Laura Ingalls Wilder

Laura Ingalls Wilder

Imię i nazwisko	Laura Elizabeth Ingalls Wilder
Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1867 Pepin w Wisconsin
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1957 Mansfield w Missouri
Narodowość	Amerykanka
Dziedzina sztuki	proza
Ważne dzieła
cykl Domek na prerii

Laura Elizabeth Ingalls Wilder (ur. 7 lutego 1867 w okolicach Pepin w stanie Wisconsin, zm. 10 lutego 1957 w Mansfield w stanie Missouri) – amerykańska pisarka, autorka serii książek Domek na prerii, w których opisała przygody swojej rodziny w okresie wędrówki przez amerykański Dziki Zachód.

Książki były kilkakrotnie ekranizowane; największą popularnością cieszył się serial telewizyjny z lat 1974–1983, z Michaelem Landonem w roli głównej.

Życiorys

Laura – druga córka Charlesa i Caroline Ingallsów – spędziła dzieciństwo na częstych podróżach, zatrzymując się w niektórych miejscach na bardzo krótki okres, czasami wracając na krótko w poprzednie miejsce zamieszkania (patrz dział Podróże). W okresie, gdy poznała swojego przyszłego męża; Almanza Wildera, Ingallsowie zamieszkiwali okolice miasteczka De Smet na terenie dzisiejszej Południowej Dakoty, gdzie jej ojciec pracował na kolei.

W wieku zaledwie 15 lat, Laura przyjęła pracę nauczycielki w okolicznej szkółce, jednocześnie sama kontynuując naukę. Dnia 25 sierpnia 1885 roku wyszła za mąż i zrezygnowała z pracy. Zamieszkała z mężem na farmie w okolicy miasta. W roku 1886 urodziła córkę, Rose, a w 1889 – syna, który wkrótce po narodzinach zmarł.

Wspólny początek okazał się nie być łatwy. Almanzo ciężko chorował, wskutek czego pozostał częściowo sparaliżowany, a okolicę nawiedzały susze i pożary. Około 1890 roku, Wilderowie postanowili opuścić okolicę, by powrócić dwa lata później. W roku 1894 wyjechali ostatecznie i zamieszkali w Mansfield w stanie Missouri, gdzie – po latach kolejnych walk z naturą – zbudowali farmę, którą nazwali Rocky Ridge (Skalista Farma) i zajęli się uprawą jabłek. Była to ostatnia z wielkich podróży Laury. To tam powstawały wszystkie jej książki. Tam również zmarła w roku 1957.

W okresie od 1911 do połowy lat 20., Laura pisywała dla lokalnej gazety Missouri Ruralist. Kolejnym nieszczęściem, jakie spadło na rodzinę, były konsekwencje Czarnego Czwartku roku 1929. Wilderowie stracili swoje inwestycje i pozostali uzależnieni od córki.

To ona namówiła matkę do spisania wspomnień z dzieciństwa, które – po kilkakrotnym odrzuceniu, zmianach – zostały po raz pierwszy wydane w roku 1932. W roku 1930, Laura zapytała córkę o opinię na temat spisanych przez siebie wspomnień, opatrzonych tytułem Pioneer Girl. Miała nadzieję, że ewentualne wydanie ich, da rodzinie pewien dochód. Dało to początek całej serii książek, znanych do dziś jako Domek na prerii (początkowo tytuł miał brzmieć When Grandma was a Little Girl). W zbieraniu materiałów do kolejnych książek pomagała Laurze i mobilizowała siostra; Carrie, dzieląc się własnymi wspomnieniami i wrażeniami z poszczególnych wydarzeń.

Pod koniec lat 30., Rose definitywnie opuściła dom. Laura i Almanzo pozostali w Skalistej Farmie, często odwiedzani przez miłośników twórczości Laury. W roku 1949, Almanzo zmarł w wieku lat 92, co bardzo negatywnie wpłynęło na Laurę. Do końca życia mieszkała sama, odwiedzana przez córkę, doglądana przez sąsiadów. Prowadziła aktywną korespondencję z dziennikarzami, wydawcami i fanami.

Jesienią 1956 wykryto u niej cukrzycę. Zmarła 10 lutego 1957 roku, trzy dni po 90. urodzinach.

