Mleczaj ostry
_Gray_571288.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj ostry |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius acris (Bolton) Gray Nat. Arr. Brit. Pl. 1: 625 (Londyn, 1821) | |
_Gray_571289.jpg)
Mleczaj ostry (Lactarius acris (Bolton) Gray) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1788 r. James Bolton nadając mu nazwę Agaricus acris. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Samuel Frederick Gray, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Niektóre synonimy łacińskie[2]:
- Agaricus acris Bolton 1788
- Galorrheus acris (Bolton) P. Kumm. 1871
- Lactifluus acris (Bolton) Roussel 1806
Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnicy 5–10 cm, barwy beżowobrązowawej, brązowawej lub czarnobrązowej. Pokryty oszronioną, lekko aksamitną (przy dużej wilgotności powietrza mazistą) skórką[4].
Blaszkowy, blaszki u młodych owocników białe, po dojrzeniu zabarwione kremowożółtawo lub ochrowo[4].
Barwy białawej lub bladoochrowej, jaśniejszy niż kapelusz[4].
Zbudowany jest z kulistawych komórek powodujących ich specyficzną kruchość i nieregularny przełam. O łagodnym smaku, wydzielający białe, czerwieniejące na powietrzu mleczko (tylko w kontakcie z miąższem) o ostrym smaku[4].
Kulistawe, o średnicy 6,5–8 μm, o wystających skrzydełkowatych krawędziach długości do 2 μm, amyloidalne[4].
- Gatunki podobne
Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się następujące gatunki[4]:
- mleczaj pomarszczony (Lactarius pterosporus), o szybko czerwieniejącym na powietrzu mleczku;
- Lactarius ruginosus, o grubszych i rzadziej rozstawionych blaszkach, rozwijający się w obecności buków. Przez niektórych autorów nieodróżniany od Lactarius acris.
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Podano jego występowanie tylko w niektórych krajach Europy i w Japonii[5]. W Polsce gatunek rzadki[3], ale w ostatnich latach podano wiele jego stanowisk[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Norwegii, Holandii, Szwecji, Słowacji, Czechach[3].
Grzyb mykoryzowy, rozwijający się w glebie w lasach liściastych, w obecności grabów. Wytwarza owocniki (w Europie) od sierpnia do października[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 370, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Ewald Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 408, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Występowanie Lactarius acris na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-10] (ang.).
- ↑ Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-09-10].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 66, ISBN 83-89648-38-5.