Przejdź do zawartości

Mleczaj wodnisty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Lactarius serifluus)
Mleczaj wodnisty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj wodnisty

Nazwa systematyczna
Lactarius serifluus (DC.) Fr.
Epicr. syst. mycol.: 345 (1838)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg występowania w Europie i Azji
Starsze okazy z widocznymi kroplami białego mleczka na uszkodzonych blaszkach

Mleczaj wodnisty, mleczaj serwatkowy (Lactarius serifluus (DC.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1815 r. Augustin Pyramus de Candolle nadając mu nazwę Agaricus serifluus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus serifluus DC. 1815
  • Galorrheus serifluus (DC.) P. Kumm. 1871
  • Lactarius camphoratus var. serifluus (DC.) Barbier 1901
  • Lactifluus serifluus (DC.) Kuntze 1891

Po raz pierwszy nazwę polską (mleczaj serwatkowy) podała Alina Skirgiełło w 1998 r. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował inną nazwę – mleczaj wodnisty. Nawiązuje ona do wodnistego mleczka, podczas gdy nazwa A. Skirgiełło nawiązywała do serwatki[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 2–6(9) cm, kształt początkowo płaski, potem płytko wklęsły, czasami z niewielkim garbkiem. Brzeg krótko podwinięty i szybko wyprostowujący się, u starszych okazów nieco falisty. Powierzchnia podczas wilgotnej pogody lepka i matowa, u starszych okazów drobno brodawkowana. Barwa ciemna: czerwonobrązowa w, lub czarniawobrązowa, u starszych okazów blaknąca do nieco oliwkowej. Brak pręgowania[4] (co najwyżej widoczne jest ono tylko na krawędzi brzegu)[5].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość 0,4–1,2 cm, kształt cylindryczny, początkowo pełny, później pusty. Powierzchnia gładka, u młodych okazów cynamonowożółta, u starszych coraz bardziej czerwonobrązowa, u podstawy ciemniejsza[4].

Blaszki

Przyrośnięte lub krótko zbiegające, gęste, z międzyblaszkami, niektóre rozwidlone. Początkowo są żółtawe z cielistym odcieniem, później cielistorude[4].

Miąższ

Cienki, w kapeluszu o barwie od jasnocytrynowej do brudnoochrowej, w trzonie rudawy. Smak nieprzyjemny, zapach przypominający pluskwiaki. Mleczko jest wodnistobiałe, początkowo wydziela się obficie. Nie zmienia barwy, smak ma łagodny[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników jasnożółtawy[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki niemal kuliste, o rozmiarach 7,5–9 × 7–8 μm. Powierzchnia z licznymi i dość dużymi brodawkami połączonymi łącznikami tworzącymi gęstą siateczkę. Podstawki o rozmiarach 36–42 × 8–10 μm. Charakterystyczną cechą są cystydy – nie są one wrzecionowate, jak u innych mleczajów, lecz mają kształt pęcherzykowato-gruszkowaty[4].

Gatunki podobne

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Europie, Ameryce Północnej i Japonii[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisano wiele jego stanowisk[3].

Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych, głównie w grądach i buczynach. Pojawia się od lipca do października[4]. Najczęściej rośnie pod grabami, bukami i dębami[6].

Jest grzybem jadalnym[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-18] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 383, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g h Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 97–98, ISBN 83-85444-65-3.
  5. Fred Kränzlin, Pilze der Schweiz Band 6. Russulaceae, Lucerna: Verlag Mykologia, s. 106, ISBN 3-85604-060-9.
  6. a b c Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 75, ISBN 978-83-245-9550-1.
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-12-16].