Rodzina

Charles Ingalls

Caroline Quiner

James Wilder

Angeline Day

Mary Ingalls

Carrie Ingalls

Freddy Ingalls

Grace Ingalls

Laura Wilder

Royal Wilder

Eliza Jane Wilder

Alice Wilder

Perley Wilder

Laura Ingalls

Almanzo Wilder

Rose Wilder

bezimienny syn

od lewej – Caroline, Carrie, Laura, Charles, Grace i Mary Ingalls, w roku 1891

Podróże

do rozszerzenia i uzupełnienia

Śliwkowy Strumień, w okolicach Walnut Grove

Muzeum w Walnut Grove

• 1867 – Laura i Mary urodziły się w okresie, gdy Ingallsowie mieszkali w lasach stanu, w odległości siedmiu mil od miasteczka Pepin i około 1 mili od osady Lund.
• 1868 – rodzina przeniosła się na krótko do Rothville w stanie Missouri. Nie zabawili tam jednak długo, gdyż jeszcze tego samego roku, zachęceni ustawą z 1862 roku, ruszyli na Zachód. Zamieszkali na preriach stanu Kansas, w odległości około 12 mil od miasteczka Independence. Latem 1870 urodziła się Carrie, a kilka tygodni później rodzina musiała opuścić tereny, które – jak się okazało – nie zostały otwarte dla osadników. Ingallsowie powrócili do Wisconsin.
• W 1874 wyruszyli w kolejną podróż. Zatrzymali się na krótko w Lake City w Minnesocie, a w końcu dotarli w okolice miasteczka Walnut Grove (również w stanie Minnesota, wówczas Walnut Station). W tym okresie, w rodzinie na krótko pojawił się chłopiec – Charles Frederic.
• latem 1876 rodzina na krótko zamieszkiwała osadę South Troy w Minnesocie, a kilka dni po śmierci Freddiego, przeniosła się do Burr Oak w Iowa, gdzie na świat przyszło ich ostatnie dziecko-Grace.
• Latem 1877, powrócili na krótko do Walnut Grove, gdzie zamieszkiwali przez kolejne dwa lata.
• W 1879 Ingallsowie wyruszyli w ostatnią wspólną podróż – osiedlili się w okolicach miasta De Smet na terenie dzisiejszej Południowej Dakoty. Kolejne podróże Laura odbywała już z mężem i córką.
• W 1889 przenieśli się do Spring Valley w Minnesocie, a krótko potem do Westville na Florydzie (1891). W 1892 powrócili jednak do De Smet.
• Latem 1894 Laura z rodziną wyruszyła w kolejną podróż, której celem okazało się Mansfield w stanie Missouri, gdzie zbudowali farmę, którą nazwali Rocky Ridge. Była to ostatnia z wielkich podróży Laury. To tam powstawały wszystkie jej książki. Tam również zmarła w roku 1957.

Muzea

do dopracowania
W miejscach, związanych z osobą Laury Ingalls Wilder i jej bliskich znajdują się liczne muzea, miejsca pamięci i tablice, upamiętniające – choćby chwilowe – ich tam pobyty. Do największych i najistotniejszych należą:

• w Brookfield, miejscu narodzin Carolie Ingalls, umieszczono tablicę pamiątkową,
• w okolicach Pepin, miejscu urodzenia Laury, stoi replika domu Ingallsów. Co roku, we wrześniu miasto organizuje festyn poświęcony Laurze i czasom, w których żyła,
• na południe od Independance, zbudowano dom-muzeum,
• w Walnut Grove znajduje się kolejne muzeum, a miasto organizuje specjalny festyn poświęcony Ingallsom,
• w South Troy znajduje się wystawa upamiętniająca pobyt Ingallsów oraz rodzaj pomnika poświęconego im oraz dzieciom, które straciły życie w trakcie wędrówki na Zachód,
• w Burr Oak w hotelu, w którym mieszkali i pracowali Ingallsowie, znajduje się mini-muzeum,
• w DeSmet, spotkać można już wiele pamiątek i miejsc, z okresu zamieszkiwania w mieście Ingallsów i Wilderów. Na miejscowym cmentarzu, znajdują się ich groby,
• w Mansfield, gdzie Laura zamieszkiwała większość życia, wraz z mężem i córką, w ich domu znajduje się główne muzeum.

