Mleczaj leszczynowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj leszczynowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius pyrogalus (Bull.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 339 (1838) | |
| Zasięg | |
 Zasięg występowania w Europie | |
Mleczaj leszczynowy (Lactarius pyrogalus Fr.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1792 r. Jean Baptiste François Bulliard, nadając mu nazwę Agaricus pyrogalus. W 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Lactarius[1]. Niektóre synonimy łacińskie[2]:
- Agaricus pyrogalus Bull. 1792
- Agaricus pyrogalus Bull. 1792 var. pyrogalus
- Galorrheus pyrogalus (Bull.) P. Kumm. 1871
- Lactifluus pyrogalus (Bull.) Kuntze 1891
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: mleczaj gryzący, mleczaj ognisty, mleczaj ogniowy[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]o Średnicy do 8, czasem do 11 cm, młody – wypukły i oślizgły, później szeroki, miseczkowaty, na brzegu zazwyczaj falisto powyginany. Powierzchnia śliska, ale nie lepka początkowo ciemna, mięsistoszara z fioletowym odcieniem, potem tylko na środku pozostaje brudnawa i nieco brązowoliwkowa, na brzegu jaśniejsza, szarawa, w stanie dojrzałym ma wyblakłe pręgowanie. Brzeg podgięty, ale szybko wyprostowujący się[4].
Młode – białawe, potem bladoochrowe; dosyć gęste, przyrośnięte i nieco zbiegające na trzon, ostre zarówno przy brzegu, jak przy trzonie. Mleczko białe, nie zmieniające na powietrzu barwy, o ostrym smaku i słabym zapachu[4].
Wysokość 3–7 cm, grubość 0,5–1,8 cm, o zwężonej podstawie. Powierzchnia gładka i sucha, tej samej barwy co kapelusz[4].
Wodnisty, białawy; z piekącym, białym mleczkiem, nie zmieniającym barwy przy wysychaniu[4].
Jasnoochrowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 8–10 × 6–8 µm, elipsoidalne, o powierzchni pokrytej brodawkami i łącznikami nie tworzącymi jednak siateczki, bardziej podobne do grzebieni. Podstawki 30–40 × 8–9 µm. Cystydy liczne, 50–70 × 6–8 µm[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Najwięcej stanowisk podano w Europie i Ameryce Południowej, pojedyncze także w Azji na Nowej Zelandii[5]. W Polsce dość częsty, W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył wiele stanowisk[3], w późniejszych latach podano wiele następnych[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie pod różnymi gatunkami drzew liściastych, takimi jak: leszczyna, dąb, grab, wiąz, jesion i inne[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 381, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 80–81, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Występowanie Lactarius pyrogalus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-10-07] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska Lactarius pyrogalus w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-10-07] (ang.).