Lakówka dwubarwna
_P.D._Orton_270921_crop.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lakówka dwubarwna |
| Nazwa systematyczna | |
| Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton Trans. Br. mycol. Soc. 43(2): 280 (1960) | |
.jpg)
_P.D._Orton_270796.jpg)
Lakówka dwubarwna (Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton) – gatunek grzybów z rodziny piestróweczkowatych (Hydnangiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Laccaria, Hydnangiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisany został w 1937 r. przez René Maire jako odmiana lakówki pospolitej. Do rangi odrębnego gatunku podniósł go Peter Darbishire Orton w 1960 r.[1]
- Laccaria bicolor (Maire) P.D. Orton 1960 var. bicolor
- Laccaria bicolor var. pseudobicolor (Bon) Pázmány 1991
- Laccaria laccata var. bicolor Maire 1937
- Laccaria laccata var. pseudobicolor Bon 1982
- Laccaria proxima var. bicolor (Maire) Kühner & Romagn. 1953[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnicy 1–6 cm, za młodu dzwonkowaty, później łukowaty, na koniec płasko rozpostarty o pofalowanych brzegach. Powierzchnia o barwie mięsnoczerwonawej lub czerwonobrązowej i pokryta drobnymi łuseczkami[4].
Szerokie, rzadkie i dość grube, do trzonu przyrośnięte lub nieco zbiegające. Mają fioletoworóżową barwę, podczas wysychania coraz bardziej fioletową, u starszych okazów są białawo oprószone zarodnikami[4].
Wysokość 6–10 cm, grubość do 8 mm. Cylindryczny, podłużnie włóknisty. Powierzchnia koloru od różowego do czerwonobrązowego. U podstawy występuje fioletowa grzybnia[4]. Fioletowy kolor grzybni u podstawy jest jedną z najważniejszych cech morfologicznych umożliwiających odróżnienie tego gatunku lakówki od podobnych, jednak zanika on dość szybko i morfologiczne odróżnienie starszych okazów staje się czasami niemożliwe[5].
Kruchy, cienki, brązowawy o słodkawym smaku i niewyraźnym zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki szeroko elipsoidalne lub niemal kuliste, o rozmiarach 7–9 × 6–8 µm, pokryte kolcami długości do 1–2 µm. Podstawki 4-zarodnikowe, Cheilocystydy o kształcie od nitkowatego do palczastego i rozmiarach do 55 × 8 µm[5].
- Gatunki podobne
- lakówka pospolita (Laccaria laccata), ma blaszki mięsnoczerwone, biały nalot grzybni przy podstawie trzonu[4],
- grzybówka fioletowawa (Mycena pura) ma silny zapach rzodkwi[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, występuje także w Australii oraz Japonii i Korei[6].
Grzyb naziemny. Rośnie w lasach iglastych pod sosnami i świerkami, oraz liściastych pod dębami, bukami i brzozami[4]. W Polsce owocniki wytwarza od lipca do listopada[3].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]- Grzyb mykoryzowy. Badania naukowe wykazały, że lakówka dwubarwna jest bardziej od innych grzybów skuteczna w tworzeniu ektomykoryzy z sosną pospolitą, zwiększając szansę jej przeżycia[7].
- Grzyb jadalny[4].
- Jest jednym z wielu grzybów drapieżnych, którego grzybnia ma zdolność trawienia ciała zwierząt, ale jednym z nielicznych, który ma zdolność łapania i zabijania owadów, szczególnie skoczogonków[8].
- Jest pierwszym gatunkiem grzyba ektomykoryzowego, dla którego opracowano pełną sekwencję genomu[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-25] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 367, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 158, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Michael Kuo, Laccaria bicolor [online], MushroomExpert [dostęp 2013-10-24] (ang.).
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-01].
- ↑ D.L. Richter, J.N. Bruhn, Field survival of containerized red and jack pine seedlings inoculated with mycelial slurries of ectomycorrhizal fungi, „New Forest”, 3, 1989, s. 247–258.
- ↑ John N. Klironomos, Miranda M. Hart, Food-web dynamics. Animal nitrogen swap for plant carbon, „Nature”, 410 (6829), 2001, s. 651, DOI: 10.1038/35070643, PMID: 11287942.
- ↑ Francis Martin, Marc-André Selosse, The Laccaria genome: a symbiont blueprint decoded, „New Phytologist”, 180 (2), 2008, s. 296–310, DOI: 10.1111/j.1469-8137.2008.02613.x, PMID: 19138220.