Lates nilowy
| Lates niloticus[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
lates nilowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Lates nilowy[3] (Lates niloticus), bardziej znany pod handlowymi nazwami okoń nilowy[4] lub okoń Wiktorii – gatunek słodkowodnej ryby okoniokształtnej z rodziny Latidae, wcześniej uznawanej za podrodzinę Latinea w rodzinie żuchwikowatych (Centropomidae).
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje powszechnie w krainie etiopskiej. Gatunek rodzimy dla jezior Czad i Turkana, rzek: Kongo, Wolta, Nil, Senegal i in. Występuje także w półsłonych wodach jeziora Marjut w Egipcie. Pierwotnie zaliczany do słonowodnych wargaczy pod nazwą Labrus niloticus, a także Centropomus niloticus. Lokalne nazwy zwyczajowe: belona afrykańska, okoń Wiktorii (myląca nazwa handlowa, bo gatunek ten nie jest rodzimy dla jeziora Wiktorii), a także wiele innych, w różnych językach afrykańskich.
Introdukcja do jeziora Wiktorii
[edytuj | edytuj kod]
Introdukcja tego gatunku do jeziora Wiktorii jest najczęściej przytaczanym przykładem negatywnego wpływu gatunków inwazyjnych na ekosystem. Okonia nilowego wprowadzono do jeziora Wiktorii we wschodniej Afryce w latach 50. XX w. w celach hodowlanych. Wywołało to wymarcie kilkuset gatunków rodzimych i spowodowało spadek liczebności populacji wielu innych. Początkowo ryba ta żywiła się narybkiem innych ryb, ale gdy ich pogłowie spadło, zaczęła polować na krewetki i małe ryby.
Introdukcja tego gatunku, choć wpłynęła niekorzystnie na ekosystem, to sprowadziła nad jezioro Wiktorii wiele przedsiębiorstw zajmujących się rybołówstwem. W 2003 roku eksport okonia nilowego do Unii Europejskiej przyniósł im 169 milionów euro zysku. Jednak nadmierna eksploatacja okonia spowodowała spadek jego liczebności.
Zaburzenie ekosystemu jeziora miało także negatywny socjoekonomiczny wpływ na żyjącą wokół niego społeczność: mieszkańcy porzucili tradycyjne zajęcia i związali się z przemysłem rybołówczym, którego przyszłość jest niepewna.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Koszmar Darwina – film dokumentalny z 2004 roku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lates niloticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Lates niloticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007, s. 60. ISBN 978-83-01-15140-9.
- ↑ Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 2013-09-10]. (pol.).
- ↑ Lates niloticus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 10 września 2013]
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- (en) Masciarelli, Alex. “The rise and fall of the Nile Perch.” March 15, 2007.
- (en) Socio-economic effects of the evolution of Nile perch fisheries in Lake Victoria: a rewiew. J. Eric Reynolds and D.F. Greboval, CIFA Technical paper 17, FAO 1988, ISBN 92-5-102742-0 (online version)
- (en) Lipton, David. "Lates niloticus: Information". Animal Diversity Web. Ann Arbor: University of Michigan Museum of Zoology, 2003.
- (en) Snoeks, Jos. "Ecology of Lates niloticus". Global Invasive Species Database. Updated 22 September 2004.
- (en) M.L. Bianchini (1995). Species introductions in the aquatic environment: changes in biodiversity and economics of exploitation. Proc. World Fish. Congress (Athens, 1992), 3: 213-222.