dostęp 2020-11-24] .
↑ Start of the Name Approval Process for the Elements of Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23] .
↑ Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 30 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-05] (ang.).
↑ O nazwach pierwiastków 114 i 116 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie, [w:] Opinie Komisji Terminologii Chemicznej [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne, 6 lutego 2014 [dostęp 2014-02-07] .

[2] Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 293,20458 u (293
Lv). Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.

[CIAAW-1] ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).

[IUPAC-Disc-3] Discovery of the Elements with Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 czerwca 2011 [dostęp 2013-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-29] .

[Oganessian-4] Y.T.Y.T. Oganessian Y.T.Y.T. i inni, Observation of the decay of ²⁹²116, „Physical Review C”, 63 (1), 2000, s. 011301, DOI: 10.1103/PhysRevC.63.011301 (ang.).

[03Pa01-5] J.B.J.B. Patin J.B.J.B. i inni, Confirmed results of the ²⁴⁸Cm(⁴⁸Ca,4n)²⁹²116 experiment, Lawrence Livermore National Laboratory, 19 listopada 2013 [zarchiwizowane z adresu 2018-09-15] .

[Ninov-6] V.V. Ninov V.V. i inni, Observation of Superheavy Nuclei Produced in the Reaction of ⁸⁶Kr with ²⁰⁸Pb, „Physical Review Letters”, 83 (6), 1999, s. 1104–1107, DOI: 10.1103/PhysRevLett.83.1104 (ang.).

[enews-7] Berkeley Lab – Results of Element 118 Experiment Retracted [online] .

[Dalton-8] RexR. Dalton RexR., Misconduct: the stars who fell to earth, „Nature”, 420 (6917), 2002, s. 728–729, DOI: 10.1038/420728a, PMID: 12490902 (ang.).

[lbl-9] Results of Element 118 Experiment Retracted [online], Berkeley Lab [dostęp 2020-11-24] .

[IUPAC2011-10] Start of the Name Approval Process for the Elements of Atomic Number 114 and 116 [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 1 grudnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2014-08-23] .

[IUPAC2012-11] Element 114 is Named Flerovium and Element 116 is Named Livermorium [online], International Union of Pure and Applied Chemistry, 30 maja 2012 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-05] (ang.).

[PTChem-12] O nazwach pierwiastków 114 i 116 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie, [w:] Opinie Komisji Terminologii Chemicznej [online], Polskie Towarzystwo Chemiczne, 6 lutego 2014 [dostęp 2014-02-07] .

[13] Alternatywnie do skandowców zalicza się często nie lutet i lorens, lecz lantan, aktyn oraz hipotetyczny unbiun.

[14] Budowa 8. okresu jest przedmiotem badań teoretycznych i dokładne umiejscowienie pierwiastków tego okresu w ramach układu okresowego jest niepewne.

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[i]

[ii]