Twórczość

Z serii Domek

oryginalna okładka z 1932 roku

• 1932 – Mały domek w Wielkich Lasach (Little House in the Big Woods, w Polsce: 1990)
• 1933 – Mały farmer (Farmer Boy, w Polsce: 1994)
• 1935 – Domek na prerii (Little House on the Prairie, w Polsce: 1992 i 1996)
• 1937 – Nad Śliwkowym Strumieniem (On the Banks of Plum Creek, w Polsce: 1993)
• 1939 – Nad brzegami Srebrnego Jeziora (By the Shores of Silver Lake, w Polsce: 1993)
• 1940 – Długa zima (Long Winter, w Polsce: 1994)
• 1941 – Miasteczko na prerii (Little Town on the Prairie, w Polsce: 1994)
• 1943 – Szczęśliwe lata (These Happy Golden Years, w Polsce: 1995)
• 1962 – W drodze do domu (On the Way Home) – nie wydana w Polsce
• 1971 – Pierwsze cztery lata (First Four Years, w Polsce: 1995)
• 1974 – Listy do domu (West from Home) – nie wydana w Polsce
• 2006 – Droga powrotna (The Road Back) – nie wydana w Polsce

Oprócz oryginalnych książek, w USA do dziś ukazują się powieści napisane w podobnym stylu, opisujące – w większości fikcyjne – dzieciństwo i młodość matki, babci i prababci Laury oraz jej córki Rose, jak również lata z dzieciństwa Laury, pominięte przez nią w książkach. Wydawane są również skrócone wersje książek, przeznaczone dla najmłodszych dzieci. Popularność Domku wpływa na rozwój rynku wszelkiego rodzaju innych gadżetów z nim związanych.

Inne

• Pioneer Girl – autobiografia Laury
• Farm Journalist: Writings from the Ozarks – zbiór artykułów z lokalnej gazety
• Writings to Young Women – zbiór artykułów
• Laura Ingalls Wilder & Rose Wilder Lane – kolekcja listów wymienianych przez Laurę i Rose
• A Little House Sampler
• A Little House Reader: A Collection of Writings
• Laura's Album – zbiór listów, cytatów, zapisków itp. Laury

Postać literacka i filmowa

Melissa Gilbert jako Laura Ingalls

Cykl 'Domek na prerii' nie jest autobiografią, lecz fikcją literacką, z licznymi (większością) elementami autobiograficznymi. Z tego powodu, jego bohaterów uznaje się za postacie fikcyjne, choć inspirowane rzeczywistością.

Seria była wielokrotnie filmowana, a role Laury Ingalls odtwarzały odpowiednio:

• 1974-1984: Domek na prerii towarzyszące mu filmy – Melissa Gilbert,
• 1975-1976: Laura, The Prairie Girl – Kazuko Sugiyama (głos),
• 2000, 2002: Historia z domku na prerii – Meredith Monroe, Tess Harper (w podeszłym wieku, cz.1), Alandra Bingham (kilkuletnia, cz.1), Michelle Bevan (kilkuletnia, cz.2),
• 2005: Domek na prerii – Kyle Chavarria,
• od 2008: Domek na prerii (musical) – Kara Lindsay.

Zobacz też

• Domek na prerii
• Rose Wilder Lane
• Medal Laury Ingalls Wilder
• Lista kraterów na Wenus / Wilder (krater wenusjański)

Linki zewnętrzne

• Woman Writes Herself: Exploring Identity Construction in Laura Ingalls Wilder’s Pioneer Girl. etd.ohiolink.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)]. (praca doktorska, wraz z przedrukiem manuskryptu Pioneer Girl)

• Laura Ingalls Wilder – Strona oficjalna
• Laura Ingalls Wilder – Frontier Girl. webpages.marshall.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-30)].
• Genealogia – Laura Ingalls Wilder. genealogy.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-18)].
• Little House Books – Strona oficjalna
• The Timeline. chapinpinottilearningcenter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-01)].
• Drzewa genealogiczne Ingallsów i Wilderów. members.tripod.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-18)].