Lambda Boötis
| λ Boo | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
14h 16m 23,019s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
46° 05′ 17,90″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
159,05 ± 0,11 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−7,9 ± 1,6 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
A0Va_lB[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Okres obrotu |
<16 h[2] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
128 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
8900 K[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Lambda Boötis (Xuange, λ Boo) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza. Znajduje się około 99 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Gwiazda ta ma nazwę własną Xuange, która pochodzi z tradycji chińskiej (chiń. 玄戈; pinyin Xuángē). Dla Chińczyków symbolizowała broń drzewcową ge, podobną do halabardy; chińskie asteryzmy leżące na północ od Arktura były związane z bezpieczeństwem[3]. W tradycji arabskiej gwiazdy Theta, Jota, Kappa i Lambda Boötis nosiły nazwę arab. ألعولد ألذعب al aulād al dhiʼb, „szczenięta hien”[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Xuange dla określenia tej gwiazdy[5].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Lambda Boötis to biała gwiazda ciągu głównego, należąca do typu widmowego A0. Ma masę dwukrotnie większą niż Słońce i promień 1,7 raza większy niż promień Słońca. Szybko obraca się wokół osi, jeden obrót zajmuje jej nie więcej niż 2/3 doby. Ma ona bardzo nietypowy skład chemiczny (jest prototypem gwiazd typu Lambda Boötis), gdyż jej zewnętrzne warstwy są zubożone w metale, takie jak chrom, bar, nikiel i tytan mniej więcej dziesięciokrotnie w stosunku do zawartości w Słońcu, podczas gdy inne pierwiastki mają podobną względną zawartość. Gwiazdy o takiej charakterystyce spektralnej są rzadkie. Skład gwiazdy tłumaczy się tym, że w okresie formowania się gwiazdy otaczał ją gęsty obłok pyłowy, którego ziarna zaabsorbowały metale. Ciśnienie promieniowania usunęło później pył z otoczenia gwiazdy, zaś zubożony gaz opadł ku niej[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Lambda Boötis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g Jim Kaler: Lambda Boötis. STARS. [dostęp 2017-09-06]. (ang.).
- ↑ Boötes, the herdsman. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ Boötes. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 105. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].