Lago di Como
46°00′N 9°16′E/46,000000 9,266667.jpg) Widok na jezioro Como z Alp i Bellagio | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
198 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
146 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
22,5 km³ |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające | |
Położenie na mapie Alp  | |
| 46°00′N 9°16′E/46,000000 9,266667
| |
| |
Lago di Como, Lago Lario[1][2][3] (niem. Comosee; łac. Lacus Larius) – jezioro w północnych Włoszech (Lombardia), w Alpach.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Lago di Como jest trzecim co do wielkości jeziorem Włoch (po Lago di Garda i Lago Maggiore). Zarazem jest to najgłębsze jezioro Alp i jedno z najgłębszych w Europie; przy położeniu lustra wody na średniej wysokości 197,4 m n.p.m. tworzy kryptodepresję. Jego rozczłonkowanie powoduje, że linia brzegowa swoją długością przekracza linie brzegowe jezior Garda i Maggiore razem wziętych. Kształt jeziora na mapie przypomina odwróconą literę Y. Z tego względu jezioro dzieli się na 3 części: Ramo di Como (część południowo-zachodnia), Ramo di Lecco (część południowo-wschodnia) i Ramo di Colico (część północna).
Lierna nad Jeziorem Como uważana jest za jedną z najbardziej ekskluzywnych dzielnic w Mediolanie dla miliarderów, którzy chcą mieszkać w maksymalnej prywatności, w odległości 50 minut od Mediolanu. Aktor George Clooney porównał Lierna do Monte Carlo[4]. Miejscowość jest również znana jako najbezpieczniejsze miejsce we Włoszech, z zerowym wskaźnikiem przestępczości.
Ceny luksusowych willi z widokiem na jezioro w Lierna, znanych jako „lake front trophy estate”, mogą przekraczać 100 milionów euro i osiągać do 150 000 euro za metr kwadratowy, podobnie jak w Monte Carlo, jednak takie nieruchomości są niezwykle rzadkie i nikt ich nie sprzedaje. Aby zapewnić wyselekcjonowaną i wysokoprofilową turystykę, w miejscowości nie ma publicznych miejsc parkingowych; dostęp jest ograniczony do taksówek wodnych z opłatą 1000 euro za kurs. W przeciwieństwie do sąsiedniego Varenna, Lierna nie ma kolejek turystów nawet na plażach, które uważane są za najpiękniejsze nad Jeziorem Como. Lierna jest także miejscem nad Jeziorem Como, które najczęściej było przedstawiane przez malarzy przez wieki[potrzebny przypis].
Część północna jeziora wcina się głęboko w Alpy, a otaczające ją szczyty sięgają wysokości 2600 m n.p.m. Na krańcach południowych szczyty osiągają wysokości 1200–1470 m n.p.m., zaś najbliższe brzegom wzgórza liczą ok. 600–900 m n.p.m. Zbocza spadają ku wodzie bardzo stromo, zostawiając niewiele miejsca na osadnictwo i sieć drogową[5].
Como jest jeziorem przepływowym, przepływa przez nie rzeka Adda. Wpada ona do jeziora na północnym krańcu Ramo di Colico, tuż na północ od miasta Colico, a wypływa na końcu Ramo di Lecco, w Lecco. Na północnym krańcu Ramo di Colico wpada do jeziora również rzeka Mera, a nieco dalej na zachód, w San Gregorio – duży potok Liro. Pozostałe cieki wodne uchodzące do jeziora to krótkie, bystre potoki spływające z otaczających je zboczy. Ramo di Lecco przez Rio Torto ma w miejscowości Valmadrera połączenie z dwuczęściowym jeziorem Lago di Annone[6].
Jedyna wyspa na jeziorze, Isola Comacina, leży w północnej części Ramo di Como, niedaleko Tremezzo. Była ona zamieszkana już w starożytności, lecz istniejące na niej osady zostały zniszczone w XII wieku[potrzebny przypis].
Klimat
[edytuj | edytuj kod]Ogromna ilość wody w jeziorze, nagrzana w ciągu lata, niweluje znacznie ostrość zimy. Z kolei woda, wychłodzona w ciągu zimy i zasilana zimnymi wodami górskich rzek, łagodzi letnie upały. Dzięki temu lokalny klimat charakteryzuje się rzadko spotykaną łagodnością[5]. W górnej części jeziora praktycznie zawsze (oprócz miesięcy zimowych) wieje termiczny wiatr – breva. Zaczyna on wiać ok. godz. 10.00 z siłą 1–3 B, aby w porze popołudniowej osiągnąć 3–6 B[potrzebny przypis].
