Láadan

Láadan – sztuczny język stworzony przez Suzette Haden Elgin na potrzeby powieści science fiction Native Tongue, opisującej przyszłe społeczeństwo amerykańskie.

Fonologia

Fonologia láadanu jest dosyć nietypowa.

Tony

Láadan jest językiem tonalnym. Używa czterech różnych tonów:

• lo — /lō/ lub /lò/, krótka samogłoska o intonacji niskiej lub średniej, zapisywana pojedynczą literą bez akcentu
• ló — /ló/, krótka samogłoska o intonacji wysokiej, zapisywana pojedynczą literą z akcentem
• loó — /lǒː/, długa samogłoska o intonacji wznoszącej, zapisywana dwiema literami, z których druga jest akcentowana
• lóo — /lôː/, długa samogłoska o intonacji opadającej, zapisywana dwiema literami, z których pierwsza jest akcentowana

Elgin woli opisywać swój język jako zawierający jeden ton (wysoki), a nie cztery. W jej analizie láadan nie dopuszcza podwójnych (długich) fonemów. Tam, gdzie dwie jednakowe samogłoski mogłyby się spotkać w jednym morfemie, jedna z nich jest oznaczana wysokim tonem. Słowa máa i maá są dopuszczalne, ale maa nie. Słowo Láadan ma trzy sylaby: lá- z krótką samogłoską /a/ i wysokim tonem; -a z krótkim /a/ i bez tonu oraz -dan. (Kiedy dodanie afiksu spowodowałoby spotkanie identycznych samogłosek, epentetyczne /h/ zostanie dodane aby uniknąć niedopuszczalnej sekwencji.)

Samogłoski

W języku funkcjonuje pięć samogłosek

• a — /ɑ/, tylne a
• e — /ɛ/, polskie e
• i — /ɪ/, między polskimi i a y
• o — /o/, wąskie o
• u — /u/, polskie u

Spółgłoski

Język nie ma spółgłosek /p, t, k, g/, obecnych w większości języków naturalnych świata. Dysponuje za to następującymi fonemami:

• b — /b/
• d — /d/
• m — /m/
• n — /n/
• l — /l/
• r — /ɹ/ jak w angielskim right?
• w — /w/, polskie ł
• y — /j/, polskie j
• h — /h/ jak w angielskim hope
• sh — /ʃ/, polskie sz
• th — /θ/ jak w angielskim think
• zh — /ʒ/, polskie ż
• lh — /ɬ/ jak w walijskim llan

Morfologia

Láadan jest językiem aglutynacyjnym. W odróżnieniu od wielu języków, gdy płeć osoby/zawodu/funkcji nie jest określona, domyślnie jest to płeć żeńska. Płeć męska jest wskazywana przez sufiks -id, np. thul – „matka/rodzic”, thulid – „ojciec”.