Mleczaj bagienny
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
mleczaj bagienny |
Nazwa systematyczna | |
Lactarius lacunarum Romagn. ex Hora Trans. Br. mycol. Soc.' 43(2): 444 (1960) | |
Zasięg | |
Zasięg w Europie i Azji |
Mleczaj bagienny (Lactarius lacunarum Romagn. ex Hora) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go Henri Charles Louis Romagnesi i Frederich Bayard Hora w 1960 r.[1] Synonimy naukowe[2]:
- Lactarius decipiens var. lacunarum Romagn. 1938
- Lactarius lacunarum (Romagn.) J.E. Lange 1940
Nazwę polską nadała Alina Skirgiełło w 1998 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 2–5 cm, za młodu wypukły, później płaski, wreszcie płytko wklęsły z niewielkim garbkiem. Brzeg równy, cienki, gładki i zazwyczaj odwijający się. Powierzchnia gładka, matowa, sucha, o barwie od płowej do rudopomarańczowej. Brak strefowania[4]
Z blaszeczkami, przy trzonie przyrośnięte lub nieco zbiegające. U młodych okazów białawe, u starszych o tej samej barwie co kapelusz, czasami nawet rudawe[4].
Wysokość 2–4,5 cm, grubość 0,3–0,9 cm, walcowaty, początkowo pełny, później pusty. Powierzchnia gładka, u młodych owocników biaława, u starszych o barwie kapelusza, często ciemniejsza w dolnej części[4].
Białe i powoli żółknące. Smak początkowo łagodny, później jednak wyraźnie gorzki, a nawet ostry[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników kremowożółty. Zarodniki elipsoidalne o rozmiarach 7–9 × 5,5–6,5 μm. Na powierzchni posiadają duże brodawki połączone cienkimi łącznikami tworzącymi niemal pełną siateczkę. Podstawki mają rozmiar 40–45 × 8–10 μm. Wrzecionowate cystydy mają rozmiar 45–56 × 5–7,5 μm[4].
- Gatunki podobne
- bardzo podobny jest mleczaj żółknący (Lactarius decipiens), który do niedawna uważany był za odmianę mleczaja bagiennego. Odróżnia go zapach pelargonii oraz szybkie żółknięcie mleczka. Ponadto występuje na siedliskach bardziej suchych[4].
- mleczaj pępówkowy (Lactarius omphaliiformis). Jest mniejszy i ma łagodny smak, oraz promieniście żyłkowany kapelusz[5].
- pospolity mleczaj siarkowy (Lactarius theiogalus). Jest podobnej wielkości, lub mniejszy. Ma bardziej żywe, czerwonawe odcienie na kapeluszu. Różni się także cechami mikroskopowymi[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Znane jest jego występowanie głównie w Europie i Rosji, poza tymi obszarami podano tylko jedno miejsce jego występowania w Meksyku[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem[7] Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Niemczech i Holandii. W polskim piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. opisany na 4 stanowiskach[3], ale w późniejszych latach podano wiele następnych[8].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w lasach, na ziemi w miejscach wilgotnych, szczególnie pod brzozami, wierzbami i olszami[4], dębami[3], topolami i świerkami[5].
Jest niejadalny[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-24] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-24] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 377, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c d e f g h Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 103, ISBN 83-85444-65-3 .
- ↑ a b c Pavol Škubla , Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 267, ISBN 978-83-245-9550-1 .
- ↑ Występowanie Lactarius lacunarum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-15] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 66, ISBN 83-89648-38-5 .
- ↑ Aktualne stanowiska Lactarius lacunarum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-09-15] (pol.).