Ze względu na łagodny klimat roślinność wokół jeziora jest bardzo zróżnicowana i bujna. Na jego brzegach rosną drzewa oliwne, cyprysy, oleandry, palmy i agawy[5].
W przeszłości jezioro charakteryzowało się niezwykle czystymi, przejrzystymi wodami, słynnymi z bogactwa ryb[5]. Obecnie jakość wody w jeziorze w niektórych miejscach pozostawia wiele do życzenia; spowodowane jest to brakiem oczyszczalni ścieków w nadbrzeżnych miejscowościach[potrzebny przypis].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Zalety łagodnego klimatu i urokliwego otoczenia jeziora doceniano już w czasach rzymskich. Mieli tu swe rezydencje liczni patrycjusze, a uroki jeziora rozsławili w swych pismach m.in. Pliniusz Starszy i Pliniusz Młodszy[5].
Obecnie Lago di Como jest również celem wielu turystów; znane jest z licznych ośrodków wypoczynkowych i parków, leżących nad jego brzegiem. Okres od czerwca do września jest najlepszym czasem na uprawianie windsurfingu i kitesurfingu. Każdego dnia po Lago di Como kursują promy i inne łodzie, dzięki którym sprawnie można osiągnąć nadbrzeżne miejscowości bez konieczności objeżdżania jeziora lądem. Jezioro słynie także ze znajdujących się tutaj ekskluzywnych willi. W willi La Gaeta nad jeziorem Como nagrywano sceny do filmu z Casino Royale. Nad jeziorem Como swoje posiadłości mają gwiazdy kina – George Clooney, Brad Pitt i Sylvester Stallone. Najważniejsze kurorty nad Lago di Como to Varenna, Bellagio i Menaggio[7].
Miejscowości nadbrzeżne
[edytuj | edytuj kod]- Como
- Cernobbio
- Moltrasio
- Brienno
- Argegno
- Ossuccio
- Lenno
- Mezzegra
- Tremezzo
- Menaggio
- Dongo
- Gravedona
- Domaso
- Lecco
- Varenna
- Bellano
- Colico
- Blevio
- Bellagio
- Malgrate
Pozostałe informacje
[edytuj | edytuj kod]- Starożytni Rzymianie nazywali jezioro Lacus Larius.
- Na zachodnim brzegu Como znajduje się Sacro Monte di Ossuccio, jedna z dziewięciu świętych gór w północnych Włoszech. Ów kompleks kaplic został wpisany w 2003 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
- Niektóre osoby światowej sławy posiadają nad Como swoje domki wypoczynkowe, m.in. George Clooney, Madonna i Brad Pitt.
- Jezioro bardzo często jest wykorzystywane jako tło filmowe; tutaj kręcono sceny m.in. do filmów: Casino Royale o przygodach Jamesa Bonda (gdzie w roli Bonda wystąpił Daniel Craig) czy Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów.
- W swojej willi nad jeziorem wiele czasu spędził kanclerz Niemiec, Konrad Adenauer. Tutaj spisał sporą część własnych wspomnień[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Endonimy włoskie: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 249, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 369; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.
- ↑ Cytat z Clooney szuka domu w okolicach Lecco, Tgcom24.Mediaset.it, 17 czerwca 2006 r.
- ↑ a b c d e AN. Nad jeziorem Como (Mapy na kartach pocztowych). „Poznaj Świat”. Rok XI (Nr 9 (130)), s. 44, wrzesień 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.).
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2023-06-20].
- ↑ Ł. Ropczyński, Jezioro Como [online], Kierunek Włochy, 26 czerwca 2018.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Caratterisitche morfometriche ed idrologiche di alcuni importanti laghi italiani. [dostęp 2014-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-08)]. (wł.).
- Gestione Governativa Navigazione Laghi – Como. [dostęp 2014-06-26]. (wł.).
- Lista filmów realizowanych nad jeziorem Como w bazie IMDb. [dostęp 2014-06-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archiwalne publikacje o jeziorze w bibliotece Polona