Lemurowate
| Lemuridae | |||||
| J.E. Gray, 1821[1] | |||||
 Przedstawiciel rodziny – lemur katta (Lemur catta) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina |
lemurowate | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Lemur Linnaeus, 1758 | |||||
| |||||
| Rodzaje | |||||
| |||||
Lemurowate[16] (Lemuridae) – rodzina ssaków naczelnych z podrzędu lemurowych (Strepsirrhini) w rzędzie naczelnych (Primates), występujące na Madagaskarze i Komorach[17][18]. Wszystkie sklasyfikowane w niej gatunki objęte są konwencją CITES[19].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Do rodziny lemurowatych należą następujące występujące współcześnie rodzaje[20][21][17][16]:
- Hapalemur I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1851 – maki
- Prolemur J.E. Gray, 1871 – prolemur – jedynym przedstawicielem jest Prolemur simus J.E. Gray, 1871 – prolemur szerokonosy
- Lemur Linnaeus, 1758 – lemur – jedynym przedstawicielem jest Lemur catta Linnaeus, 1758 – lemur katta
- Eulemur Simons & Rumpler, 1988 – lemuria
- Varecia J.E. Gray, 1863 – wari
Opisano również rodzaj wymarły[22]:
- Pachylemur Lamberton, 1948
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Lemury to drobne (od kilkunastu centymetrów) ssaki z długim ogonem i długimi kończynami (przy czym kończyny tylne są dłuższe od przednich). Mają puszyste, miękkie futro, często kontrastowo ubarwione. Część twarzowa głowy jest zwykle wydłużona; uszy małe i zaostrzone; oczy duże, osadzone blisko siebie, skierowane do przodu[18], z kostnym dnem oczodołu[23]. Dłonie i stopy chwytne z przeciwstawnymi palcami. Wszystkie gatunki mają 36 zębów i wyspecjalizowany układ zębów w żuchwie w postaci grzebienia zębowego[24]. Długie, wąskie siekacze i kły wystają prawie prosto ze szczęki i uważa się, że pomagają w pielęgnacji[24]. Pierwsze dolne zęby przedtrzonowe mają kształt kłów[24], cztery przedtrzonowce z każdej strony szczęki[23], górna warga podzielona, wilgotna, sztywny fałd w dolnej stronie języka (podjęzyk). Żywią się w zależności od gatunku – roślinnością lub owadami. Większość prowadzi nocny tryb życia. Żyją gromadnie. Prowadzą nadrzewny tryb życia, oprócz lemura katta[18].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Typ nomenklatoryczny: Hapalemur I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1851.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 296, 1821. (ang.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 53. (fr.).
- ↑ J.G. Fisher von Waldheim. Adversaria zoologica. Fasciculus primus. Quaedam ad Mammalium systema et genera illustranda. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).
- ↑ J.G. Fisher von Waldheim. Adversaria zoologica. Fasciculus primus. Quaedam ad Mammalium systema et genera illustranda. De Mammalium generibus. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 402, 1817. (łac.).
- ↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 337–344, 1825. (ang.).
- ↑ J. Fleming: The philosophy of zoology; or, A general view of the structure, functions, and classification of animals. Cz. 1. Edinburgh: A. Constable, 1822, s. xxxii. (ang.).
- ↑ R.-P. Lesson: Species des Mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d’un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 206. (fr.).
- ↑ E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 16. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. Revision of the species of lemuroid animals, with the description of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1863, s. 131, 1863. (ang.).
- ↑ St.G.J. Mivart. Notes on the crania and dentition of the Lemuridae. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 638, 1864. (ang.).
- ↑ J.V. Carus: Handbuch der Zoologie. Cz. 1: Wirbelthiere, Mollusken und Molluscoiden. Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1868, s. 115. (niem.).
- ↑ a b J.E. Gray: Catalogue of Monkeys, Lemurs, and Fruit-eating Bats in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1870, s. 131. (ang.).
- ↑ T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 2, 54, 1872. (ang.).
- ↑ T.H. Huxley: A Manual of the Anatomy of Vertebrated Animals. New York: D. Appleton and Company, 1872, s. 390. (ang.).
- ↑ R.J. Hoffstetter. Phylogénie des Primates. Confrontation des résultats obtenus par les diverses voies d’approche du problème. „Bulletins et Mémoires de la Société d’anthropologie de Paris”. 4 (4), s. 331, 334, 1977. (fr.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 30–31. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 148–154. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Lemuridae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-11-17].
- ↑ CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III. 2010. [dostęp 2012-02-07]. (ang.). Załączniki I, II i III w formacie pdf (pl).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-06]. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 94–96. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Ch. Lamberton. Contribution à la connaissance de la faune subfossile de Madagascar: Note XVII. Les Pachylémurs. „Bulletin de l’Académie malgache”. 27, s. 7, 1948. (fr.).
- ↑ a b Jerzy Dzik: Ewolucja. Warszawa: 2006, s. 24–25.
- ↑ a b c Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis Jr & M.C. Richardson: Family Lemuridae (Bamboo, True and Ruffed Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 90–141. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).