Leon Pierożyński
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Współmałżonek |
Leon Pierożyński (ur. około 1745 lub 1753, zm. 1827 w Łyczówce[1][2]) – polski aktor, poeta i dramatopisarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Brak informacji na temat jego pochodzenia[1]. Zadebiutował w 1775 roku w Warszawie jako autor wydanego anonimowo przekładu komedii Sébastiena-Rocha Nicolasa de Chamforta Młoda Indianka (wyst. 1777)[1]. W 1777 roku debiutował jako aktor na deskach Teatru Narodowego we własnej sztuce Pasterka sabaudzka[1][2]. W 1778 roku prowadził własne przedsiębiorstwo teatralne w Lublinie[1][2]. W 1779 roku występował w Warszawie we własnej sztuce Nie każdy śpi, co chrapi z muzyką autorstwa Gaetana[1]. Na początku 1780 roku zawarł związek małżeński z Marianną Franciszką Marunowską, następnie w latach 1781–1783 wspólnie z żoną występował w zespole Tomasza Truskolaskiego we Lwowie i Lublinie[1][2]. W latach 1783–1785 prowadził teatr dworski w posiadłości księcia Karola Radziwiłła w Nieświeżu[1][2], z którym w 1783 roku wyjeżdżał gościnnie na występy do Wilna, a w 1784 roku wystąpił podczas obrad sejmu w Grodnie[1]. W 1784 roku podczas wizyty króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Nieświeżu wystawił Agatkę Macieja Radziwiłła[1].
Po rozwiązaniu zespołu teatralnego w Nieświeżu w 1785 roku wyjechał na krótki czas do Wilna[1][2]. W latach 1786–1789 był członkiem zespołu Teatru Narodowego w Warszawie, gdzie wystąpił m.in. w roli Osmina w komedii Franciszka Zabłockiego Soliman II, czyli Trzy sułtanki[1][2]. Przerabiał też na potrzeby sceny libretta oper komicznych niemieckich, francuskich i włoskich[1]. W tym okresie zerwał także z żoną, która nawiązała romans z Wojciechem Bogusławskim[1].
W latach 1789–1790 przebywał w Lublinie, gdzie prowadził teatr wspólnie z Józefem Harasimowiczem i Wojciechem Jasińskim[1][2]. Na jego potrzeby napisał sztukę Jacek mistrz czyli szkoła łagodności[1]. W 1791 roku wrócił do Warszawy, gdzie występował w teatrze królewskim w Łazienkach m.in. w roli Alego w przeróbce operetki Andrégo Ernesta Modeste’a Grétry’ego Dwaj skąpcy[1][2]. Na temat jego późniejszych losów brak dokładnych informacji[1]. W 1794 roku był urzędnikiem pocztowym w Smile[1][2]. W 1795 roku występował w Wilnie oraz na dworze Aleksandra Antoniego Sapiehy w Dereczynie[1][2]. Na początku XIX wieku przeniósł się na Wołyń[1][2], gdzie do 1808 roku związany był z dworem Franciszka Ksawerego Sapiehy[1]. W tym czasie pisał panegiryki okolicznościowe dla miejscowych ziemian[1][2]. Zmarł w 1827 roku w domu Tomasza Ostrowskiego, właściciela wsi Łyczówka[1].
Dokonał adaptacji na język polski wielu oper i komedii, m.in. Johanka i Bernardon z muzyką Domenica Cimarosy, Zazdrości wieśniacze z muzyką Giuseppe Sartiego, Żołnierz czarnoksiężnik z muzyką Gaetana[1][2]. Był autorem czternastu sztuk teatralnych, z których do czasów współczesnych zachowały się cztery, rękopisy pozostałych spłonęły podczas powstania warszawskiego w 1944 roku[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Polski Słownik Biograficzny. T. XXVI. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981, s. 139–140. ISBN 83-04-00148-9.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 544. ISBN 0-02-865529-X.