Przejdź do zawartości

Mleczaj bagienny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Lactarius lacunarum)
Mleczaj bagienny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj bagienny

Nazwa systematyczna
Lactarius lacunarum Romagn. ex Hora
Trans. Br. mycol. Soc.' 43(2): 444 (1960)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg w Europie i Azji

Mleczaj bagienny (Lactarius lacunarum Romagn. ex Hora) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go Henri Charles Louis Romagnesi i Frederich Bayard Hora w 1960 r.[1] Synonimy naukowe[2]:

  • Lactarius decipiens var. lacunarum Romagn. 1938
  • Lactarius lacunarum (Romagn.) J.E. Lange 1940

Nazwę polską nadała Alina Skirgiełło w 1998 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 2–5 cm, za młodu wypukły, później płaski, wreszcie płytko wklęsły z niewielkim garbkiem. Brzeg równy, cienki, gładki i zazwyczaj odwijający się. Powierzchnia gładka, matowa, sucha, o barwie od płowej do rudopomarańczowej. Brak strefowania[4]

Blaszki

Z blaszeczkami, przy trzonie przyrośnięte lub nieco zbiegające. U młodych okazów białawe, u starszych o tej samej barwie co kapelusz, czasami nawet rudawe[4].

Trzon

Wysokość 2–4,5 cm, grubość 0,3–0,9 cm, walcowaty, początkowo pełny, później pusty. Powierzchnia gładka, u młodych owocników biaława, u starszych o barwie kapelusza, często ciemniejsza w dolnej części[4].

Mleczko

Białe i powoli żółknące. Smak początkowo łagodny, później jednak wyraźnie gorzki, a nawet ostry[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników kremowożółty. Zarodniki elipsoidalne o rozmiarach 7–9 × 5,5–6,5 μm. Na powierzchni posiadają duże brodawki połączone cienkimi łącznikami tworzącymi niemal pełną siateczkę. Podstawki mają rozmiar 40–45 × 8–10 μm. Wrzecionowate cystydy mają rozmiar 45–56 × 5–7,5 μm[4].

Gatunki podobne
  • bardzo podobny jest mleczaj żółknący (Lactarius decipiens), który do niedawna uważany był za odmianę mleczaja bagiennego. Odróżnia go zapach pelargonii oraz szybkie żółknięcie mleczka. Ponadto występuje na siedliskach bardziej suchych[4].
  • mleczaj pępówkowy (Lactarius omphaliiformis). Jest mniejszy i ma łagodny smak, oraz promieniście żyłkowany kapelusz[5].
  • pospolity mleczaj siarkowy (Lactarius theiogalus). Jest podobnej wielkości, lub mniejszy. Ma bardziej żywe, czerwonawe odcienie na kapeluszu. Różni się także cechami mikroskopowymi[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest jego występowanie głównie w Europie i Rosji, poza tymi obszarami podano tylko jedno miejsce jego występowania w Meksyku[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem[7] Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Niemczech i Holandii. W polskim piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. opisany na 4 stanowiskach[3], ale w późniejszych latach podano wiele następnych[8].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w lasach, na ziemi w miejscach wilgotnych, szczególnie pod brzozami, wierzbami i olszami[4], dębami[3], topolami i świerkami[5].

Jest niejadalny[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-24] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-24] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 377, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g h Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 103, ISBN 83-85444-65-3.
  5. a b c Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 267, ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. Występowanie Lactarius lacunarum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-15] (ang.).
  7. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 66, ISBN 83-89648-38-5.
  8. Aktualne stanowiska Lactarius lacunarum w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-09-15] (pol.).